κατά

Ελληνικά (el)

Ετυμολογία

κατά < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική κατά

Προφορά

ΔΦΑ : /kaˈta/ (στη σημασία: εναντίον)

τυπογραφικός συλλαβισμός : κα‐τά

ΔΦΑ : /kata/ (άτονο, ενωμένο με την επόμενη λέξη)

τυπογραφικός συλλαβισμός : κα‐τά

Πρόθεση

κατά

1. (+ γενική) εναντίον

   κατά παντός υπευθύνου

   κατά του κράτους

2. (+ αιτιατική)
   1. δηλώνει το πρόσωπο που κρίνει· σύμφωνα με κάποιον

      κατά την άποψή μου

      κατά τους στωικούς

   2. με χρονική σημασία· γύρω, περίπου

      θα έρθω κατά τις 6 το απόγευμα

      θα βρεθούμε κατά το μεσημεράκι

      • (ειδικότερα) σε κάποια χρονική στιγμή που διαρκούσε κάτι

        κατά την ομιλία του Πρωθυπουργού

      • (ειδικότερα), συνήθως ως κατά τη διάρκεια

        κατά τη διάρκεια του ταξιδιού

Συγγενικές λέξεις

• κατα- & Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα κατα- στο Βικιλεξικό

Μεταφράσεις

    κατά

γαλλικά : 1. contre (fr) 2.1 selon (fr) 2.2 vers (fr), autour de (fr) 2.3 pendant (fr)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

κατά < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική κατά

Πρόθεση

κατά

1. εναντίον
2. κάπου κοντά
3. σε σχέση με, σύμφωνα με
4. όσο διαρκεί κάτι

Εκφράσεις

• κατὰ καιρόν: πότε πότε, κατά εποχές
• κατὰ λόγον: λέξη προς λέξη
• κατὰ μέρος: λεπτομερειακά, ένα προς ένα
• κατ' ἰδίαν, κατ' ἰδίας: χωριστά, ιδαιτέρως

Συγγενικές λέξεις

• κατα- & Μεσαιωνικές ελληνικές λέξεις με πρόθημα κατα- στο Βικιλεξικό

Πηγές

• «κατά» -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα]. 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

κατά < → λείπει η ετυμολογία

Πρόθεση

κατά [κᾰτᾰ]

1. (+ γενική)
   1. προς, δηλώνοντας κίνηση προς τα κάτω ή, γενικότερα,πάνω
   2. εναντίον
2. (+αιτιατική)
   1. κίνηση προς τα κάτω, ή σε μια έκταση

      κατὰ γῆν καὶ θάλασσαν: σε ξηρά και θάλασσα

   2. απέναντι
   3. στη διάρκεια

      καθ' ἡμέραν: καθημερινά

   4. σύμφωνα με

Άλλες μορφές

• καθ' πριν από δασυνόμενο φωνήεν

Συγγενικές λέξεις

• κατα- & Αρχαίες ελληνικές λέξεις με πρόθημα κατα- στο Βικιλεξικό

Πηγές

• «κατά» - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• «κατά» - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.