χέρι

Ελληνικά (el) Επεξεργασία

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	το	χέρι	τα	χέρια
γενική	του	χεριού	των	χεριών
αιτιατική	το	χέρι	τα	χέρια
κλητική		χέρι		χέρια
όπως «τραγούδι» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία Επεξεργασία

χέρι < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική χέριν < ελληνιστική κοινή χέριον υποκοριστικό) < αρχαία ελληνική χείρ

ΠροφοράΕπεξεργασία

ΔΦΑ : /ˈçe.ɾi/

τυπογραφικός συλλαβισμός : χέ‐ρι

ΟυσιαστικόΕπεξεργασία

αριστερό ανθρώπινο χέρι

χέρι ουδέτερο

το καθένα από τα δύο άνω άκρα του ανθρώπινου σώματος, από τον ώμο μέχρι τις άκρες των δαχτύλων. Ειδικότερα, εννοείται το τμήμα από τον καρπό ως τις άκρες των δαχτύλων
(κατ' επέκταση) τα μπροστινά άκρα κάποιων ζώων
(συνεκδοχικά) η αγκαλιά
(συνεκδοχικά) ο εργάτης, κάποιος που προσφέρει την εργασία του
χρειαζόμαστε κι άλλα χέρια για να τελειώνουμε μια ώρα αρχύτερα

ΕκφράσειςΕπεξεργασία

(από) δεύτερο χέρι : για κάτι μεταχειρισμένο
από πρώτο χέρι : από την πηγή
από χέρι σε χέρι : δίνοντας ο ένας στον άλλο, σε μια αλυσίδα ανθρώπων
βάζω/δίνω ένα χέρι βοήθειας ή βάζω/δίνω ένα χεράκι : προσφέρω βοήθεια
βάζω χέρι (σε κάποιον): κάνω σε κάποιον παρατήρηση, επιτιμώ καποιον
βάζω χέρι σε κάποιαν: κάνω άσεμνες χειρονομίες, αγγίζω σεξουαλικά κάποιαν χωρίς τη συγκατάθεσή της
βάζω το χέρι μου στο ευαγγέλιο / βάζω το χέρι μου στη φωτιά : έχω απόλυτη βεβαιότητα για ό,τι λέω, ορκίζομαι
βαρύ χέρι : για κάποιον που έχει μεγάλη δύναμη, όταν χτυπάει κάποιον άλλο
γεια στα χέρια σου! : έκφραση ικανοποίησης
δε μου κοβόταν καλύτερα το χέρι : έκφραση απογοήτευσης για κάτι που έκανα και το μετάνιωσα
δένω τα χέρια κάποιου : περιορίζω τις ενέργειες κάποιου, τη δυνατότητά του να ενεργήσει όπως θέλει
δώσαμε/σφίξαμε τα χέρια : τα "βρήκαμε", συμφιλιωθήκαμε, συμφωνήσαμε πάνω σε κάτι
γλιτώνω από τα χέρια κάποιου : ξεφεύγω από την εξουσία κάποιου
ελαφρύ χέρι : ανεπαίσθητο άγγιγμα
έρχομαι στα χέρια : τσακώνομαι
έχω μόνο δύο χέρια! : σε περιπτώσεις που κάποιος δεν προλαβαίνει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που έχουν οι άλλοι από αυτόν
έχω το πάνω χέρι : έχω τον έλεγχο μιας κατάστασης
ζητώ την χείρα, ζητάω το χέρι : κάνω πρόταση γάμου
κάθομαι με σταυρωμένα χέρια : μένω άπρακτος
κάλλιο πέντε και στο χέρι, παρά δέκα και καρτέρει
κάτω / κοντά τα χέρια σου! : μη με αγγίζεις!
λύνω τα χέρια κάποιου : βγάζω κάποιον από δύσκολη θέση
μακρύ χέρι : η τάση κάποιου να κλέβει
με το σταυρό στο χέρι (με εντιμότητα, τίμια)
με το χέρι στην καρδιά (με ειλικρίνεια)
παίρνω κάποιον από το χέρι : καθοδηγώ
πέφτω στα χέρια κάποιου (υποδουλώνομαι, κυριεύομαι, βρίσκομαι υπό την εξουσία κάποιου)
πιάνουν τα χέρια μου (είμαι επιδέξιος)
σηκώνω στα χέρια (κάποιον) : για πανηγυρισμό
σηκώνω τα χέρια (ψηλά) : παραιτούμαι από τις προσπάθειές μου
το ένα χέρι νίβει τ' άλλο και τα δυο το πρόσωπο: για κοινά συμφέροντα οι άνθρωποι βοηθούν ο ένας τον άλλο
του τραβάω ένα ξύλο, του τραβάω ένα γερό χέρι ξύλο → βλέπε έκφραση: σπάω στο ξύλο
χεράκι χεράκι
χέρι χέρι
χέρι-χεράκι
ψηλά τα χέρια!