πανσέληνος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	πανσέληνος	οι	πανσέληνοι
γενική	της	πανσέληνου & πανσελήνου	των	πανσέληνων & πανσελήνων
αιτιατική	την	πανσέληνο	τις	πανσέληνους & πανσελήνους
κλητική		πανσέληνε (πανσέληνο)		πανσέληνοι
Οι δεύτεροι τύποι γενικής, αιτιατικής, είναι παλιότεροι, λόγιοι.
Κατηγορία όπως «πανσέληνος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Πανσέληνος

Ετυμολογία

πανσέληνος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική πανσέληνος (επίθετο) < παν- + σελήν(η) + -ος

Προφορά

ΔΦΑ : /panˈse.li.nos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : παν‐σέ‐λη‐νος

Ουσιαστικό

πανσέληνος θηλυκό

• (αστρονομία) η φάση της σελήνης κατά την οποία αυτή φαίνεται από τη γη ολόκληρη, ως πλήρης δίσκος

Συνώνυμα

ιδιωματικά:

• γεμοφεγγαριά
• γεμόφεγγο

Αντώνυμα

• χάση
• χασοφεγγαριά

Συγγενικά

• Πανσέληνος (επώνυμο)
• υπερπανσέληνος
• → δείτε τις λέξεις πας, σελήνη και Σελήνη

Μεταφράσεις

    πανσέληνος

αγγλικά : full moon (en) βουλγαρικά : пълнолуние (bg) γαλλικά : pleine lune (fr) γερμανικά : Vollmond (de) ισπανικά : luna llena (es) ιταλικά : plenilunio (it) λατινικά : plenilunium (la) ουγγρικά : telihold (hu) πολωνικά : pełnia (pl) πορτογαλικά : plenilúnio (pt) ρωσικά : полнолуние (ru) (polnolúnije) τουρκικά : dolunay (tr)

Πηγές

• πανσέληνος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• πανσέληνος - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

πανσέληνος < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική πανσέληνος (επίθετο) < παν- + σελήν(η) + -ος

Και #ουσιαστικοποιημένο.

Επίθετο

πανσέληνος

1. (για τη Σελήνη) που είναι ολόφωτος από το φως του Ήλιου
2. → δείτε το ουδέτερο πανσέληνον (προσφώνηση αγαπημένου προσώπου)

Συγγενικά

• πανσελήνη
• πανσεληνιάζω
• πανσελήνιον
• πανσέληνον
• Πανσέληνος (επώνυμο, όπως του Μανουήλ Πανσέληνου)

→ και δείτε τους όρους παν- και σελήνη

Ουσιαστικό

πανσέληνος θηλυκό

• (αστρονομία) η πανσέληνος

  άλλες μορφές: πανσελήνη, πανσέληνον (ουδέτερο), πανσελήνιον

Πηγές

• πανσέληνος -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα]. 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ γένη	αρσενικό & θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ/ἡ	πανσέληνος	τὸ	πανσέληνον
γενική	τοῦ/τῆς	πανσελήνου	τοῦ	πανσελήνου
δοτική	τῷ/τῇ	πανσελήνῳ	τῷ	πανσελήνῳ
αιτιατική	τὸν/τὴν	πανσέληνον	τὸ	πανσέληνον
κλητική ὦ!		πανσέληνε		πανσέληνον
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ/αἱ	πανσέληνοι	τὰ	πανσέληνᾰ
γενική	τῶν	πανσελήνων	τῶν	πανσελήνων
δοτική	τοῖς/ταῖς	πανσελήνοις	τοῖς	πανσελήνοις
αιτιατική	τοὺς/τὰς	πανσελήνους	τὰ	πανσέληνᾰ
κλητική ὦ!		πανσέληνοι		πανσέληνᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	πανσελήνω	τὼ	πανσελήνω
γεν-δοτ	τοῖν	πανσελήνοιν	τοῖν	πανσελήνοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δύσκολος' όπως «δύσκολος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

πανσέληνος < παν- + σελήν(η) + -ος

Και ουσιαστικοποιημένο θηλυκό.

Επίθετο

πανσέληνος, -ος, -ον

1. (αστρονομία, για τη Σελήνη) που είναι γεμάτος, στρογγυλός, που είναι πανσέληνος

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 7, 50

   ἡ σελήνη ἐτύγχανε οὖσα πανσέληνος

2. (ουσιαστικοποιημένο) η πανσέληνος: εννοείται θηλυκό ουσιαστικό όπως ὥρα

   ↪ ἡ πανσέληνος (ὥρα)

   άλλες μορφές: πανσέληνον (και ουδέτερο)

Πηγές

• πανσέληνος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πανσέληνος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.