-ούρα

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	-ούρα	οι	-ούρες
γενική	της	-ούρας		—
αιτιατική	τη(ν)	-ούρα	τις	-ούρες
κλητική		-ούρα		-ούρες
Η γενική πληθυντικού σε -ών δε συνηθίζεται.
Κατηγορία όπως «πείνα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

-ούρα < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική -ούρα κατ' αναλογία προς λατινικές ή ιταλικές λέξεις που έληγαν σε -ura

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈu.ɾa/

τυπογραφικός συλλαβισμός : -ού‐ρα

Επίθημα

-ούρα θηλυκό

1. επίθημα σε επίθετα ή ρήματα για την παραγωγή κυρίως αφηρημένων λαϊκότροπων ουσιαστικών που δεν υπήρχαν αντίστοιχά τους ή για να αντικατασταθούν τα υπάρχοντα

   θολός > θολούρα, καυτός > καούρα, κάψα > καψούρα

   κάζο > καζούρα, λιγώνω > λιγούρα

   χάνω (από τον αόριστο έχασα) > χασούρα

   αγιασμός > αγιαστούρα

   σημάδι > σημαδούρα

   μεσαιωνική ανεμοδούριν > ανεμοδούρα (ίσως κατ' αναλογία προς το σημαδούρα)

   τρώω, αόρ. έφαγα > φαγούρα

2. μεγεθυντικό η επιτατικό επίθημα για την παραγωγή σχετικά κακόσημων ουσιαστικών με την έννοια της υπερβολής

   ελληνικά > ελληνικούρα, λαϊκό > λαϊκούρα, μαλλί > μαλλούρα

   παλιατζής > παλιατζούρα

   χαρτί > χαρτούρα

   χαιρετώ > χαιρετούρα,

   ανακάτεμα ή ανακάτωσα (αόριστος του ανακατώνω) > ανακατωσούρα

Συγγενικά

• Νεοελληνικές λέξεις με επίθημα -ούρα στο Βικιλεξικό
• λήγουν σε -ούρα - Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες)

Σημειώσεις

• με φαινομενικό επίθημα, ενώ πρόκειται για μεταφορά αυτούσιων λέξεων άλλων γλωσσών

  κλεισούρα (από το λατινικό clausura) για το στενό πέρασμα, αλλά ίσως από το κλειστός για το αίσθημα της κλεισούρας σε ένα περιορισμένο χώρο

  λοβιτούρα (ρουμανική), πρεμούρα (ιταλική), φιγούρα και παρτιτούρα (ιταλικές)

  μουτζούρα ίσως από το τουρκικό muzur (καρβουνόσκονη)

  καπελαδούρα, από το βενετσιάνικο capeladura

Πηγές

• -ούρα - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

-ούρα < αναλογικά προς τη λατινική -ura ή την ιταλική -ura

Επίθημα

-ούρα

• όπως και η νεοελληνική -ούρα

  βαβούρα

  κομματούρα

Συγγενικά

• Μεσαιωνικές ελληνικές λέξεις με επίθημα -ούρα στο Βικιλεξικό
• λέξεις σε -ούρα -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα].