κάθετος

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

κάθετος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική κάθετος< αρχαία ελληνική καθίημι < ἵημι

• Και ουσιαστικοποιημένο (εννοείται γραμμή).

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈka.θe.tos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : κά‐θε‐τος

τονικό παρώνυμο: καθέτως

Επίθετο

↓ πτώσεις	ενικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	ο	κάθετος	η	κάθετη & κάθετος	το	κάθετο
γενική	του	κάθετου & καθέτου	της	κάθετης & καθέτου	του	κάθετου & καθέτου
αιτιατική	τον	κάθετο	την	κάθετη & κάθετο	το	κάθετο
κλητική		κάθετε		κάθετη & κάθετε		κάθετο
↓ πτώσεις	πληθυντικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	οι	κάθετοι	οι	κάθετες & κάθετοι	τα	κάθετα
γενική	των	κάθετων & καθέτων	των	κάθετων & καθέτων	των	κάθετων & καθέτων
αιτιατική	τους	κάθετους & καθέτους	τις	κάθετες & καθέτους	τα	κάθετα
κλητική		κάθετοι		κάθετες & κάθετοι		κάθετα
Οι δεύτεροι τύποι, λόγιοι, συνηθίζονται σε ουσιαστικοποιημένα. Δείτε #σημειώσεις για τη μετακίνηση του τόνου. Δείτε την κλίση του ουσιαστικού «κάθετος»
Κατηγορία όπως «διάδικος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

κάθετος, -η/(λόγιο -ος), -ο

1. (γεωμετρία) χαρακτηρισμός ευθείας ή ευθύγραμμου τμήματος που σχηματίζει γωνία 90 μοιρών με άλλη ευθεία ή ευθύγραμμο τμήμα
2. (μεταφορικά) απόλυτος στους ισχυρισμούς του ή στις απαιτήσεις του, κατηγορηματικός

Πολυλεκτικοί όροι

• οριζοντίως και καθέτως

Συγγενικά

• εγκάθετος
• κάθετα (επίρρημα)
• καθετή
• καθετήρας & συγγενικά
• καθετόμετρο
• καθετοποιημένος
• καθετοποίηση
• καθετοποιώ, καθετοποιούμαι
• καθετότητα
• καθέτως (επίρρημα)
• κατακάθετος

Δείτε επίσης

• ορθογώνιος
• κατακόρυφος

Μεταφράσεις

    που κατευθύνεται προς το κέντρο του πλανήτη

αγγλικά : vertical (en)

    που σχηματίζει γωνία 90 μοιρών

αγγλικά : perpendicular (en) γαλλικά : perpendiculaire (fr), vertical (fr), abrupte (fr) εσπεράντο : ortanto (eo) ισπανικά : perpendicular (es) ιταλικά : perpendicolare (it) λατινικά : vertical (la) λιθουανικά : veritcale (lt) πολωνικά : prostopadły (pl) σερβικά : vertikalan (sr)

    μεταφορική έννοια → δείτε τις λέξεις απόλυτος και κατηγορηματικός

Ουσιαστικό

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	κάθετος	οι	κάθετοι
γενική	της	καθέτου	των	καθέτων
αιτιατική	την	κάθετο	τις	καθέτους
κλητική		κάθετε		κάθετοι
Συγκρίνετε με την κλίση του επιθέτου.
Κατηγορία όπως «άμπελος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

κάθετος θηλυκό

• ο κάθετος δρόμος, η κάθετη οδός

  ⮡  Στην τρίτη κάθετο που θα συναντήσεις θα στρίψεις αριστερά.

Εκφράσεις

• ο πους της καθέτου αποτελεί αρχή διά την γεωμετρίαν: ειρωνική έκφραση

Δείτε επίσης

• ορθογώνιος
• κατακόρυφος

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ γένη	αρσενικό & θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ/ἡ	κάθετος	τὸ	κάθετον
γενική	τοῦ/τῆς	καθέτου	τοῦ	καθέτου
δοτική	τῷ/τῇ	καθέτῳ	τῷ	καθέτῳ
αιτιατική	τὸν/τὴν	κάθετον	τὸ	κάθετον
κλητική ὦ!		κάθετε		κάθετον
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ/αἱ	κάθετοι	τὰ	κάθετᾰ
γενική	τῶν	καθέτων	τῶν	καθέτων
δοτική	τοῖς/ταῖς	καθέτοις	τοῖς	καθέτοις
αιτιατική	τοὺς/τὰς	καθέτους	τὰ	κάθετᾰ
κλητική ὦ!		κάθετοι		κάθετᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	καθέτω	τὼ	καθέτω
γεν-δοτ	τοῖν	καθέτοιν	τοῖν	καθέτοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δύσκολος' όπως «δύσκολος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

κάθετος < καθίημι (ρίχνω κάτω) < κατά (κάθ-) + ἵημι • Η Ετυμολογία χρειάζεται ανάπτυξη με τεκμηρίωση. Μπορείτε να βοηθήσετε;  

Επίθετο

κάθετος, -ος, -ον

• κάθετος, κατακόρυφος

Εκφράσεις

• κάθετος ὁρμιά
• κάθετος ἀμνός ή βοῦς (στη θάλασσα, προσφορά στον Ποσειδώνα)

Συγγενικά

• δυσσυγκάθετος
• ἐγκάθετος
• καθετήρ
• καθετηρίδιον
• καθετήριον
• καθετηρισμός
• καθετηριστέον
• καθετηρίζω
• καθέτης
• καθετικός
• καθέτως (επίρρημα)
• κοινοκαθέτας

→ και δείτε τη λέξη καθίημι

Πηγές

• κάθετος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• κάθετος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.