αλλάζω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

αλλάζω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική ἀλλάζω < αρχαία ελληνική ἀλλάσσω / ἀλλάττω < ἄλλος

Προφορά

ΔΦΑ : /aˈla.zo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : αλ‐λά‐ζω

Ρήμα

αλλάζω, αόρ.: άλλαξα, παθ.φωνή: αλλάζομαι, π.αόρ.: αλλάχτηκα, μτχ.π.π.: αλλαγμένος

1. (μεταβατικό) προκαλώ μια αλλαγή σε κάποιον ή κάτι, τον κάνω να διαφέρει από την προηγούμενη κατάστασή του

   ⮡  αυτή η εμπειρία με έκανε άλλον άνθρωπο, με άλλαξε ριζικά

   ≈ συνώνυμα: μεταβάλλω

2. (μεταβατικό) κάνω κάτι που με αφορά ή μου ανήκει διαφορετικό, αφήνω κάτι και υιοθετώ κάτι άλλο

   ⮡  αλλάξαμε σπίτι (μετακομίσαμε)

   ⮡  αλλάζει συνεχώς γνώμη

   ⮡  Αν δεν αλλάξει συμπεριφορά, θα το μετανιώσει.

   ⮡  (για κάποιον άλλον) Αδύνατον να του αλλάξεις γνώμη.

3. βγάζω τα λερωμένα ρούχα μου και βάζω άλλα, καθαρά

   ⮡ (μεταβατικό) Πήγαινε να κάνεις μπάνιο και να αλλάξεις τα ρούχα σου.

   ⮡  (αμετάβατο) Πήγαινε να κάνεις μπάνιο και ν' αλλάξεις.

4. (μεταβατικό) βγάζω από ένα μωρό την πάνα του και του βάζω καθαρή
5. (μεταβατικό) δίνω κάτι για να πάρω στη θέση του κάτι άλλο

   ⮡  Μόλις έφτασε στην Αμερική, πήγε να αλλάξει τα ευρώ του με δολάρια.

   ⮡  Φτωχή η Ελλαδίτσα μας, αλλά δεν την αλλάζω με τίποτα στον κόσμο.

   ≈ συνώνυμα: ανταλλάσσω

6. (αμετάβατο) γίνομαι διαφορετικός

   ⮡  ο καιρός άλλαξε - οι καιροί άλλαξαν

   ⮡  Τα παιδιά αλλάζουν όταν μεγαλώνουν.

   ≈ συνώνυμα: μεταβάλλομαι

Συνώνυμα

• αλλοιώνω
• μεταβάλλω
• μετατρέπω

Εκφράσεις

• αλλάζω χέρια: αλλάζω ιδιοκτήτη, περιέρχομαι στην ιδιοκτησία κάποιου άλλου

Συγγενικά

 ετυμολογικό πεδίο 
αλλασσ-, αλλαγ-, αλλακ- 

θέμα με αλλαζ- αλλάζω ανταλλάζω παραλλάζω συναλλάζω με αρχαίο θέμα αλλασσ- ανταλλάσσω απαλλάσσω εναλλάσσω μεταλλάσσω παραλλάσσω συναλλάσσομαι συνδιαλλάσσω

θέμα αλλαγ- αλλαγή άλλαγμα ανάλλαγος ανταλλαγή αντάλλαγμα απαλλαγή διαλλαγή εναλλαγή εξαλλαγή επικαταλλαγή καταλλαγή μεταλλαγή παραλλαγή συναλλαγή συνάλλαγμα συναλλαγματική συναλλαγματικός συναλλαγματοφόρος συνδιαλλαγή υπαλλαγή φοροαπαλλαγή

θέμα αλλακ- αδιάλλακτα αδιάλλακτος αμετάλλακτος, αμετάλλαχτος ανταλλακτικό ανταλλακτικός απαλλακτικός ασυνδιάλλακτος διαλλακτικά διαλλακτικός διαλλακτικότητα εναλλακτικός μεταλλάκτης συνδιαλλακτικά συνδιαλλακτικός

θέμα αλλαξ- αδιαλλαξία αλλαξιά αλλοξοδρομώ αλλαξοκαιριά αλλοξοκωλιά αλλαξοπιστία αλλαξόπιστος αλλοξοπιστώ αναλλαξιά ανταλλάξιμος εναλλάξ

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	αλλάζω	άλλαζα	θα αλλάζω	να αλλάζω		αλλάζοντας
β' ενικ.	αλλάζεις	άλλαζες	θα αλλάζεις	να αλλάζεις	άλλαζε
γ' ενικ.	αλλάζει	άλλαζε	θα αλλάζει	να αλλάζει
α' πληθ.	αλλάζουμε	αλλάζαμε	θα αλλάζουμε	να αλλάζουμε
β' πληθ.	αλλάζετε	αλλάζατε	θα αλλάζετε	να αλλάζετε	αλλάζετε
γ' πληθ.	αλλάζουν(ε)	άλλαζαν αλλάζαν(ε)	θα αλλάζουν(ε)	να αλλάζουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		άλλαξα	θα αλλάξω	να αλλάξω		αλλάξει
β' ενικ.		άλλαξες	θα αλλάξεις	να αλλάξεις	άλλαξε
γ' ενικ.		άλλαξε	θα αλλάξει	να αλλάξει
α' πληθ.		αλλάξαμε	θα αλλάξουμε	να αλλάξουμε
β' πληθ.		αλλάξατε	θα αλλάξετε	να αλλάξετε	αλλάξτε
γ' πληθ.		άλλαξαν αλλάξαν(ε)	θα αλλάξουν(ε)	να αλλάξουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω αλλάξει	είχα αλλάξει	θα έχω αλλάξει	να έχω αλλάξει
β' ενικ.	έχεις αλλάξει	είχες αλλάξει	θα έχεις αλλάξει	να έχεις αλλάξει	έχε αλλαγμένο
γ' ενικ.	έχει αλλάξει	είχε αλλάξει	θα έχει αλλάξει	να έχει αλλάξει
α' πληθ.	έχουμε αλλάξει	είχαμε αλλάξει	θα έχουμε αλλάξει	να έχουμε αλλάξει
β' πληθ.	έχετε αλλάξει	είχατε αλλάξει	θα έχετε αλλάξει	να έχετε αλλάξει	έχετε αλλαγμένο
γ' πληθ.	έχουν αλλάξει	είχαν αλλάξει	θα έχουν αλλάξει	να έχουν αλλάξει
Συντελεσμένοι χρόνοι β΄ (μεταβατικοί)
Παρακείμενος	έχω (έχεις, έχει, έχουμε, έχετε, έχουν) αλλαγμένο
Υπερσυντέλικος	είχα (είχες, είχε , είχαμε, είχατε, είχαν) αλλαγμένο
Συντελ. Μέλλ.	θα έχω (θα έχεις, θα έχει, θα έχουμε, θα έχετε, θα έχουν) αλλαγμένο
Υποτακτική	να έχω (να έχεις, να έχει, να έχουμε, να έχετε, να έχουν) αλλαγμένο
Συντελεσμένοι χρόνοι β΄ (αμετάβατοι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι αλλαγμένος - είμαστε, είστε, είναι αλλαγμένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν αλλαγμένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν αλλαγμένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι αλλαγμένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι αλλαγμένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι αλλαγμένος - να είμαστε, να είστε, να είναι αλλαγμένοι

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	αλλάζομαι	αλλαζόμουν(α)	θα αλλάζομαι	να αλλάζομαι
β' ενικ.	αλλάζεσαι	αλλαζόσουν(α)	θα αλλάζεσαι	να αλλάζεσαι
γ' ενικ.	αλλάζεται	αλλαζόταν(ε)	θα αλλάζεται	να αλλάζεται
α' πληθ.	αλλαζόμαστε	αλλαζόμαστε αλλαζόμασταν	θα αλλαζόμαστε	να αλλαζόμαστε
β' πληθ.	αλλάζεστε	αλλαζόσαστε αλλαζόσασταν	θα αλλάζεστε	να αλλάζεστε	(αλλάζεστε)
γ' πληθ.	αλλάζονται	αλλάζονταν αλλαζόντουσαν	θα αλλάζονται	να αλλάζονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		αλλάχτηκα	θα αλλαχτώ	να αλλαχτώ		αλλαχτεί
β' ενικ.		αλλάχτηκες	θα αλλαχτείς	να αλλαχτείς	αλλάξου
γ' ενικ.		αλλάχτηκε	θα αλλαχτεί	να αλλαχτεί
α' πληθ.		αλλαχτήκαμε	θα αλλαχτούμε	να αλλαχτούμε
β' πληθ.		αλλαχτήκατε	θα αλλαχτείτε	να αλλαχτείτε	αλλαχτείτε
γ' πληθ.		αλλάχτηκαν αλλαχτήκαν(ε)	θα αλλαχτούν(ε)	να αλλαχτούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω αλλαχτεί	είχα αλλαχτεί	θα έχω αλλαχτεί	να έχω αλλαχτεί		αλλαγμένος
β' ενικ.	έχεις αλλαχτεί	είχες αλλαχτεί	θα έχεις αλλαχτεί	να έχεις αλλαχτεί
γ' ενικ.	έχει αλλαχτεί	είχε αλλαχτεί	θα έχει αλλαχτεί	να έχει αλλαχτεί
α' πληθ.	έχουμε αλλαχτεί	είχαμε αλλαχτεί	θα έχουμε αλλαχτεί	να έχουμε αλλαχτεί
β' πληθ.	έχετε αλλαχτεί	είχατε αλλαχτεί	θα έχετε αλλαχτεί	να έχετε αλλαχτεί
γ' πληθ.	έχουν αλλαχτεί	είχαν αλλαχτεί	θα έχουν αλλαχτεί	να έχουν αλλαχτεί
Συντελεσμένοι χρόνοι (β΄ τύποι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι αλλαγμένος - είμαστε, είστε, είναι αλλαγμένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν αλλαγμένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν αλλαγμένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι αλλαγμένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι αλλαγμένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι αλλαγμένος - να είμαστε, να είστε, να είναι αλλαγμένοι

Μεταφράσεις

    αλλάζω

αγγλικά : change (en) βουλγαρικά : сменявам (bg) γαλλικά : changer (fr), modifier (fr), transformer (fr) γερμανικά : wechseln (de), ändern (de), tauschen (de) ισπανικά : cambiar (es) ιταλικά : cambiare (it) νορβηγικά : skifte (no) ολλανδικά : wijzigen (nl), veranderen (nl) ουγγρικά : változik (hu) πολωνικά : zmieniać (pl) πορτογαλικά : modificar (pt) ρουμανικά : schimba (ro) ρωσικά : менять (ru) σερβικά : мењати (sr) σουηδικά : byta (sv) τσεχικά : změnit (cs)

Πηγές

• αλλάζω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• αλλάζω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
• αλλάζω -  Γεωργακάς, Δημήτριος. A Modern Greek-English Dictionary [Ελληνοαγγλικό λεξικό] (μόνο το γράμμα α) - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας