θάλασσα
Νέα ελληνικά (el)
επεξεργασία↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||
---|---|---|---|---|
ονομαστική | η | θάλασσα | οι | θάλασσες |
γενική | της | θάλασσας & θαλάσσης |
των | θαλασσών |
αιτιατική | τη | θάλασσα | τις | θάλασσες |
κλητική | θάλασσα | θάλασσες | ||
Και παλαιότερη μορφή γενικής ενικού θαλάσσης. | ||||
Κατηγορία όπως «θάλασσα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά |
Ετυμολογία
επεξεργασία- θάλασσα < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική θάλασσα < Κατά τον Beekes, προελληνική [1] *talakya[2]
Προφορά
επεξεργασία- ΔΦΑ : /ˈθa.la.sa/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : θά‐λασ‐σα
Ουσιαστικό
επεξεργασίαθάλασσα θηλυκό
- το σύνολο του αλμυρού νερού που καλύπτει την επιφάνεια της Γης
- (γεωγραφία) θαλάσσιο τμήμα που συνδέεται με έναν ωκεανό
- η επιφάνεια της θάλασσας
- η θαλασσοταραχή
- ↪ ξεκινήσαμε για ψάρεμα με τη βάρκα αλλά βρήκαμε πολύ θάλασσα και γυρίσαμε πίσω
- (σεληνογραφία) έκταση στην επιφάνεια της Σελήνης που με το τηλεσκόπιο φαίνεται σκοτεινότερη και πιο επίπεδη από τα εδάφη που την περιβάλλουν
- (μεταφορικά) το πλήθος
Συνώνυμα
επεξεργασίαΠολυλεκτικοί όροι
επεξεργασία- εργάτης της θάλασσας
- Θάλασσα του Μαρμαρά
- Μαύρη Θάλασσα
- Μεσόγειος Θάλασσα
- Νεκρά Θάλασσα
- στάθμη θάλασσας
Εκφράσεις
επεξεργασία- Θάλαττα! θάλαττα! Δηλώνει την ανακούφιση όταν μετά από ταλαιπωρία προς το προορισμό μας αντικρίζουμε ένα σημάδι ότι είμαστε σε καλό δρόμο, ότι δεν θα αργήσουμε να φτάσουμε. Από την ιαχή των καταταλαιπωρημένων μυρίων όταν, υπό τον Ξενοφώντα είδαν επιτέλους τον Εύξεινο Πόντούστερα από ενάμισι χρόνο πεζοπορίας στα βουνά.
- τα κάνω θάλασσα : τα μπερδεύω, αποτυγχάνω σε μια προσπάθεια
- η θάλασσα κι ο αχάριστος ποτέ τους δε χορταίνουν
- και στη θάλασσα να πας, αλάτι δε θα εύρεις (για τον ανίκανο)
- όποιος κατουράει στη θάλασσα, θα τό΄βρει στο αλάτι
- στην ήσυχη τη θάλασσα, όλοι καπεταναίοι (στα εύκολα όλοι κάνουν τον αρχηγό ή τον ειδικό)
- πυρ, γυνή και θάλασσα
- ήπιε τη θάλασσα με το κουτάλι (για όποιον βασανίστηκε ή γενικά για ναυτικούς)
- θάλασσα, πικροθάλασσα και πικροκυματούσα
Συγγενικά
επεξεργασίαΣύνθετα
επεξεργασία- θαλασσο- Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα θαλασσο- στο Βικιλεξικό
- θαλασσ- Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα θαλασσ- στο Βικιλεξικό
και
Δείτε επίσης
επεξεργασία- θάλασσα στη Βικιπαίδεια
Μεταφράσεις
επεξεργασία θάλασσα
Αναφορές
επεξεργασία- ↑ Beekes, Robert S. P. (2010) Etymological Dictionary of Greek. [Ετυμολογικό λεξικό της ελληνικής γλώσσας] (στα αγγλικά) με την αρωγή του Lucien van Beek. Leiden: Brill. Τόμοι 1‑2.
- ↑ Robert Beekes, Pre-Greek Names
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασία↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||
---|---|---|---|---|
ονομαστική | ἡ | θάλασσᾰ | αἱ | θάλασσαι |
γενική | τῆς | θαλάσσης | τῶν | θαλασσῶν |
δοτική | τῇ | θαλάσσῃ | ταῖς | θαλάσσαις |
αιτιατική | τὴν | θάλασσᾰν | τὰς | θαλάσσᾱς |
κλητική ὦ! | θάλασσᾰ | θάλασσαι | ||
δυϊκός | ||||
ονομ-αιτ-κλ | τὼ | θαλάσσᾱ | ||
γεν-δοτ | τοῖν | θαλάσσαιν | ||
1η κλίση, Κατηγορία 'θάλασσα' όπως «θάλασσα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά |
Ετυμολογία
επεξεργασία- θάλασσα < προελληνική [1] *talakya[2]
Ουσιαστικό
επεξεργασίαθάλασσα, -ης θηλυκό → δείτε και παράθεμα στο θάλαττα
- το σύνολο του αλμυρού νερού που καλύπτει την επιφάνεια της Γης, κυρίως η Μεσόγειος (το Αιγαίο το έλεγαν Αιγαίο πέλαγος, τη Μεσόγειο από τις διαθέσιμες γραπτές πηγές τεκμαίρουμε ότι μάλλον την έλεγαν "την παρ ημιν θάλασσα", και "τούτη δω η θάλασσα")
- ※ Περσέων μέν νυν οἱ λόγιοι Φοίνικας αἰτίους φασὶ γενέσθαι τῆς διαφορῆς. τούτους γὰρ ἀπὸ τῆς Ἐρυθρῆς καλεομένης θαλάσσης ἀπικομένους ἐπί τήνδε τὴν θάλασσαν καὶ οἰκήσαντας τοῦτον τὸν χῶρον τὸν καὶ νῦν οἰκέουσι, αὐτίκα ναυτιλίῃσι μακρῇσι ἐπιθέσθαι
- οι λόγιοι των Περσών αποδίδουν στους Φοίνικες την αιτία της διαμάχης, γιατί αυτοί ήρθαν από τη λεγόμενη Ερυθρά θάλασσα στην εδώ θάλασσα και κατοίκησαν στη χώρα αυτή όπου και τώρα κατοικούν και αμέσως μακρινά ταξίδια με τα καράβια τους άρχισαν
- (Χρειάζεται τεκμηρίωση…)
- οι λόγιοι των Περσών αποδίδουν στους Φοίνικες την αιτία της διαμάχης, γιατί αυτοί ήρθαν από τη λεγόμενη Ερυθρά θάλασσα στην εδώ θάλασσα και κατοίκησαν στη χώρα αυτή όπου και τώρα κατοικούν και αμέσως μακρινά ταξίδια με τα καράβια τους άρχισαν
- πρὸς ἑσπέρην τῆς θαλάσσης ταύτης τῆς Κασπίης καλεομένης (Χρειάζεται τεκμηρίωση…)
- ※ Περσέων μέν νυν οἱ λόγιοι Φοίνικας αἰτίους φασὶ γενέσθαι τῆς διαφορῆς. τούτους γὰρ ἀπὸ τῆς Ἐρυθρῆς καλεομένης θαλάσσης ἀπικομένους ἐπί τήνδε τὴν θάλασσαν καὶ οἰκήσαντας τοῦτον τὸν χῶρον τὸν καὶ νῦν οἰκέουσι, αὐτίκα ναυτιλίῃσι μακρῇσι ἐπιθέσθαι
- το θαλασσινό νερό, το αλμυρό
- ※ ἔστι ἐν τῇ ἀκροπόλι ταύτῃ Ἐρεχθέος τοῦ γηγενέος λεγομένου εἶναι νηός, ἐν τῷ ἐλαίη τε καὶ θάλασσα ἔνι, τὰ λόγος παρὰ Ἀθηναίων Ποσειδέωνά τε καὶ Ἀθηναίην ἐρίσαντας περὶ τῆς χώρης μαρτύρια θέσθαι
- στην ακρόπολη υπάρχει ιερό του Ερεχθέα που λέγεται ότι γεννήθηκε από τη γη και στο ναό υπάρχει μια ελια και μια πηγή με θαλασσινό νερό κι όπως λένε οι Αθηναίοι τα δημιουργησαν ο Ποσειδωνας και η Αθηνά όταν έριζαν για την περιοχή
- (Χρειάζεται τεκμηρίωση…)
- στην ακρόπολη υπάρχει ιερό του Ερεχθέα που λέγεται ότι γεννήθηκε από τη γη και στο ναό υπάρχει μια ελια και μια πηγή με θαλασσινό νερό κι όπως λένε οι Αθηναίοι τα δημιουργησαν ο Ποσειδωνας και η Αθηνά όταν έριζαν για την περιοχή
- ※ ἔστι ἐν τῇ ἀκροπόλι ταύτῃ Ἐρεχθέος τοῦ γηγενέος λεγομένου εἶναι νηός, ἐν τῷ ἐλαίη τε καὶ θάλασσα ἔνι, τὰ λόγος παρὰ Ἀθηναίων Ποσειδέωνά τε καὶ Ἀθηναίην ἐρίσαντας περὶ τῆς χώρης μαρτύρια θέσθαι
- (μεταφορικά) η τεράστια ποσότητα
- ↪ κακῶν θάλαττα (μια θάλασσα από ατυχίες, ένας σωρός από ατυχίες που σε πνίγουν)
Άλλες μορφές
επεξεργασία- κρητικός τύπος : θάλαθθα
- αττικός τύπος : θάλαττα (με παράθεμα)
Εκφράσεις
επεξεργασία- ὁ Κρὴς τὴν θάλαττα (ειρωνικά, λες και δεν ξέρει ο Κρητικός από θάλασσα)
Συγγενικά
επεξεργασίαΣύνθετα
επεξεργασία- θαλασσο- Αρχαίες ελληνικές λέξεις με πρόθημα θαλασσο- στο Βικιλεξικό
- θαλασσοκοπέω-θαλασσοκοπῶ
- θαλασσοκρατέω-θαλασσοκρατῶ
- θαλασσοκράτωρ
- θαλασσόπλαγκτος
- θαλασσόπληκτος
- θαλασσουργός
Αναφορές
επεξεργασία- ↑ Beekes, Robert S. P. (2010) Etymological Dictionary of Greek. [Ετυμολογικό λεξικό της ελληνικής γλώσσας] (στα αγγλικά) με την αρωγή του Lucien van Beek. Leiden: Brill. Τόμοι 1‑2.
- ↑ Robert Beekes, Pre-Greek Names
Πηγές
επεξεργασία- θάλασσα - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- θάλασσα - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.