Βικιλεξικό

Βικιλεξικό:Δομή λημμάτων

(Ανακατεύθυνση από Βοήθεια:Παραθέματα)
Δείτε   - Also see (for our guests): Help:Entry layout Βικιλεξικό:Συμβάσεις, Βικιλεξικό:Οδηγός για νέους χρήστες


Εξηγήσεις

Αναλυτικά η δομή των σελίδων (κυρίως για ελληνικά λήμματα)

  1. Κλίση (για ουσιαστικά και επίθετα)
  2. Ετυμολογία
  3. Προφορά
    1. Ομόηχα
    2. Παρώνυμα
  4. Μέρος του λόγου, ορισμός, παραδείγματα και παραθέματα
    1. Μορφές
    2. Συνώνυμα
    3. Αντώνυμα
    4. Υπερώνυμα, Υπώνυμα
    5. Πολυλεκτικοί όροι
    6. Εκφράσεις
    7. Παροιμίες
    8. Παράγωγα & Σύνθετα
    9. Συγγενικά
    10. Κλίση ρήματος
    11. Μεταφράσεις
    12. Απόγονοι
  5. Αναφορές, Πηγές
  6. Κλείσιμο της σελίδας


Εξηγήσεις

επεξεργασία

Αυτή η σελίδα περιγράφει τη δομή των λημμάτων στον κύριο ονοματοχώρο (namespace) του Βικιλεξικού (υπάρχουν και άλλοι ονοματοχώροι: Παραρτήματα, Κατηγορίες, κ.ά.)

Τα λήμματα διαρθρώνονται με συγκεκριμένες ενότητες που έχουν συζητηθεί και συναποφαστιστεί από την κοινότητα των συντακτών. Για την προσθήκη νέου «τύπου» ενότητας παρακαλούμε να γίνεται προηγούμενη συνεννόηση με το σύνολο των βικιλεξικογράφων στη Βικιδημία.

Για τους κανόνες και την πολιτική του Βικιλεξικού δείτε τις σελίδες για την Πολιτική του Βικιλεξικού.

Γενική οργάνωση

επεξεργασία

Κάθε εικόνα λέξης έχει τη δική της σελίδα (ή «λήμμα»). Τα age και âge έχουν ξεχωριστές σελίδες. Ο παναμάς και ο Παναμάς επίσης, καθώς τα κεφαλαία γράμματα θεωρούνται κι αυτά 'διαφορετική εικόνα'.

Γλώσσα

επεξεργασία

Οι σελίδες διαιρούνται σε ανεξάρτητους τομείς γλωσσών, που καθένας περιέχει τη λέξη που αντιστοιχεί στον τίτλο της σελίδας. Για παράδειγμα, η σελίδα table περιέχει έναν αγγλικό και έναν γαλλικό τομέα.

Οι τομείς γλωσσών με τη σειρά:

  • πρώτα οι διεθνείς ή οι διαγλωσσικοί όροι, αν υπάρχουν
  • τα ελληνικά κατά « ιστορική » σειρά: πρώτα τα νέα ελληνικά, μεσαιωνικά ελληνικά, αρχαία ελληνικά.
  • οι άλλες γλώσσες
    • οι διάφοροι Τομείς γλωσσών κατά την αλφαβητική σειρά των ονομάτων τους στην ελληνική γλώσσα (π.χ. αγγλικά, γερμανικά, κι όχι Deutsch, English) Δείτε Τομείς ξένων γλωσσών.

Μπορούμε να πάμε αμέσως στη γλώσσα που θέλουμε χάρη στο μικρό πίνακα περιεχομένων στο πάνω μέρος της σελίδας που προστίθεται αυτόματα.

Η ενότητα της γλώσσας είναι ενότητα δεύτερου επιπέδου (γράφεται με δύο ίσον (==), πριν και μετά το όνομα του κωδικού της). Χρησιμοποιούμε το αντίστοιχο πρότυπο της γλώσσας μέσα σε διπλές αγκύλες (π.χ. {{-el-}}, {{-en-}}, {{-fr-}} κ.λπ.) γράφοντας

=={{-el-}}==

Η χρησιμοποίηση προτύπων για τις ενότητες επιτρέπουν στον συντάκτη να επεξεργάζεται τη σελίδα τμηματικά χωρίς να είναι υποχρεωμένος να 'φορτώνει' ολόκληρη τη σελίδα για επεξεργασία.

Ενότητες

επεξεργασία

Κάτω από την ενότητα της γλώσσας, οι υπόλοιπες ενότητες περιέχονται σε μικρότερες υποενότητες (με περισσότερα "ίσον") ανάλογα με την ομαδοποίησή τους.

Για παράδειγμα, κάθε μέρος του λόγου περιέχεται σε ενότητα που περικλείεται από τρία "ίσον".

==={{ουσιαστικό|el}}===

Στην ενότητα αυτή περιέχονται σαν υποενότητες ξεχωριστά για κάθε μέρος του λόγου, άλλες ενότητες με περισσότερα "ίσον" (εκφράσεις, συνώνυμα, συγγενικές λέξεις κ.λπ.).

Οι ενότητες με τρία ίσον είναι οι εξής:

==={{ετυμολογία}}===
==={{προφορά}}===
==={{<μέρος του λόγου>|el}}===
==={{αναφορές}}===
==={{πηγές}}===

Υποενότητες με τέσσερα ίσον

Υπάγονται στις ενότητες με τρία ίσον. Για παράδειγμα η υποενότητα «συγγενικά» αναφέρεται πάντα σε συγκεκριμένο μέρος του λόγου και επομένως θα πρέπει να έχει τέσσερα "ίσον". Π.χ.

===={{συγγενικά}}====

Απλό παράδειγμα

επεξεργασία 
=={{-el-}}==
<!-- πίνακας κλίσης -->
==={{ετυμολογία}}=== 
: '''{{PAGENAME}}''' < <!-- συμπληρώστε ετυμολογία, π.χ. {{ετυμ|grc|el|ωωωω}} -->

==={{επίρρημα|el}}===
'''{{PAGENAME}}'''
* <!-- συμπληρώστε ορισμό -->

===={{συγγενικά}}====
* <!-- συμπληρώστε [[συγγενικήλέξη]] -->

{{κλείδα-ελλ}}

Πολλαπλή διάταξη

επεξεργασία
  • Πολλαπλές υπαγωγές: Πιθανόν να έχουμε 2 ή και 3 Ετυμολογίες. Ή μία ετυμολογία με περισσότερα Μέρη Λόγου.
    Παρατηρήστε τα Περιεχόμενα και τη διάταξη στα λήμματα καρδιακός, βιάζω, σκιάζω, πέτρωμα
  • Μια υποενότητα όπως το δείτε επίσης μπορεί να αναφέρεται σε δύο μέρη του λόγου. Τότε, αντί για τα συνηθισμένα τέσσερα ίσον, γράφεται με τρία. Παράδειγμα στο λήμμα fly όπου αναφέρεται, και στο ουσιαστικό, και στο ρήμα.

Αναλυτικά

επεξεργασία

Δείτε

επεξεργασία

{{δείτε|<χχχχ>|<ωωωω>}}

Οριζόντια μπάρα όπου μπαίνουν λέξεις με πολύ όμοια 'εικόνα' μ' αυτήν του λήμματος. Διαφέρουν κατά ένα διακριτικό σημάδι, ίσως κάποιον τόνο ή πνεύμα. Τοποθετούνται στο πάνω μέρος της σελίδας για να διευκολύνουν όσους αναγνώστες ίσως ψάχνουν να βρουν κάτι διαφορετικό.

Παράδειγμα στο λήμμα Κύρος

Κωδικός γλώσσας

επεξεργασία

Η γραμμή του κωδικού Γλώσσας. Όλοι οι κωδικοί στο Βικιλεξικό:Πίνακας γλωσσών. Παράδειγμα για τα νέα ελληνικά:

=={{-el-}}==

Ακριβώς στην επόμενη γραμμή τοποθετούνται αν υπάρχουν η κλίση και κάποια εικόνα. Αν δεν υπάρχουν, την αφήνουμε κενή.

Κλίση ονόματος

επεξεργασία

Αν έχουμε όνομα ουσιαστικό ή επίθετο, η κλίση τοποθετείται με τα Πρότυπα κλίσεων που εμφανίζουν ένα πίνακα κλίσης στα δεξιά της σελίδας (π.χ. κούκλα)
{{el-κλίση-'σοφία'}}
Αν το λήμμα μας είναι ρήμα, ο πίνακας κλίσης είναι πολύ μεγάλος, και τοποθετείται πιο κάτω, πριν από τις Μεταφράσεις. (Δείτε Κλίση ρήματος)

περισσότερα στην Κατηγορία:Πρότυπα κλίσεων

Εικόνες

επεξεργασία

Εικόνες υπάρχουν μόνον σε νεοελληνικά λήμματα και μόνον αν εξηγούν τον ορισμό πολύ εύστοχα.

Κατ' εξαίρεσιν υπάρχουν σε τομείς άλλων γλωσσών, όταν δεν υπάρχει μετάφραση του λήμματος με ελληνικό όρο.

περισσότερα στο Βικιλεξικό:Εικόνες & Βοήθεια:Εικόνες

Ετυμολογία

επεξεργασία

==={{ετυμολογία}}===
: '''{{PAGENAME}}''' <

Για την ετυμολόγηση του λήμματος χρησιμοποιούμε τα Κατηγορία:Πρότυπα ετυμολογίας

περισσότερα στη Βοήθεια:Ετυμολογία

Προφορά

επεξεργασία

===={{προφορά}}====
{{ΔΦΑ|el|pɾo.foˈɾa}}

περισσότερα στο Βοήθεια:Προφορά

Συλλαβισμός

επεξεργασία

Ο συλλαβισμός με το πρότυπο {{συλλ}}

: {{συλλ|αα|αα|αα|αα}}

Δέχεται έως και 15 συλλαβές.

Ήχος

επεξεργασία

Κάτω από τον συλλαβισμό ή κάτων από συγκεκριμένη προφορά με το ΔΦΑ μπορεί να προστεθεί αρχείο ήχου (audio) που έχετε εντοπίσει στο commons (π.χ για τα ελληνικά) και το έχετε εγκρίνει ως σωστό:

: {{ήχος|xx|XX-zzzz.ogg|ήχος <ή και σχόλια>}} (xx: κωδικός γλώσσας)

Το Πρότυπο:ήχος εντάσσε σε Κατηγορία:Λήμματα με ήχο στην προφορά ανά γλώσσα.

περισσότερα στο Βικιλεξικό:Ήχος

Ομόηχα

επεξεργασία

Στην ενότητα #Προφορά, σημειώνουμε αν υπάρχει κάποιο ομόηχο (παράδειγμα στο λήμμα ΗΠΑ)

: {{ομόηχ}} [[είπα]]

ή περισσότερα ομόηχα (παράδειγμα στο λήμμα κήλη)

: {{ομόηχ|πλ=1}} [[κοίλη]], [[κοίλοι]]

Φροντίζουμε να αντιγράψουμε την προφορά σε όλα τα ομόηχα

Παρώνυμα

επεξεργασία

Στην ενότητα #Προφορά, σημειώνουμε αν υπάρχει κάποιο παρώνυμο: λέξη που προφέρεται πολύ όμοια (παράδειγμα στο λήμμα κεφαλαίο)

: {{παρών}} [[κεφαλαίο]]

ή ένα τονικό παρώνυμο όπως στο λήμμα ωμός

: {{παρών|τον=1}} [[ώμος]]

ή περισσότερα παρώνυμα προσθέτοντας την παράμετρο |πλ=1

Μέρος του λόγου

επεξεργασία

==={{ωωωωωω|xx}}===

  • γράφουμε το μέρος του λόγου ή γραμματική κατηγορία 'ωωωωω' με τα πρότυπα ενότητας που αντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του λόγου
  • το 'xx' είναι ο απαραίτητος κωδικός ISO γλώσσας. Έτσι, το λήμμα θα μπει στις αντίστοιχες Κατηγορίες της γλώσσας του, π.χ. Κατηγορία:Ουσιαστικά (αγγλικά)
  • Τα μέρη λόγου μπαίνουν στην αλφαβητική τους σειρά
    Οι τίτλοι σ' αυτήν την ενότητα αφορά Γραμματικές Κατηγορίες (όπως σε διάφορες γλώσσες) και μερικοί επιπρόσθετοι τίτλοι. Ορίζονται στο Module:PartOfSpeech/pos και είναι:
    • Προσμετρώνται στο λημματολόγιο: Γραμματικές κατηγορίες αντωνυμία, άρθρο, αριθμητικό, επίθετο, επίρρημα, επιφώνημα, μετοχή, μόριο, ουσιαστικό (& κύριο όνομα, πολυλεκτικό ουσιαστικό), πρόθεση, ρήμα, σύνδεσμος
      Επίσης: έκφραση, ένθημα, επίθημα, μεταγραφή, πρόθημα, προσδιοριστής, πρόσφυμα, ρίζα, συγχώνευση, σύμβολο, συντομομορφή, φράση.
    Δεν προσμετρώνται στο λημματολόγιο, αλλά έχουν δικό τους τίτλο: απαρέμφατο, γερουνιδακό, γερούνδιο, σουπίνο και σελίδες στο Βιβλίο φράσεων
  • Έπονται οι κλιτικοί τύποι και ρηματικοί τύποι (πάλι σε αλφαβητική σειρά)


Τα πρότυπά τους, στην Κατηγορία:Πρότυπα για τα μέρη του λόγου

Γραμμή λήμματος

επεξεργασία

'''{{PAGENAME}}''' (για τα ελληνικά)
{{τ|en|{{PAGENAME}}}} (για ξένες λέξεις, που η γλώσσα τους έχει δικό της wiktionary με το Πρότυπο:τ)

  • Παρουσιάζει με έντονα γράμματα τον τίτλο του λήμματος
  • Δίπλα του, προσθέτουμε το γένος, ή συνοπτικά τους βασικούς ρηματικούς τύπους για ρήματα

Αν υπάρχει και διαφορετική εμφάνιση με διακριτικά τονισμού, προσωδίας κλπ, τότε προσθέτουμε
{{τ|en|{{PAGENAME}}|show=xxxxx}}   (παράδειγμα στο λατινικό series (που εμφανίζει: sĕrĭēs), στο γαλλικό bienvenue με θαυμαστικό.
Για γλώσσες με διαφορετικό σύστημα γραφής προσθέτουμε και τη διεθνή της Μεταγραφή. Π.χ.
{{τ|en|{{PAGENAME}}|tr=xxxxx}}   (παράδειγμα στο Ειδικά για γλώσσες που επιθυμούμε διπλή εμφάνιση, σε παρένθεση τα διακριτικά σημάδια, και κανονικά:
{{τ|en|{{PAGENAME}}|diacr=xxxxx|tr=xxxxx}}   (παράδειγμα στο αραβικό عرق)

δείτε τα Χρήσιμα πρότυπα
Παραδείγματα: μήλο, όμορφος, παίζω, bienvenue, work, series, عرق

Γραμμή ορισμού

επεξεργασία
  • Ξεκινά με αστεράκι (  *  ) αν έχουμε μόνο έναν ορισμό
  • Ξεκινά με δίεση (  #  ) που δίνει αρίθμηση για περισσότερους ορισμούς

Γράφουμε τον ορισμό μας, τοποθετώντας σύνδεσμο σε μερικές λέξεις κλειδιά (προς το κύριο λήμμα, αν πρόκειται για κλιτικούς τύπους: ώστε οι αναγνώστες να κατευθύνονται αμέσως σε λήμμα με ορισμούς).
π.χ. ... του [[εκπαιδευτικός|εκπαιδευτικού]] [[σύστημα|συστήματος]] ...

  • αν ο ορισμός μας είναι μονολεκτικός ή είναι μια «γλώσσα» (λατινικά: glossa, μικρή επεξηγηματική φράση) δεν αρχίζουμε με κεφαλαίο, ούτε βάζουμε τελεία στο τέλος
  • αν ο ορισμός είναι μακροπερίοδος, με δευτερεύουσες προτάσεις μπορούμε να χρησιμοποιούμε άνω τελεία (·)

Οι ορισμοί είναι σύντομοι, περιεκτικοί, εύληπτοι. Δεν προσθέτουμε εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες (μπορούμε στην ενότητα Δείτε επίσης να προσθέσουμε παραπομπή στη Βικιπαίδεια).
Ετικέτες:

  • Αν ο ορισμός έχει ειδικά χαρακτηριστικά μπορούμε να προσθέσουμε ετικέτες με το Πρότυπο:ετ. Εντάσσουν τα λήμματά μας σε σχετικές Κατηγορίες. (παράδειγμα στο δίσκος)
    • αν αφορά έναν συγκεκριμένο κλάδο (επιστήμη, τέχνη), όρο χρησιμοποιούμε ετικέτες θεματικές,
      όπως {{ετ|μαθηματικά|<κωδικός ISO γλώσσας>}}
      για περισσότερες ετικέτες, {{ετικ|ιστορία|παρωχημένο|νομ|<γλ=κωδικός ISO γλώσσας>}}
      όλα τα είδη, στην Κατηγορία:Θεματικές κατηγορίες
    • αν έχει ειδικό χαρακτήρα ύφους, ετικέτες ύφους,
      όπως {{ετ|λόγιο}} ή {{ετ|λαϊκότροπο}}
      όλα τα είδη, στην Κατηγορία:Υφολογικές κατηγορίες
    • Όλες οι ετικέτες στο Module:labels/data και οι συντομογραφίες τους στο Module:labels/alias
    • Εξειδικευμένα πρότυπα είναι: {{όνομα}}, {{επώνυμο}}, {{τόπος}} με δικές τους αναλυτικές παραμέτρους.


Είτε από τις Μεταφράσεις, είτε από την Ετυμολογία, είτε στα Συνώνυμα,
ΔΕΝ αναφερόμαστε σε ορισμούς με την αρίθμησή τους (αν υπάρχει). Αναφερόμαστε στη βασική λέξη του ορισμού. Π.χ για τη σημασία τάδε
διότι σ' ένα ηλεκτρονικό λεξικό, η αρίθμηση μπορεί να αλλάξει (να προστεθούν κι άλλοι ορισμοί, ή να αλλάξουν θέση οι υπάρχοντες ορισμοί.

Παραδείγματα και παραθέματα

επεξεργασία
Παραδείγματα
επεξεργασία

Τα Παραδείγματα είναι φράσεις που δημιουργούμε εμείς. Γράφονται στο κύριο λήμμα, και όχι σε σελίδες κλιτικών τύπων.
Κάτω από τον ορισμό μπορούμε να προσθέσουμε σύντομα και εύστοχα χαρακτηριστικά παραδείγματα φράσεων. Όπως έχουμε δει στον Οδηγό για νέους χρήστες#Παραδείγματα.

  • Δεν αντιγράφουμε παραδείγματα από άλλα λεξικά.
  • Τοποθετούνται κάτω από τον ορισμό με εσοχή που δημιουργείται με άνω και κάτω τελεία, και το {{πχ}}
  • Γράφονται με πλάγια γράμματα με έντονη τη λέξη του λήμματος.
    *: {{πχ}} ''Ωωωωω ωω '''η λέξη μας''' ωωω ωωω.''
  • Δεν συνηθίζουμε να βάζουμε συνδέσμους μέσα στα παραδείγματα (με εξαίρεση κάποιες λέξεις που θεωρούμε πολύ σπάνιες ή δύσκολες για τον αναγνώστη).
  • Σε μη ελληνικά λήμματα: απαραίτητη είναι η μετάφραση των παραδειγμάτων στα ελληνικά (χωρίς πλάγια γράμματα)
  • Δεν χρησιμοποιούμε κεφαλαία, ούτε τελεία σε απλές φρασούλες που λέγονται «γλώσσες» (Κανονικά γράφουμε μεγαλύτερες προτάσεις ή διαλόγους).

Παραδείγματα Examples με τα πρότυπα {{πχ}} {{eg}}

  • «γλώσσα» (αγγλικά: gloss λατινικά: glossa) Συνήθως δεν έχει ρήμα / Usually without a verb. Δε χρησιμοποιούμε αρχικό κεφαλαίο ή στίξη, δε βάζουμε τελεία στο τέλος.
  • ολοκληρωμένη πρόταση (full sentence) Γράφουμε κανονικά, με αρχικό κεφαλαίο και τελεία στο τέλος, ή όπως ορίζει η Γραμματική κάθε γλώσσας.

Ακολουθούμε και στο Βικιλεξικό, το στιλ παραδείγματος λεξικών όπως:

  • transport - Cambridge Dictionary online
    πρόσβαση:2022. Τα παραδείγματά τους, ως δείγμα της διαφοράς στιλ στη γραφή «γλώσσας» και «πρότασης». Their examples demonstrating the difference between gloss and sentence:
    • the transport of live animals
    • The company will arrange transport from the airport.


Παραδείγματα: δείτε ζάχαρη, âge (μιας ή δύο γραμμών), tea, σκανδιναβός, αδιάβαστος (και με παράθεμα)

Παραθέματα
επεξεργασία
Δείτε και Βικιλεξικό:Βιβλιοθήκη - Κατηγορία:Πρότυπα βιβλιογραφίας

Κατηγορία:Λήμματα με παραθέματα
Τα παραθέματα είναι φράσεις ή αποσπάσματα από πρωτότυπα κείμενα. Τοποθετούνται στο κύριο λήμμα και όχι σε σελίδες κλιτικών τύπων με εξαίρεση, κλιτικούς τύπους διαλέκτων και νεκρών γλωσσών.

Παράδειγμα ξενοδόχους (μεσαιωνικό) ή σπάνιοι τύποι όπως το ακούεις. Αν είναι απαραίτητο, χρησιμοποιούμε παραπομπή όπως στον κλιτικό τύπο Ζαχαράτου.

Το παράθεμα είναι επιθυμητό να περιέχει χρήση της λέξης, και όχι αναφορά σ' αυτήν. Επιλέγουμε το μέρος της παραγράφου που εξυπηρετεί την εξήγηση, χωρίς να παραθέτουμε μεγάλα κείμενα.

Για σύγχρονες γλώσσες, για νεολογισμούς ή σπάνεις λέξεις: Τηρούνται τα κριτήρια όπως στο Βικιλεξικό:Κριτήρια συμπερίληψης (τουλάχιστον 3 αναφορές, χρονολήγηση κειμένων. Η τεκμηρίωση των παραθεμάτων πρέπει να είναι λεπτομερής.

  • Προτιμούμε σύντομα παραθέματα από λογοτεχνικό έργο, εγχειρίδιο, εφημερίδα ή άλλο έντυπο, μόνιμου χαρακτήρα
  • Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε παραθέματα από light fiction (en) (ελαφρά αναγνώσματα). Προτιμούμε κείμενα συγγραφέων τα οποία θα διαβάζονται και τα επόμενα χρόνια
  • Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε παραθέματα από κείμενα ιδιωτικών συζητήσεων σε fora και blogs εφόσον υπάρχουν παραθέματα σε ιστοσελίδες μόνιμου χαρακτήρα. Εφόσον δεν μπορούν να βρεθούν αλλού, είναι επιθυμητό να γίνεται αρχειοθέτηση σε κάποια σελίδα όπως το Wayback Archive
  • Δεν χρησιμοποιούμε παραθέματα από διαδικτυακά εγχειρήματα παρόμοια με τα βικιεγχειρήματα (λεξικά, εγκυκλοπαίδειες)


  • Γράφουμε παραθέματα με πιστή αναγραφή χωρίς αλλοιώσεις, με σεβασμό στον συγγραφέα.
    Δεν διορθώνουμε λάθη που τυχόν υπάρχουν στο πρωτότυπο (μπορούμε να παρεμβάλουμε με όρθια γράμματα το [sic] για να επισημάνουμε το λάθος.)

Κείμενο παραθεμάτων:

  • Γράφονται με πλάγια γράμματα και έντονη τη λέξη του λήμματος.
  • Όπως για τα #Παραδείγματα ξεκινάμε με αστερίσκο ή δίεση και την άνω και κάτω τελεία για δημιουργία εσοχής.
  • Ακολουθεί το πρότυπο {{παράθεμα}} με εξειδικεύσεις:
    • αν χρειάζεται, είδους, όπως ({{παράθεμα|ποίηση}} ποίηση, στίχοι τραγουδιού, νόμος, κ.λπ.)
    • και γλώσσας αν δεν αφορά τα νέα ελληνικά (π.χ. {{παράθεμα|ποίηση|grc}} για τα αρχαία ελληνικά ή {{παράθεμα||grc}} αν δεν αφορά ποίηση)

Παράδειγμα:

*: {{παράθεμα}} ''Ωωωωω ωω '''η λέξη μας''' ωωω ωωω.'' (Ονομα Επώνυμο, ''Τίτλος'', 0000)


Στοιχεία παραθέματος:

  • Απλό στυλ: ακολουθεί το Όνομα του συγγραφέα, Τίτλος με πλάγια γράμματα, έτος συγγραφής ή πρώτης έκδοσης, [είδος: π.χ. διήγημα]. Το όνομα συγγραφέα, ας έχει σύνδεσμο με λήμμα της Βικιπαίδειας αν υπάρχει με το πρότυπο {{β|όνομασυγγραφέα}}
    Ονοματεπώνυμο, Τίτλος έργου, 0000 [είδος]
    • Καλό είναι να υπάρχει σύνδεσμος με το κείμενο του έργου είτε στη Βικιθήκη ({{s|ΤίτλοςΒικιθήκης|εμφάνιση}}), είτε ιστότοπου Πανεπιστημίου, ή Ιδρύματος. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σύνδεσμος στη συγκεκριμένη σκαναρισμένη σελίδα αν υπάρχει στο books.google.
    • Για άρθρο εφημερίδας -έντυπης ή διαδικτυακής-, θα πρέπει να γράψουμε και την ημερομηνία σύνταξής του (π.χ. 2000.12.31.) Ο Τίτλος του Άρθρου με όρθια γράμματα, το όνομα του περιοδικού ή της εφημερίδας, με πλάγια γράμματα.
  • Κατά αιώνα: Αν έχουμε παραθέματα τακτοποιημένα κατά αιώνα ή χρονολογία, καλό είναι να ξεκινάμε μ' αυτό το σημαντικό χαρακτηριστικό: Η πηγή, μπορεί να τοποθετηθεί κατ' εξαίρεσιν στην 1η γραμμή, και να ακολουθήσει το παράθεμα (παράδειγμα σκάντζα βάρδια, στο μεσαιωνικό κατόπαρδος)
  • Λεπτομερή στοιχεία:
    • Όταν τα στοιχεία του παραθέματος είναι πάνω από 3-4 λέξεις, προτιμάμε να τα γράψουμε σε χωριστή γραμμή από κάτω, με διπλή εσοχή και small γράμματα (παράδειγμα στο λήμμα ομιλικός).
    • Ειδικότερα, για παραπομπή σε λεξικά, εγχειρίδια, πραγματείες, χρησιμοποιούμε το σύστημα APA, αλλά με ολόγραφο το μικρό όνομα του συγγραφέα.
      .pdf@opencourses Εμμανουηλίδου, Έφη (χ.χ.) Βιβλιογραφικές αναφορές. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
  • Σε μη νεοελληνικά λήμματα: απαραίτητη είναι η μετάφραση των παραδειγμάτων στα ελληνικά (χωρίς πλάγια γράμματα)
    1η γραμμή: +εσοχή κείμενο, πλάγια γράμματα, έντονη η λέξη-λήμμα
    2η γραμμή +2 εσοχές, όρθια γράμματα, η μετάφραση, έντονη η λέξη-λήμμα.
    Το όνομα του μεταφραστή σημειώνεται: Μετάφραση:τάδε. Αν η μετάφραση είναι δική μας, και αφορά ποίηση ή μεγάλο παράθεμα, γράφουμε Απόδοση:Βικιλεξικό, ώστε να μην υπάρχει απορία στους αναγνώστες. Παράδειγμα: sling
    3η γραμμή +2 εσοχές, τα στοιχεία της πηγής (με μεταφρασμένους τίτλους). Όνομα συγγραφέα, πλάγιος ο πρωτότυπος τίτλος, χρονολογία έργου [είδος] (μετάφραση τίτλου), έκδοση.
    Αν είναι πολύ μακρά, μπορεί να γίνει με <small>...</small> (μικρογράμματη γραμματοσειρά) Μπορεί να υπάρχει -με μικρά γράμματα ή σε ref- ΣτΕ.

Παραδείγματα παραθεμάτων

  • Παράδειγμα στο ψυχομέτρι: δείτε πώς ο συντάκτης έχει δώσει σύνδεσμο Βικιπαίδειας για τον συγγραφέα και σύνδεσμο με το κείμενο στη Βικιθήκη (με κωδικό s:)
  • Παραδείγματα σύντομων και εύστοχων παραθεμάτων: κορόιδο, πίνα, ήμερος, χαμοκέλα, ταιριάζω
  • Παράδειγμα: sling (αγγλικά, με «απόδοση: το Βικιλεξικό»)
  • Παράδειγμα: αδιάβαστος (με ΣτΕ)
  • Παράδειγμα: ἐξά (ποίηση, χρησιμοποίηση ειδικών χαρακτήρων παλαιού χειρογράφου)
  • Παράδειγμα, χρονολογικά: σκάντζα βάρδια, κατόπαρδος (οι διαφορετικοί αιώνες των παραθεμάτων στην 1η γραμμή - σύνδεσμος με τη Βιβλιοθήκη)
  • Παράδειγμα: ομιλικός, τραχωματικός (λεπτομερή στοιχεία έκδοσης)
  • Παράδειγμα: Ζαχαράτου (παραπέμπουμε σε παράθεμα που υπάρχει στο κεντρικό λήμμα)
  • Παράδειγμα: αρχαία ελληνικά, με δύο μεταφράσεις ἐριβῶλαξ

Μορφές

επεξεργασία

Σε ενότητα
===={{μορφές}}====

  • με το πρότυπο ενότητας {{μορφές}} που εμφανίζει την έκφραση: Άλλες μορφές.
  • Ξεκινάμε με τις λέξεις μας με αστεράκι και σύνδεσμο.

Εδώ, συνδέουμε με άλλη μορφή ή γραφή του λήμματος (π.χ. στο περήφανος γράφουμε το υπερήφανος και στο υπερήφανος γράφουμε το περήφανος. Ενημερώνουμε πάντα και τα δύο λήμματα.
Μετά τη λέξη μπορούμε να σημειώσουμε ένα επεξηγηματικό σχόλιο εντός παρένθεσης με πλάγια γράμματα. Π.χ.

* [[εμπειρογνώμων]] (''λόγιος τύπος'')   που εμφανίζει   εμπειρογνώμων (λόγιος τύπος)

Κάτω από τον ορισμό

Ειδική περίπτωση: τις πολύ μικρές μορφές (όπως στο λήμμα υπο-) μπορούμε να τις γράψουμε μετά το PAGENAME στη γραμμή λήμματος, για διευκόλυνση του αναγνώστη.

Αν η διαφοροποίηση είναι μόνον ορθογραφική χρησιμοποιούμε το
===={{άλλη γραφή}}====

Συνώνυμα

επεξεργασία

===={{συνώνυμα}}====

  • με το πρότυπο ενότητας {{συνώνυμα}}
  • Ξεκινάμε με αστεράκι και συμπληρώνουμε με συνδέσμους τα συνώνυμα

* [[παίζω]] ή
* {{λ|παίζω|el}} (σύνδεσμος ακριβείας προς νέα ελληνικά) ή
* {{λ|παίζω|grc}} (σύνδεσμος ακριβείας προς αρχαία ελληνικά)
Εάν οι ορισμοί είναι πολλοί, με διαφορετικές σημασίες και το συνώνυμό μας αντιστοιχεί μόνο σε μία, τότε

  • ή πρέπει να ξεκινήσουμε το συνώνυμο με (πλάγια γράμματα τη σημασία): .....
  • ή εναλλακτικά, να πάμε κάτω από τον συγκεκριμένο ορισμό και να χρησιμοποιήσουμε το 'τοπικό' πρότυπο {{συνων}}. (Παράδειγμα: δίνω)

Πολλές φορές τα συνώνυμα βρίσκονται μέσα στον ορισμό. (Παράδειγμα: καταφρόνηση με εξήγηση: περιφρόνηση)

Αντώνυμα

επεξεργασία

===={{αντώνυμα}}====

Υπερώνυμα

επεξεργασία

===={{υπερώνυμα}}====

Υπώνυμα

επεξεργασία

===={{υπώνυμα}}====

Πολυλεκτικοί όροι

επεξεργασία

===={{πολυλεκτικοί όροι}}====

Τους γράφουμε όπως τα Συγγενικά
ΠΡΟΣΟΧΗ: το πρότυπο {{πολυλεκτικός όρος}} αφορά την ΕΝΟΤΗΤΑ-μέρος του λόγου, όχι τη λίστα-υποενότητα

Εκφράσεις

επεξεργασία

===={{εκφράσεις}}====

  • με το πρότυπο ενότητας {{εκφράσεις}}
  • Η ενότητα εκφράσεις περιλαμβάνει παγιωμένες φράσεις της γλώσσας και όχι συνήθη αθροίσματα λέξεων

ΠΡΟΣΟΧΗ: το πρότυπο {{έκφραση}} αφορά την ΕΝΟΤΗΤΑ-μέρος του λόγου, όχι τη λίστα-υποενότητα

  • Γράφονται με έντονα γράμματα:
===={{εκφράσεις}}====
* '''πρώτη έκφραση''': έννοια της έκφρασης
* '''δεύτερη έκφραση''': έννοια της έκφρασης

Αν η έκφραση έχει αδιαφανή σημασία, ιδιαίτερη σημασία, τη βάζουμε εντός συνδέσμου για να δημιουργήσουμε λήμμα ειδικά γι' αυτήν.
Για ρητά ρητών, γνωμικά ή και αποφθέγματα μεγάλων ανδρών δείτε την Κατηγορία:Φράσεις και τα Βικιφθέγματα.

Παροιμίες

επεξεργασία

===={{παροιμίες}}====

Τις γράφουμε όπως τις Εκφράσεις και τις βάζουμε εντός συνδέσμου για να δημιουργήσουμε το δικό τους λήμμα.

Παράγωγα & Σύνθετα

επεξεργασία

===={{παράγωγα}}====
===={{σύνθετα}}====

  • με το πρότυπο ενότητας {{παράγωγα}} ή {{σύνθετα}}
  • Ξεκινάμε με αστεράκι και προσθέτουμε σύνδεσμο για κάθε λέξη
  • Αναγράφονται κατά αλφαβητική σειρά.
  • παράγωγο: το θέμα της λέξης + κάποιο πρόθημα ή επίθημα - αν όμως η λέξη προέρχεται από παλιότερη φάση της γλώσσας ή είναι δάνειο θα πρέπει να μπει στην ενότητα #Συγγενικά
  • σύνθετο: δύο θέματα (δύο 'λέξεις') όπως μαχαιροπίρουνο - αν όμως η λέξη προέρχεται από παλιότερη φάση της γλώσσας ή είναι δάνειο θα πρέπει να μπει στην ενότητα #Συγγενικά

Παράδειγμα:

Συγγενικά

επεξεργασία

===={{συγγενικά}}====

  • με το πρότυπο ενότητας {{συγγενικά}}
  • Ξεκινάμε με αστεράκι και γράφουμε το σύνδεσμο προς το λήμμα
  • Γράφονται με αλφαβητική σειρά

Επειδή μπορεί να είναι πάρα πολλά, χρησιμοποιούμε ειδικά πρότυπα για διαμόρφωση σε κολώνες. (παράδειγμα στο αίμα#Συγγενικές λέξεις).
Μπορούμε επίσης να τα χωρίσουμε

Δείτε επίσης

επεξεργασία

===={{βλέπε}}====

  • με το πρότυπο ενότητας {{βλέπε}} που εμφανίζει Δείτε επίσης

Εδώ τοποθετούμε

  • λέξεις που δεν είναι ομόρριζες, αλλά ίσως ενδιαφέρουν τον αναγνώστη
  • λέξεις από άλλους τομείς γλωσσών που θα θέλαμε να σχολιάσουμε
  • συνδέσμους με τη Βικιπαίδεια με πρότυπα όπως το {{ΒΠ}} ή το {{enWP}} για τα αγγλικά και άλλων γλωσσών, που θα βρείτε στην Κατηγορία:Πρότυπα ανακατεύθυνσης.

Κλίση ρήματος

επεξεργασία

===={{κλίση}}====

  • με το πρότυπο ενότητας {{κλίση}}

Οι μεγάλοι πίνακες κλίσης ρημάτων τοποθετούνται εδώ. Χρησιμοποιούμε τα κατάλληλα Πρότυπα κλίσεων. Παραδείγματα: παίζω, δέω.

περισσότερα στην Κατηγορία:Πρότυπα κλίσεων

Μεταφράσεις

επεξεργασία

===={{μεταφράσεις}}====

Μόνο στα νεοελληνικά λήμματα υπάρχει ενότητα για μεταφράσεις. (for English, → δείτε Help:Translations)

Η ενότητα μεταφράσεις έρχεται στο τέλος του νεοελληνικού Τομέα. Αν υπάρχουν, ακολουθούν οι Αναφορές.

Στις μεταφράσεις, οι διάφορες γλώσσες εμφανίζονται κατά την αλφαβητική σειρά του ονόματός τους στην ελληνική γλώσσα.

Ο κατάλογος είναι ήδη έτοιμος για συμπλήρωση στη σελίδα Βοήθεια:Γρήγορη δημιουργία λημμάτων για τα νεοελληνικά λήμματα.

Δεν συμπληρώνουμε σχόλια γραμματικής αναγνώρισης (θηλυκό, πληθυντικός κ.λπ.).

Στις περιπτώσεις μεταφράσεων με πολυλεκτικό όρο, πιθανόν να μην υπάρχει λήμμα ούτε στη μητέρα γλώσσα, ούτε στο Βικιλεξικό (παράδειγμα: γαλλικά, le plus grand στο λήμμα μέγιστος). Τότε επιλέγουμε το λήμμα grand ως στόχο

  • για τη μητέρα γλώσσα, προσθέτοντας |iw=grand
  • για σύνδεσμο εδώ, στο Βικιλεξικό, προσθέτοντας |link=grand
οπότε η μετάφραση παίρνει τη μορφή:
* {{fr}} : {{τ|fr|le plus grand|iw=grand|link=grand}}

Όριο αριθμού μεταφράσεων: Συνήθως γράφουμε μία ή δύο μεταφράσεις. Εξαιρετικά έως πέντε.

περισσότερα στη Βοήθεια:Μεταφράσεις or in English: Help:Translations

Μεταγραφές

επεξεργασία

===={{μεταγραφές}}====
<!-- * {{γραφή|αρα}} -->
<!-- * {{γραφή|κυρ}} -->
<!-- * {{γραφή|λατ}} -->

  • με το πρότυπο ενότητας {{μεταγραφές}} και τα πρότυπα συστημάτων γραφής.

Αυτή η ενότητα χρησιμοποιείται μόνο στα νεοελληνικά λήμματα για επώνυμα.

όπως Παλαμάς
περισσότερα στο Βικιλεξικό:Μεταγραφές/ελληνικά για τους τρόπους μεταγραφής.

Απόγονοι

επεξεργασία

===={{απόγονοι|el}}====

Χρησιμοποιείται, αν υπάρχουν πολλοί ετυμολογικοί απόγονοι ενός λήμματος. Αναγράφονται ένας ένας σε διάταξη ετυμολογικού δέντρου με το πρότυπο {{απόγ}}. Παραδείγματα, στην αρχαία ελληνική λέξη φιλοσοφία, στην περσική شادروان (σιντριβάνι)

  • Αν οι απόγονοι είναι μόνον μια δυο λέξεις, μπορούμε να τους αναφέρουμε στην Ενότητα:Ετυμολογία, σε μία και μόνη γραμμή, χρησιμοποιώντας το συνοπτικό {{απόγονοι2}}

Αναφορές

επεξεργασία

Αν έχετε κάνει παραπομπές, αναφορές <ref>xxxxxx xxx</ref> κάπου (οπουδήποτε) μέσα στον Τομέα, εδώ είναι η θέση όπου θα εμφανιστούν.

Το λογισμικό συγκεντρώνει όλες τις αναφορές στο τέλος του λήμματος, αν προσθέσουμε εδώ το εξής: 

==={{αναφορές}}===
<references/>

Ιδίως για τις νεκρές γλώσσες (αρχαία ελληνικά, λατινικά) μπορούν να ακολουθήσουν οι πηγές που συμβουλευόμαστε 

==={{πηγές}}===
* {{Π:Λίντελ}}
* {{Π:ΛΟΓΕΙΟΝ}}
περισσότερα στο Βικιλεξικό:Οδηγός για νέους χρήστες/Σύνδεσμοι#Παραπομπές.

Σημειώσεις

επεξεργασία

Αν κάποια Ενότητα (Ετυμολογία, Κλίση) χρειάζεται διευκρινίσεις, μπορεί να προστεθεί μικρό επεξηγηματικό κείμενο κάτω από το πρότυπο {{σημειώσεις}}, τοποθετημένο κάτω από τη σχετική Ενότητα.


Κατ' εξαίρεσιν και με απόφαση διαχειριστή, κείμενα συντακτών που κρίθηκαν ως εξαιρετικά μπορούν να προστεθούν είτε στο τέλος Τομέα λήμματος, είτε στη Σελίδα Συζήτησής του κάτω από το πρότυπο {{σημειώσεις συντακτών}}.

Κλείσιμο

επεξεργασία

Αν επιθυμούμε να εντάξουμε το λήμμα του Τομέα που επεξεργαζόμαστε σε κάποια επιπλέον Κατηγορία, την προσθέτουμε εδώ. π.χ.

[[Κατηγορία:...]]

περισσότερα στις εξηγήσεις για τις Κατηγορίες.


Στις περιπτώσεις που υπάρχει στο λήμμα και συνέχεια για Τομέα μεσαιωνικής ή αρχαίας ελληνικής λέξης τότε αφήνουμε δύο γραμμές, γράφουμε τέσσερις παύλες

----

αφήνουμε άλλη μια γραμμή

και συνεχίζουμε με τον νέο Τομέα.


Για ΟΛΟΥΣ τους ελληνικούς τομείς της σελίδας, κλείνουμε τη σελίδα με:

{{κλείδα-ελλ}}

Αυτό είναι απαραίτητο για τη σωστή αλφαβητική κατάταξη των ελληνικών λέξεων μέσα στις διάφορες Κατηγορίες.

Τομείς ξένων γλωσσών

επεξεργασία

Πρότυπο: {{-en-}} (αγγλικά), {{-de-}} (γερμανικά), etc. (θα βρείτε εδώ τη λίστα όλων των κωδικών των γλωσσών)

Γενικά

επεξεργασία
  • Οι τομείς ελληνικής γλώσσας που ακολουθούν τον τομέα της νέας ελληνικής αναγράφονται κατά « ιστορική » σειρά: πρώτα τα νέα ελληνικά, (...), στο τέλος τα αρχαία ελληνικά.
  • Οι τομείς ξένων γλωσσών τοποθετούνται κατά αλφαβητική σειρά του ονόματός τους στα ελληνικά. Δεν περιέχουν:
    • εικόνες,
    • μεταφράσεις.
  • Δίνουμε κυρίως τη μετάφραση στα ελληνικά. Δεν δίνουμε ορισμό παρά μόνο εάν η λέξη δεν υπάρχει στα ελληνικά ή εάν έχει ελαφρά διαφορετική (από τα ελληνικά) έννοια.

Παραδείγματα χρήσης

επεξεργασία

Για να παραθέσουμε παράδειγμα χρήσης, χρησιμοποιούμε την πλάγια γραφή και για το ξενόφωνο παράδειγμα και για τη μετάφρασή του. 

*:''the English '''phrase''' - η αγγλική φράση''
#:''the English '''phrase''' - η αγγλική φράση''

Κατηγορίες

επεξεργασία

Γενικά

επεξεργασία

Οι Κατηγορίες για τα λήμματα δημιουργούνται με τις 'ετικέτες' ή διάφορα πρότυπα όρων (μέρους λόγου, όρων γραμματικής, ετικετών κ.λπ.).

Αν δεν έχουν δημιουργηθεί με αυτόματο τρόπο, οι κατηγορίες μπορούν να γραφτούν 'με το χέρι', πάντα στο τέλος ενός Τομέα μια γλώσσας, αφήνοντας μια ή δυο γραμμές κενές από το κυρίως κείμενο του Τομέα.

Ενεργοποίηση κατηγοριών

επεξεργασία

Για να ενεργοποιήσουμε μια κόκκινη κατηγορία, κάνουμε κλικ στο 'Επεξεργασία' και γράφουμε

{{auto cat}}

Το Πρότυπο:auto cat εξυπηρετεί τις περισσότερες Κατηγορίες.

Σύνταξη

επεξεργασία

Η ένταξη ενός λήμματος σε μια Κατηγορία γράφεται, π.χ. 

[[Κατηγορία:Ιατρική (νέα ελληνικά)]]
[[Κατηγορία:Ιατρική (<άλλη γλώσσα>)]]

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αν απλώς θέλουμε να συνδεθούμε με κάποια κατηγορία, χωρίς να εντάξουμε τη σελίδα σ' αυτήν, βάζουμε άνω και κάτω τελεία στην αρχή: [[:Κατηγορία:Ιατρική]]

Πρότυπα όρων για κατηγορίες

επεξεργασία

Τα λήμματα μπορούν να κατηγοριοποιηθούν αυτόματα χρησιμοποιώντας 'ετικέτες' με το πρότυπο {{ετ}} (ετικέτα), όπως {{ετ|ζωολογία}} ή {{ετ|ζωολ}}, {{ετ|ιατρική}} κ.λπ. Αυτές οι ετικέτες χρησιμοποιούνται αμέσως πριν από τον ορισμό μιας λέξης και προκαλούν την αυτόματη κατηγοριοποίησή της. Δεν ξεχνάμε να προσθέσουμε τον κωδικό γλώσσας εάν η λέξη δεν είναι νεοελληνική.

Εννοούνται τα νέα ελληνικά (el)
* {{ετ|ιατρική}}   Εντάσσει στην Κατηγορία:Ιατρική (νέα ελληνικά)

ή, για τα αρχαία ελληνικά ή τα γαλλικά:
* {{ετ|ιατρική|grc}}   Εντάσσει στην Κατηγορία:Ιατρική (αρχαία ελληνικά)
* {{ετ|ιατρική|fr}}   Εντάσσει στην Κατηγορία:Ιατρική (γαλλικά)


Δείτε έναν κατάλογο ετικετών:

Σύνδεσμοι interwiki

επεξεργασία

Οι σύνδεσμοι interwiki (διαγλωσσικοί σύνδεσμοι) επιτρέπουν τη σύνδεση προς τον ίδιο τίτλο σελίδας σε άλλα βικιλεξικά.
Τους βλέπετε στο menu, στα αριστερά κάτω από την ενότητα Άλλες γλώσσες

  • Οι σύνδεσμοι γίνονται βάσει του τίτλου της σελίδας και όχι των μεταφράσεών του ή της σημασίας.
  • Για τα λήμματα του κύριου ονοματοχώρου παρέχονται αυτόματα.
  • Για τις Κατηγορίες, συνδέονται με τα άλλα wiktionary μέσω του συνδέσμου Αντικείμενο wikidata που βρίσκεται στην Εργαλειοθήκη. Αν δεν υπάρχει, δημιουργείται στο https://www.wikidata.org/wiki/Special:NewItem

Δείτε επίσης

επεξεργασία

Διάφορα

επεξεργασία

Αυτόματος πίνακας περιεχομένων για να φανούν όλοι οι τομείς αυτής της σελίδας:

Ανακτήθηκε από "https://el.wiktionary.org/w/index.php?title=Βικιλεξικό:Δομή_λημμάτων&oldid=6706263#Παραθέματα"