δίσκος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	δίσκος	οι	δίσκοι
γενική	του	δίσκου	των	δίσκων
αιτιατική	τον	δίσκο	τους	δίσκους
κλητική		δίσκε		δίσκοι
Κατηγορία όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Δίσκος σερβιρίσματος με φλιτζάνια.

Δίσκος σε πικάπ.

Αθλητής ετοιμάζεται να πετάξει τον δίσκο.

Μαγνητικοί δίσκοι (platters) σκληρού δίσκου.

Ετυμολογία

δίσκος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική δίσκος ή κληρονομημένο από την ελληνιστική κοινή δίσκος (για το επίεπδο σκεύος)

• για σύγχρονες σημασίες < λόγιο ενδογενές δάνειο: γαλλική disque < λατινική discus < αρχαία ελληνική δίσκος
• για τον δίσκο των υπολογιστών < (άμεσο δάνειο) αγγλική disc

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈði.skos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : δί‐σκος

Ουσιαστικό

δίσκος αρσενικό

1. οποιοδήποτε αντικείμενο με κυκλικό σχήμα

   ⮡  ο ηλιακός δίσκος

   ※  Τρία πόδια (σπάνια τέσσερα) σχηματίζουν τη βάση η οποία στηρίζει ένα ψηλό στέλεχος, τον καυλό, (λατ. Scapus, σκάπος), στην απόληξη του οποίου διαμορφώνεται ο δίσκος ή πινάκιον ή πινακίσκιον ή σταγμοδόχη ανάλογα με τη μορφή της φωτιστικής πηγής την οποία προορίζεται να στηρίξει (Ιωάννης Κ. Μότσιανος, Φως ιλαρόν : ο τεχνητός φωτισμός στο Βυζάντιο, Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βόλος, 2011, σελ. 285)

2. αντικείμενο κυκλικού ή άλλου σχήματος που χρησιμοποιείται για το σερβίρισμα ποτών και φαγητού
3. (μουσική) αντικείμενο από βινύλιο με αυλακώσεις οι οποίες με τη χρήση κατάλλλης συσκευής μπορούν να αναπαραγάγουν ηχογραφημένη μουσική ή λόγο

   ⮡  δίσκος 45 στροφών

   • (μουσική) τα τραγούδια που περιέχονται σε ένα μουσικό δίσκο

     ⮡  Αγόρασα τον καινούριο δίσκο του αγαπημένου μου συγκροτήματος.

4. (αθλητισμός) το κυκλικό αντικείμενο που ρίχνει ο αθλητής στο αγώνισμα της δισκοβολίας
5. (ανατομία) → δείτε  μεσοσπονδύλιος δίσκος
6. (οπτική) → δείτε  ο δίσκος του Νεύτωνα
7. (μηχανική) φορέας που βρίσκεται υπό επίπεδη ένταση είτε υπό επίπεδη παραμόρφωση

   → χρειάζεται παράδειγμα

8. (υλικό υπολογιστή) platter: ο μαγνητικός δίσκος σε μία συστοιχία δίσκων μιάς μονάδας σκληρών δίσκων (hard-disk drive), κατασκευασμένος από αλουμίνιο και τελευταία από γυαλί

Πολυλεκτικοί όροι

• δίσκος αποθήκευσης
• δίσκος του Νεύτωνα
• εύκαμπτος δίσκος ή δισκέτα
• μαγνητικός δίσκος
• μεσοσπονδύλιος δίσκος
• μονάδα δίσκου
• σκληρός δίσκος
• σταθερός δίσκος

Συγγενικά

• δισκάκι
• δισκέτα
• δισκίο

Σύνθετα

• Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα δισκο- στο Βικιλεξικό

όπως ενδεικτικά:

• δισκοβολία
• δισκοβόλος
• δισκοθήκη
• δισκοπότηρο
• δισκοπωλείο

Δείτε επίσης

• Δίσκοι (platters) από σκληρούς δίσκους, εικόνες στα Wikimedia Commons

Μεταφράσεις

    δίσκος

αγγλικά : disk (en), disc (en), tray (en), discus (en) αστουριανά : discu (ast) γαλλικά : disque (fr), plateau (fr) γερμανικά : Scheibe (de), Platte (de), Diskus (de) ισπανικά : disco (es) ιταλικά : disco (it) λατινικά : discus (la) ολλανδικά : schijf (nl) πολωνικά : dysk (pl) ρουμανικά : discul (ro) σικελικά : discu (scn)

    υλικό υπολογιστή - ο δίσκος σε μία συστοιχία δίσκων

αγγλικά : disk (en), disc (en), platter (en)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	δίσκος	οἱ	δίσκοι
γενική	τοῦ	δίσκου	τῶν	δίσκων
δοτική	τῷ	δίσκῳ	τοῖς	δίσκοις
αιτιατική	τὸν	δίσκον	τοὺς	δίσκους
κλητική ὦ!		δίσκε		δίσκοι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		δίσκω
γεν-δοτ	τοῖν		δίσκοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

→ ζητούμενο λήμμα

Πηγές

• δίσκος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• δίσκος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.