Βοήθεια:Κατηγορίες
Σε ένα ηλεκτρονικό λεξικό είναι επιθυμητή η δημιουργία Κατηγορίας για κάθε πληροφορία που υπάρχει σε κάθε λήμμα, για κάθε θέμα: Κατηγορίες γραμματικής, ετυμολογίας, ορολογίας.
Η Κατηγορία:Βικιλεξικό είναι ένα δέντρο κατηγοριών. Υπάρχουν μερικές βασικές Κατηγορίες που διακλαδίζονται σε πολλές άλλες.
Επίσης δείτε:
- Ειδική σελίδα:όλες οι Κατηγορίες ενεργές και ζητούμενες
- Ειδική σελίδα: οι ζητούμενες Κατηγορίες
Πώς δημιουργούνται
επεξεργασίαΗ απόφαση για τη δημιουργία και την ονομασία νέων Κατηγοριών παίρνεται συλλογικά μετά από συζητήσεις στο
- Δωμάτιο συζήτησης: Βικιλεξικό:Διαχείριση κατηγοριών
Δημιουργούνται από πρότυπα (Βοήθεια:Πρότυπα) και κατ' εξαίρεσιν για ολιγομελείς Κατηγορίες, γράφοντας 'με το χέρι' την Κατηγορία στο τέλος του Τομέα Γλώσσας ενός λήμματος.
- Περισσότερα στο #Εντάσσουμε σε Κατηγορία
Είδη κατηγοριών
επεξεργασίαΈχουμε τρία είδη κατηγορίων στο Βικιλεξικό
Κατηγορίες ομπρέλες
επεξεργασίαΚατηγορίες-ομπρέλες: δεν έχουν μέλη - έχουν μόνο υποκατηγορίες
- Παράδειγμα: Κατηγορία:Ζώα - έχει μόνο υποκατηγορίες ζώων
Κατηγορίες απλές
επεξεργασία- Έχουν μέλη - Μπορεί να έχουν και υποκατηγορίες με επιπλέον μέλη
- Παράδειγμα: Κατηγορία:Θαλάσσια ζώα (νέα ελληνικά)
- Βλέπουμε μερικά μέλη
- + μία υποκατηγορία (Κατηγορία:Θαλάσσια θηλαστικά (νέα ελληνικά)) με άλλα μέλη που ανήκουν μόνο σ' αυτήν.
Κατηγορίες ευρετήρια index
επεξεργασίαΥπερκατηγορία που είναι ευρετήριο (index) με όλα τα μέλη όλων των υποκατηγοριών σε αλφαβητική σειρά.
- Παράδειγμα: Κατηγορία:Ζώα (νέα ελληνικά)
- Έτσι, μπορούμε να βρούμα α...ω χωρίς να χρειαστεί να ψάξουμε σε όλες τις υποκατηγορίες μέχρι να βρούμε αυτό που θέλουμε.
- Συγκρίνετε με την κατηγορία του αγγλικού βικιλεξικού wikt:en:Category:en:Animals με πολλές υποκατηγορίες. Προσπαθήστε να βρείτε σε ποια κατηγορία υπάρχει το "dog".
Ονομασία Κατηγορίας
επεξεργασίαΤι όνομα επιλέγουμε για μια Κατηγορία που θέλουμε να 'ανοίξουμε':
- Πρώτα, η λέξη Κατηγορία με κεφαλαίο το Κ (δεν εμφανίζεται στις λίστες Κατηγοριών, αλλά εννοείται)
- ακολουθεί άνω και κάτω τελεία
- η πρώτη λέξη κολλητά, χωρίς κενό: το όνομα που επιθυμούμε με αρκτικό γράμμα κεφαλαίο
- αν υπάρχουν και άλλες λέξεις, γράφονται κανονικά με μικρά αρκτικά γράμματα (εκτός αν είναι κύρια ονόματα) Π.χ.
- Κατηγορία:Προέλευση λέξεων από τα κινεζικά
- Κατηγορία:Λήμματα με παραθέματα από τον Όμηρο
- Κανόνας: Σε παρένθεση μπαίνει μόνο το όνομα γλώσσας όπως αναγράφετα στο keyword 'name' του Module:Languages. Η παρένθεση τοποθετείται στο τέλος του τίτλου.
- π.χ. Κατηγορία:Οποιοσδήποτε τίτλος (αγγλικά), Κατηγορία:Οποιοσδήποτε τίτλος (νέα ελληνικά)
- Τίποτε άλλο δεν μπαίνει σε παρένθεση σε τίτλο Κατηγορίας. Ο κανόνας εξυπηρετεί τη λειτουργία του προτύπου
{{auto cat}}
και την αναγνώριση των γλωσσών.
Σύνδεσμος με Κατηγορία
επεξεργασίαΠώς συνδέουμε με link προς μία Κατηγορία;
Απαιτείται πριν από τη λέξη 'Κατηγορία' μία άνω και κάτω τελεία
[[:Κατηγορία:Τάδε]]
που εμφανίζει Κατηγορία:Τάδε
Με άλλη εμφάνιση:
[[:Κατηγορία:Τάδε|άλλη εμφάνιση]]
που εμφανίζει άλλη εμφάνιση[[:Κατηγορία:Τάδε (νέα ελληνικά)|]]
που εμφανίζει αυτομάτως Τάδε
Συνδέουμε με Κατηγορίες άλλων βικιλεξικών. Π.χ.
[[:en:Category:Greek language]]
που εμφανίζει en:Category:Greek language
Εντάσσουμε σε Κατηγορία
επεξεργασία- Δείτε και: Βικιλεξικό:Δομή_λημμάτων#Κατηγορίες
Λήμμα σε Κατηγορία
επεξεργασίαΠώς εντάσσουμε ένα λήμμα σε μια Κατηγορία;
1) εντάσσεται αυτόματα από τα διάφορα Πρότυπα που σχεδιάστηκαν ακριβώς γι' αυτόν τον σκοπό: δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι
2) 'με το χέρι' αν δεν υπάρχει Πρότυπο
- Τοποθετούμε στο τέλος του Τομέα της γλώσσας που επεξεργαζόμαστε:
[[Κατηγορία:Τάδε]]
Εδώ, δεν προτάσσουμε άνω και κάτω τελεία.
Με αλφαβητική κατάταξη
επεξεργασίαΌμως, οι Κατηγορίες και τα μέλη τους θα πρέπει να εμφανίζονται με σωστή αλφαβητική κατάταξη. Η αυτόματη αλφαβητική κατάταξη βασίζεται στην πρώτη λέξη της ονομασίας:
Παράδειγμα: το γαλλικό λήμμα -lâtrie
- δεν χρειάζεται να γράψουμε όνομα Κατηγορίας: μπαίνει αυτόματα στην Κατηγορία:Επιθήματα (γαλλικά)
- αυτό γίνεται με το πρότυπο
==={{επίθημα|fr}}===
Αλλά λόγω του ενωτικού, εμφανίζεται πάνω πάνω! Θα θέλαμε να πάει στο L, το πρώτο του γράμμα. Γράφουμε
==={{επίθημα|en|latrie}}===
κάνουμε sort χωρίς το ενωτικό, χωρίς διακριτικά
Κατηγορία σε Κατηγορία
επεξεργασίαΣτο δέντρο κατηγοριών Κατηγορία:Βικιλεξικό μια Κατηγορία υπάγεται σε άλλη, κι αυτή σε άλλη...
Αρκετές σελίδες κατηγοριοποιούνται με το αυτόματο πρότυπο {{auto cat}}
Πρέπει να υπάρχουν τα ονόματα των κατηγοριών
- στο Module:auto cat/data Γενικές κατηγορίες γραμματικής, ετυμολογίας, ύφους. Προκύπτουν από διάφορα πρότυπα.
- στο Module:auto cat/data/topics Θεματικές. Προκύπτουν από τα πρότυπο του Module:labels/data
- τοπωνύμια, όπως στο Module:topos/kind και Module:topos/where
- γλώσσες, όπως στο Module:Languages. Προκύπτουν από Πρότυπα ανακατεύθυνσης γλωσσών
Παρ' όλ' αυτά, ίσως χρειαστεί να κατηγοριοποιήσουμε χωρίς το auto cat. Ακολουθούν επεξηγήσεις για το πώς κατηγοριοποιούνται οι Κατηγορίες.
Χωρίς auto cat
επεξεργασίαΑπλή υπαγωγή μόνο σε μία Κατηγορία
- Π.χ. η Κατηγορία:Λέξεις με επίθημα -ation (γαλλικά)
- την βάζουμε με το sortkey στην
[[Κατηγορία:Λέξεις κατά επίθημα (γαλλικά)|ation]]
- την βάζουμε με το sortkey στην
Διπλή υπαγωγή σε Κατηγορία υπεργλωσσική, και σε Κατηγορία της συγκεκριμένης γλώσσας
Παράδειγμα: η Κατηγορία:Ιατρική (γαλλικά)
- 1. η Κατηγορία, όπως τη διαβάζουμε στον τίτλο με τον τομέα γλώσσας ως sortkey
[[Κατηγορία:ΧΧΧΧ|ικα]]
Μπαίνει στην υπεργλωσσσική Κατηγορία:Ιατρική για όλες τις γλώσσες. 'sortάρουμε' με το όνομα της γλώσσας μας χωρίς διακριτικά. - 2. Μπαίνει και στην υπερκείμενη Κατηγορία στην οποία υπάγεται, γι' αυτήν τη γλώσσα. Στην περίπτωση αυτή, είναι η
[[Κατηγορία:Θεματικές κατηγορίες (γαλλικά)|ιατρικη]]
- (3) αν είναι υπαγόμενη και σε extra Κατηγορία
Ο κωδικός κατάταξης (αγγλικά: sort key) γράφεται μετά από την κάθετο |
χωρίς τόνους, χωρίς κενά, χωρίς γράμματα με διακριτικά, ή γράμματα που δεν περιλαμβάνονται στην καθιερωμένη σειρά του αλφαβήτου μιας γλώσσας
- π.χ. όχι τελικό < ς > στα ελληνικά: γράφουμε σ
- όχι < é > στα γαλλικά: γράφουμε e
- π.χ.
[[Κατηγορία:Υφολογικές κατηγορίες|λογοτεχνικουφοσ]]
Σε περίοπτη θέση
επεξεργασίαΜερικές Κατηγορίες επιθυμούμε να τις ξεχωρίσουμε απ' τον 'σωρό' και να τις τοποθετήσουμε σε περίοπτη θέση.
Πάνω πάνω:
Παράδειγμα: εντάσσουμε την Κατηγορία:Γραμματικές κατηγορίες (αρχαία ελληνικά) στην
[[Κατηγορία:Αρχαία ελληνικά| τιτλοσπροαιρετικα]]
αφήνοντας κενό πριν τον κωδικό κατάταξης, η Κατηγορία μας θα εμφανιστεί σε πάνω πάνω. Δείτε την τοποθέτησή της στην Κατηγορία:Αρχαία ελληνικά
Ειδική θέση: με κάποιο σύμβολο (π.χ. αστερίσκος, θαυμαστικό) που προηγούναι από τους χαρακτήρες του αλφαβήτου
- Για ελληνικού ενδιαφέροντος κατηγορίες γράφουμε ως κλείδα κατάταξης τον αστερίσκο
[[Κατηγορία:....|*]]
- Για κατηγορίες που σχετίζονται στενά με μητέρα-γλώσσα γράφουμε ως κλείδα κατάταξης την τυπογραφική απόστροφο
[[Κατηγορία:....|']]
- Σε ακόμη ψηλότερη θέση είναι η κλείδα κατάταξης με το θαυμαστικό
[[Κατηγορία:....|!]]
- Και πιο ψηλά απ' όλες είναι η κλείδα κατάταξη με κενό
[[Κατηγορία:....| ]]
Μετά το κενό, μπορούμε να συμπληρώσουμε κλείδες κατάταξης, που πάντα θα βρίσκονται πάνω πάνω.
Παραδείγματα:
- Κατηγορία:Προέλευση λέξεων (γαλλικά) - Πρώτα εμφανίζονται οι κατηγορίες της γαλλικής γλώσσας. Μετά, οι κατηγορίες ελληνικού ενδιαφέροντος (κάτω από έναν αστερίσκο). Ακολουθούν όλες οι άλλες αλφαβητικά.
- Κατηγορία:Προέλευση λέξεων από τα αρχαία ελληνικά (γαλλικά)
Πόσες Κατηγορίες
επεξεργασίαΣε πόσες υπερ-Κατηγορίες μπορούμε να εντάξουμε μια Κατηγορία;
Σε όσες χρειάζεται. Προτάσσουμε εκείνες που αφορούν όλες τις γλώσσες, και μετά, αυτές που αφορούν τη γλώσσα που μας ενδιαφέρει. Π.χ. τα 'Ουσιαστικά' των γαλλικών:
[[Κατηγορία:Ουσιαστικά|γαλλικα]]
(τοποθετείται στην Κατηγορία:Ουσιαστικά στο Γ)[[Κατηγορία:Γραμματικές κατηγορίες (γαλλικά)]]
(τοποθετείται στην Κατηγορία:Γραμματικές κατηγορίες (γαλλικά) στο Ο που είναι η πρώτη λέξη
Κατηγορίες προσφυμάτων
επεξεργασίαΕιδικά για τις Κατηγορίες προσφυμάτων, τις πολλές μορφές τους και πώς τις διαμορφώνουμε, δείτε τη Βοήθεια στη Συζήτηση κατηγορίας:Προσφύματα (νέα ελληνικά)
Χρήσιμα
επεξεργασία- Βικιλεξικό:Διαχείριση κατηγοριών (δωμάτιο συζήτησης)
Βοηθητικές σελίδες
- Βικιλεξικό:Οδηγός για νέους χρήστες/Σύνδεσμοι#Κατηγορίες
- Βικιλεξικό:Δομή λημμάτων#Κατηγορίες
- Help:Categories @mediawiki (αγγλικά)