φωτιά

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	φωτιά	οι	φωτιές
γενική	της	φωτιάς	των	φωτιών
αιτιατική	τη	φωτιά	τις	φωτιές
κλητική		φωτιά		φωτιές
Οι καταλήξεις προφέρονται με συνίζηση.
Κατηγορία όπως «καρδιά» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

φωτιά < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική φωτία (λάμψη) < φωτ- (< φῶς) + -ία (> -ιά)

Προφορά

ΔΦΑ : /foˈtça/

τυπογραφικός συλλαβισμός : φω‐τιά

Ουσιαστικό

φωτιά θηλυκό

η ταυτόχρονη παραγωγή θερμότητας και φωτός η οποία παρατηρείται κατά τη γρήγορη καύση εύφλεκτου υλικού που συνοδεύεται συνήθως από φλόγα
η πυρκαγιά
⮡ ξέσπασε μεγάλη φωτιά στο δάσος
(κατ’ επέκταση) η λάμψη
⮡ τα μάτια του πετούσαν φωτιές
μέσο για το άναμμα φωτιάς
⮡ δεν έχω φωτιά επάνω μου

→ δείτε τις λέξεις αναπτήρας και σπίρτο
(συνεκδοχικά) φλόγα
(μεταφορικά) ένταση και ό,τι την προκαλεί
(μεταφορικά) έντονος ερωτικός πόθος

Πολυλεκτικοί όροι

μέτωπο της φωτιάς

Εκφράσεις

ανάβω φωτιά ή ανάβω φωτιές: προκαλώ ένταση, κρίση
αρπάζω εύκολα φωτιά
αρπάζω φωτιά
βάζω το χέρι μου στη φωτιά: είμαι σίγουρος για κάτι
※ Εξάλλου το Σωτήρη τον ήξερε για τόσο φιλήσυχο, που γι' αυτόν θα 'βαζε και το χέρι του στη φωτιά. (Διδώ Σωτηρίου, Εντολή, 1976 [μυθιστόρημα])
βάζω φωτιά στα τόπια
βγάζω φωτιά ή βγάζω φωτιές
βγάζω φωτιές απ' το στόμα
βγάζω φωτιές απ' τον κώλο
βγάζουν τα πόδια μου φωτιά
βγάζω τα κάστανα απ' τη φωτιά
είμαι φωτιά
έχω/ανάβω φωτιά στα στήθια
έχω/ανάβω φωτιά στην καρδιά
κόκκινο της φωτιάς
κολλάω τις φωτιές
να πέσει φωτιά να με κάψει: σε περιπτώσεις που κάποιος δίνει όρκο
οι τιμές είναι φωτιά ή τιμές φωτιά
όποιος παίζει με τη φωτιά καίγεται
όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά
παίζω με τη φωτιά
παίρνει ο κώλος μου φωτιά
παίρνουν τα μπατζάκια μου φωτιά
παίρνουν φωτιά τα τηλέφωνα
παίρνω φωτιά
παρανάλωμα της φωτιάς , βλ. παρανάλωμα του πυρός
πετάω φωτιά/φωτιές
πέφτω και στη φωτιά για κάποιον/κάτι
πιάνω φωτιά
ρίχνω λάδι στη φωτιά: προκαλώ εκνευρισμό
σβήνω τη φωτιά μου
τα μάτια μου βγάζουν φωτιές
φωτιά και λάβρα:

ο καύσωνας
κάποιος πολύ εκνευρισμένος
άσ'τον ήσυχο σήμερα, είναι φωτιά και λάβρα
κάτι πανάκριβο
τα ρούχα σήμερα είναι φωτιά και λάβρα

Παροιμίες

το στραβό το ξύλο η φωτιά το σιάζει

Συγγενικά

φωτίτσα

Σύνθετα

Δείτε επίσης

πυρ

Μεταφράσεις

φωτιά

αγγλικά : fire ^(en)
αγγλοσαξονικά : æled ^(ang), fyr ^(ang)
αζεριανά : atəş ^(az)
αλβανικά : zjarr ^(sq)
αραβικά : نار ^(ar)
αρμενικά : հուր ^(hy) (hur)
αφρικάανς : vuur ^(af)
βασκικά : su ^(eu)
βουλγαρικά : огън ^(bg) (ogən)
βρετονικά : tan ^(br)
γαλλικά : feu ^(fr), flambée ^(fr)
γερμανικά : Feuer ^(de)
γεωργιανά : ალი ^(ka) (ali)
γκουτζαράτι : અગ્નિ ^(gu)
δανικά : ild ^(da)
εβραϊκά : אש ^(he)
εσθονικά : põlemine ^(et)
εσπεράντο : fajro ^(eo)
ιαπωνικά : 火 ^(ja) (ひ, hi), 火事 ^(ja) (かじ, kaji), 火災 ^(ja) (かさい, kasai) (ατύχημα φωτιά)
ινδονησιακά : api ^(id)
ίντο : fair ^(io)
ιρλανδικά γαελικά : tine ^(ga)
ισλανδικά : eldur ^(is)
ισπανικά : fuego ^(es)
ιταλικά : fuoco ^(it), fiamma ^(it), incendio ^(it)
καταλανικά : foc ^(ca)
κινεζικά : 火 ^(zh) (huǒ), 火災 ^(zh) (huǒ zāi) (ατύχημα φωτιά)
κορεατικά : 불 ^(ko), 화재 ^(ko) (ατύχημα φωτιά)
κουρδικά : agir ^(ku), nar ^(ku)
κροατικά : vatra ^(hr), oganj ^(hr)
λατινικά : ignis ^(la), incendium ^(la)
λετονικά : uguns ^(lv)
λιθουανικά : ugnis ^(lt)
μάγια του Γιουκατάν : k’aak’
μαλαϊκά : api ^(ms)
μαράθι : अग्नि ^(mr)
μπενγκάλι : আগুন ^(bn)
νορβηγικά : ild ^(no)
ολλανδικά : vuur ^(nl)
οσσετικά : арт (art), зынг (zyng)
ουαλικά : tân ^(cy)
ουγγρικά : tűz ^(hu)
ουκρανικά : вогонь ^(uk) (vogón)
ούρντου : آگ ^(ur)
παπιαμέντο : kandela
περσικά : آتش ^(fa)
πολωνικά : ogień ^(pl) ognisko ^(pl)
πορτογαλικά : fogo ^(pt), lume ^(pt)
ρουμανικά : foc ^(ro)
ρομανί : yak
ρωσικά : огонь ^(ru), пламя ^(ru)
σερβικά : ватра ^(sr), огањ ^(sr)
σκωτικά γαελικά : teine ^(gd)
σλαβομακεδονικά : оган ^(mk)
σλοβακικά : oheň ^(sk)
σλοβενικά : ogenj ^(sl)
σουαχίλι : moto ^(sw)
σουηδικά : eld ^(sv), brand ^(sv), brasa ^(sv)}
σράναν : faya
ταϊλανδικά : ไฟ ^(th) (fai)
τατζικικά : оташ ^(tg) (otaš)
τσεχικά : oheň ^(cs)
τουρκικά : ateş ^(tr)
φεροϊκά : eldur ^(fo)
φιλιππινέζικα : apóy ^(tl), súnog ^(tl)
φινλανδικά : tuli ^(fi), tulipalo ^(fi), palo ^(fi)
δυτικά φριζικά : fjoer ^(fy)
χίντι : आग ^(hi)

Πηγές

φωτιά - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
φωτιά - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. (Αʹ έκδοση: 1998)
φωτιά - Κάτος, Γιώργος Β. (2016) Λεξικό της λαϊκής και της περιθωριακής μας γλώσσας. Θεσσαλονίκη. online στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (ΚΕΓ,^1-2)