χάρις

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

χάρις < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή < αρχαία ελληνική χάρις

για το επίρρημα < σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική grâce à

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈxa.ɾis/

τυπογραφικός συλλαβισμός : χά‐ρις

Επίρρημα

χάρις θηλυκό

• (λόγιο) με τη βοήθεια ή με την παρέμβαση κάποιου

  ⮡  χάρις σε σένα, άρχισα να διαβάζω ποίηση

  → δείτε τη λέξη χάριν

Ουσιαστικό

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	χάρις	οι	χάριτες
γενική	της	χάριτος	των	χαρίτων
αιτιατική	τη	χάριν	τις	χάριτες
κλητική		χάρι		χάριτες
Δείτε και την αρχαία κλίση «ἡ χάρις».
όπως «αρχαιόκλιτα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

χάρις θηλυκό

• (λόγιο) η χάρη
  1. η θεία Χάρις
  2. → δείτε περίοδος χάριτος
  3. → δείτε τη λέξη  οι τρεις Χάριτες

Συγγενικά

• χαριεντίζομαι
• χαριτολογώ

→ και δείτε τη λέξη χάρη

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
	χᾰρῐτ-
ονομαστική	ἡ	χάρις	αἱ	χάριτες
γενική	τῆς	χάριτος	τῶν	χαρίτων
δοτική	τῇ	χάριτῐ	ταῖς	χάρισῐ(ν) & χαρίτεσσῐ
αιτιατική	τὴν	χάριν & χάριτᾰ	τὰς	χάριτᾰς
κλητική ὦ!		χάρι		χάριτες
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		χάριτε
γεν-δοτ	τοῖν		χαρίτοιν
3η κλίση, Κατηγορία 'χάρις' όπως «χάρις» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

χάρις < θέμα χαρ- + -ις < χαίρω, *χαρ-jω

Ήδη, μυκηναϊκά ονόματα 𐀏𐀪𐀮𐀄 (ka-ri-se-u, Χαρισεύς), 𐀏𐀪𐀯𐀍 (ka-ri-si-jo, Χαρίσιος)

Ουσιαστικό

χάρις θηλυκό

1. η χάρη, το θέλγητρο, το κάλλος
2. φιλοφροσύνη
3. ευμένεια, ευεργεσία, δώρο
4. ευγνωμοσύνη
5. τέρψη, χαρά
6. οφειλόμενη τιμή, προσφορά, λατρεία

Εκφράσεις

• χάριν δίδωμι με δοτική: υποχωρώ, ενδίδω
• χάριν τίθεμαί (τινι)
• χάριν φέρω (τινι) με δοτική: χαρίζομαι, κάνω σε κάποιον τη χάρη
• χάρις ἄχαρις: δώρο-άδωρο
• διὰ χαρίτων γίγνομαι με δοτική: έχω πολύ καλές σχέσεις με κάποιον
• χάριν (αιτιατική) με γενική: επιρρηματική χρήση που δηλώνει: "προς χάρη" "για χάρη" κάποιου

Συγγενικά

• Χάρις
• οι Χάριτες
• χαρίεις χαρίεσσα, χαρίεν
• χαριέντως και χάριεν επιρρήματα
• χαριεντίζομαι
• χαριεντισμός
• χαρίζομαι
• χαριστέον
• χαριστήριον
• χαριστικός
• χάρμα
• χαροπός

Σύνθετα

• εὔχαρις
• χαριτόβρυτος
• χαριτογλωττέω και χαριτογλωσσέω

Πηγές

• χάρις - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• χάρις - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.