πιστός

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	ο	πιστός	η	πιστή	το	πιστό
γενική	του	πιστού	της	πιστής	του	πιστού
αιτιατική	τον	πιστό	την	πιστή	το	πιστό
κλητική		πιστέ		πιστή		πιστό
↓ πτώσεις	πληθυντικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	οι	πιστοί	οι	πιστές	τα	πιστά
γενική	των	πιστών	των	πιστών	των	πιστών
αιτιατική	τους	πιστούς	τις	πιστές	τα	πιστά
κλητική		πιστοί		πιστές		πιστά
Κατηγορία όπως «καλός» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

πιστός < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική πιστός πιστός

• και (ουσιαστικοποιημένο) < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή πιστός
• σημασία «ακριβής, όπως στο πρωτότυπο» < σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική fidèle

Προφορά

ΔΦΑ : /piˈstos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πι‐στός

Επίθετο

πιστός, -ή , -ό

1. που παραμένει σταθερός, αφοσιωμένος σε κάτι ή κάποιον

   ↪ πιστός φίλος, πιστός στις συνήθειές του

   ※  Ορκίσου, είπε του Χρυσήλιου, σε τούτο το άγιο εικόνισμα, να μείνεις πιστός στο λόγο σου και στο Βασιλέα σου.

   Πηνελόπη Δέλτα, Για την πατρίδα [μυθιστόρημα]

2. που δείχνει απόλυτη εμπιστοσύνη προς κάποιον ή κάτι

   ↪ πιστός οπαδός ενός κόμματος ή μιας ομάδας

3. ολόιδιος, ακριβής, όπως στο πρωτότυπο

   ↪ πιστό φωτοαντίγραφο

Αντώνυμα

• άπιστος

Συγγενικά

• πίστη
• πιστεύω
• πιστότητα

Σύνθετα

• αξιόπιστος
• δύσπιστος
• ευκολόπιστος
• έμπιστος

Μεταφράσεις

    που είναι αφοσιωμένος

αγγλικά : faithful (en), believer (en), loyal (en) γαλλικά : croyant (fr), croyante (fr) γερμανικά : Gläubiger (de) ιταλικά : fedele (it), credente (it)

    που είναι ακριβώς όπως στο πρωτότυπο

γαλλικά : fidèle (fr)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	πιστός	οι	πιστοί
γενική	του	πιστού	των	πιστών
αιτιατική	τον	πιστό	τους	πιστούς
κλητική		πιστέ		πιστοί
Κατηγορία όπως «ναός» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ουσιαστικό

πιστός αρσενικό

• που πιστεύει, που ακολουθεί μια θρησκεία

  ↪ Η εκκλησία είχε γεμίσει από πιστούς.

  ≠ αντώνυμα: άπιστος

Μεταφράσεις

    που ακολουθεί μια θρησκεία

γαλλικά : croyant (fr)

    κατάταξη

αγγλικά : faithful (en) , true-blue (en), solid (en), perfect (en) (3) γαλλικά : loyal (fr), fidèle (fr) γερμανικά : treu (de) πολωνικά : wierny (pl)

Πηγές

• πιστός - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
• Όροι με πιστός — Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη ISBN:960-231-097-9 & online @greek-language.gr (συντομογραφίες, αστερίσκος για λέξεις στη λογοτεχνία)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ	πιστός	ἡ	πιστή	τὸ	πιστόν
γενική	τοῦ	πιστοῦ	τῆς	πιστῆς	τοῦ	πιστοῦ
δοτική	τῷ	πιστῷ	τῇ	πιστῇ	τῷ	πιστῷ
αιτιατική	τὸν	πιστόν	τὴν	πιστήν	τὸ	πιστόν
κλητική ὦ!		πιστέ		πιστή		πιστόν
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ	πιστοί	αἱ	πισταί	τὰ	πιστᾰ́
γενική	τῶν	πιστῶν	τῶν	πιστῶν	τῶν	πιστῶν
δοτική	τοῖς	πιστοῖς	ταῖς	πισταῖς	τοῖς	πιστοῖς
αιτιατική	τοὺς	πιστούς	τὰς	πιστᾱ́ς	τὰ	πιστᾰ́
κλητική ὦ!		πιστοί		πισταί		πιστᾰ́
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	πιστώ	τὼ	πιστᾱ́	τὼ	πιστώ
γεν-δοτ	τοῖν	πιστοῖν	τοῖν	πισταῖν	τοῖν	πιστοῖν
2η&1η κλίση, Κατηγορία 'καλός' όπως «καλός» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

πιστός < *πιθ-τός, μεταπτωτική βαθμίδα του θέματος που υπάρχει στο πείθω + -τός (ρηματικό επίθετο) <

• Η Ετυμολογία χρειάζεται ανάπτυξη με τεκμηρίωση. Μπορείτε να βοηθήσετε;   πρωτοελληνική *péitʰō < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *bʰéydʰeti < *bʰeydʰ- (πιστεύω, εμπιστεύομαι)

Επίθετο

πιστός, -ή , -όν

→ ζητούμενο λήμμα

• Όμηρος

Πηγές

• πιστός - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πιστός - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.