πέντε

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

πέντε < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική πέντε

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈpen.de/ (συχνά, σε γρήγορο λόγο, και ˈpede)

τυπογραφικός συλλαβισμός : πέ‐ντε

 

Αριθμητικό

πέντε άκλιτο

• το απόλυτο αριθμητικό (5) που ακολουθεί το τέσσερα και προηγείται του έξι

  ↪ πέντε φίλοι

Εκφράσεις

• πάρε πέντε (να μη στα χρωστάω): συνοδεύει τη μούντζα προφορικά ή την αντικαθιστά στο γραπτό λόγο
• στο παραπέντε
• στους πέντε δρόμους: τελείως εγκαταλελειμμένος

  ※  Πέθανε τώρα κοντά η μάνα του και το λυπήθηκε να το άφηνε στους πέντε δρόμους (Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, Ο Πύργος του Ακροπόταμου )

Παροιμίες

• κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει

Παράγωγες λέξεις

αριθμητικά
απόλυτο:	πέντε
ψηφίο:	πεντάρι
τακτικό:	πέμπτος
πολλαπλασιαστικό:	πενταπλός
αναλογικό:	πενταπλάσιος
περιληπτικό:	πεντάδα, πενταριά
επίρρημα:	πεντάκις
πρόθημα:	πεντα-

 

χρονικά
λεπτά:	πεντάλεπτο
ώρες:	πεντάωρο
ημέρες:	πενταήμερο
μήνες:	πεντάμηνο
έτη:	πενταετία
διάρκεια:	πενταετής, πενταετές - πεντάχρονος, πεντάχρονη, πεντάχρονο

Συγγενικές λέξεις

• πεντακόσια
• πεντακοσιοστός
• πεντάρα
• πεντηκοστός

Δείτε επίσης

• πεντάρι
• πεντό-, Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα πεντό- στο Βικιλεξικό
• πεντο-, Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα πεντο- στο Βικιλεξικό
• πεντά-, Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα πεντά- στο Βικιλεξικό
• πεντα-, Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα πεντα- στο Βικιλεξικό
• πενθ-, Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα πενθ- στο Βικιλεξικό

Μεταφράσεις

    πέντε

αγγλικά : five (en) αλβανικά : pesë (sq) αραβικά : خمسة (ar) (xamsa) βιετναμικά : ngũ (vi) βουλγαρικά : пет (bg) (pet) βρετονικά : pemp (br) γαλλικά : cinq (fr) γερμανικά : fünf (de) δανικά : fem (da) εβραϊκά : חמש (he) εσπεράντο : kvin (eo) εσθονικά : viis (et) ιαπωνικά : 五 (ja) (go) (ご) ίντο : quin (io) ιρλανδικά γαελικά : cúig (ga) ισλανδικά : fimm (is) ισπανικά : cinco (es) ιταλικά : cinque (it) ίγκμπο : Isii κινεζικά : 五 (zh) (wǔ) κορεατικά : 오 (ko) (o), 다섯 (ko) (daseot) κουρδικά : pênc (ku) κορνουαλικά : pymp (kw) κροατικά : pȇt (hr) λετονικά : pieci (lv) λευκορωσικά : пяць (be) (piats') λιθουανικά : penki (lt) μαλαϊκά : lima (ms) νορβηγικά : fem (no) ολλανδικά : vijf (nl) ουαλικά : pump (cy) ουγγρικά : öt (hu) ουκρανικά : п'ять (uk) (p'jat') πολωνικά : pięć (pl) πορτογαλικά : cinco (pt) ρουμανικά : cinci (ro) ρωσικά : пять (ru) (piat') σανσκριτικά : पञ्च (sa) (pañca) σερβικά : пет (sr) (pet) σκωτικά γαελικά : còig (gd) σλοβακικά : päť (sk) σλοβενικά : pet (sl) σουαχίλι : tano (sw) σουηδικά : fem (sv) ταϊλανδικά : ห้า (th) (hâa) τουρκικά : beş (tr) οθωμανικά τουρκικά : بش τσεχικά : pět (cs) φινλανδικά : viisi (fi)

Πηγές

• πέντε -  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ ζητούμενο λήμμα

Πηγές

• πέντε - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πέντε - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.