πάτος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	πάτος	οι	πάτοι
γενική	του	πάτου	των	πάτων
αιτιατική	τον	πάτο	τους	πάτους
κλητική		πάτε		πάτοι
Κατηγορία όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

πάτος < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική πάτος (πατημένος δρόμος)

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈpa.tos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πά‐τος

Ουσιαστικό

πάτος αρσενικό

1. ο πυθμένας, ο βυθός
2. (μεταφορικά) η πλήρης αποτυχία

   ⮡  Είμαι μεγάλος πάτος στα μαθηματικά, ο χειρότερος στην τάξη.

3. ο πρωκτός, ο πισινός, ο κώλος
4. (υπόδηση) ένα πρόσθετο κομμάτι από μαλακό υλικό που προστίθεται ανάμεσα στο πέλμα και το παπούτσι

   ⮡  Τα παπούτσια μου είναι ένα νούμερο μεγαλύτερο. Θα βάλω μέσα έναν πάτο για να μου έρθουν καλύτερα.

Εκφράσεις

• από την κορυφή έως τον πάτο
• άσπρο πάτο!
• μου βγαίνει ο πάτος, βγάζω τον πάτο
• μου 'φυγε ο πάτος
• πιάνω πάτο

Συγγενικά

• ξεπάτωμα
• ξεπατώνω, ξεπατώνομαι
• -πατος Νεοελληνικές λέξεις με επίθημα -πατος στο Βικιλεξικό
• πάτωμα & σύνθετα
• πατώνω, πατώνομαι

→ και δείτε τη λέξη πατάω / πατώ

Μεταφράσεις

    ο πυθμένας

αγγλικά : bottom (en) γαλλικά : fond (fr) γερμανικά : Boden (de) ρουμανικά : fund (ro)

    πάτος παπουτσιού

αγγλικά : insert (en), insole (en) γερμανικά : Sohle (de) γαλλικά : semelle (fr)

    χαμηλότατη, κατώτατη ή χείριστη θέση

αγγλικά : rock bottom (en) γαλλικά : fond (fr)

Πηγές

• πάτος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

πάτος < θέμα όπως και στο πατέω, άγνωστης ετυμολογίας → και δείτε  πάτος στο αγγλικό Βικιλεξικό

Ουσιαστικό

πάτος, -ου αρσενικό

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
	πᾰτο-
ονομαστική	ὁ	πάτος	οἱ	πάτοι
γενική	τοῦ	πάτου	τῶν	πάτων
δοτική	τῷ	πάτῳ	τοῖς	πάτοις
αιτιατική	τὸν	πάτον	τοὺς	πάτους
κλητική ὦ!		πάτε		πάτοι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		πάτω
γεν-δοτ	τοῖν		πάτοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

1. ο δρόμος που έχει πατηθεί, η πεπατημένη οδός
   • (μεταφορικά) αυτό που γίνεται συνήθως, η πεπατημένη
2. αυτό που κάποιος αποπατεί, το αποπάτημα, η κοπριά, η ακαθαρσία
3. απορρίμματα, σκουπίδια
4. (ελληνιστική σημασία) το δάπεδο, το πάτωμα

Εκφράσεις

• τὰ ἔξω πάτου ὀνόματα

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη πατέω

Ουσιαστικό

πάτος, -ους/-εος ουδέτερο

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
	πᾰτεσ-
ονομαστική	τὸ	πάτος	τὰ	πάτη - πάτεᾰ
γενική	τοῦ	πάτους - πάτεος	τῶν	πατῶν - πατέων
δοτική	τῷ	πάτει - πάτεῐ̈	τοῖς	πάτεσῐ(ν)
αιτιατική	τὸ	πάτος	τὰ	πάτη - πάτεα
κλητική ὦ!		πάτος		πάτη - πάτεα
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		πάτει - πάτεε
γεν-δοτ	τοῖν		πατοῖν - πατέοιν
3η κλίση, Κατηγορία 'βέλος' όπως «βέλος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

• (ενδυμασία) πέπλος της Ἥρας

Πηγές

• πάτος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πάτος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
• ⌘ Ἡσύχιος (5ος αιώνας κε), Γλῶσσαι, Π

  πάτος: ἡ πεπατημένη καὶ λεωφόρος ὁδός - καὶ κόπρος