διαβήτης

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	διαβήτης	οι	διαβήτες
γενική	του	διαβήτη	των	διαβητών
αιτιατική	τον	διαβήτη	τους	διαβήτες
κλητική		διαβήτη		διαβήτες
Κατηγορία όπως «ναύτης» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Διαβήτες για χάραξη κύκλων.

Ετυμολογία

διαβήτης < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική διαβήτης < διαβαίνω < δια- + βαίνω (επειδή το σχήμα μοιάζει με τεντωμένα σκέλη

• για την ασθένεια: < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή διαβήτης (επειδή ο ασθενής πρέπει να έχει τεντωμένα πόδια)

Προφορά

ΔΦΑ : /ðʝaˈvi.tis/ & /ði̯aˈvi.tis/

τυπογραφικός συλλαβισμός : δι‐α‐βή‐της

Ουσιαστικό

διαβήτης αρσενικό

1. (γεωμετρία) όργανο που χρησιμοποιείται στη γεωμετρία για τη χάραξη κύκλων

   ⮡  χαράξτε κύκλο με κέντρο Ο και ακτίνα 5 cm

   ≈ συνώνυμα: κομπάσο, κουμπάσο, περγέλι, πριέλι

2. (ιατρική) μεταβολική πάθηση που χαρακτηρίζεται από την αυξημένη παρουσία σακχάρου στο αίμα και οφείλεται σε ελλιπή έκκριση ινσουλίνης

   ≈ συνώνυμα: ζάχαρο, σακχαροδιαβήτης, σακχαρώδης διαβήτης

Εκφράσεις

• με τον διαβήτη: με ακρίβεια

Πολυλεκτικοί όροι

• άποιος διαβήτης

Συγγενικά

• διαβητικός
• διαβητολογία
• διαβητολόγος

→ και δείτε τις λέξεις διαβαίνω, διά και βαίνω

Δείτε επίσης

• διαβήτης στη Βικιπαίδεια 

Μεταφράσεις

    γεωμετρικό όργανο

αγγλικά : compass (en), pair of compasses (en) βουλγαρικά : пергел (bg) γαλλικά : compas (fr) γερμανικά : Zirkel (de) εβραϊκά : מחוגה (he) ισπανικά : compás (es) κινεζικά : 圆规 (zh) ολλανδικά : passer (nl) πολωνικά : cyrkiel (pl) ρωσικά : циркуль (ru) σουηδικά : passare (sv) τσεχικά : kružítko (cs) τουρκικά : pergel (tr) φινλανδικά : harppi (fi)

    πάθηση

αγγλικά : diabetes (en), sugar diabetes (en) γαλλικά : diabète (fr) γερμανικά : Diabetes (de) εβραϊκά : סוכרת (he)} ισπανικά : diabetes (es) ιταλικά : diabete (it)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	διαβήτης	οἱ	διαβῆται
γενική	τοῦ	διαβήτου	τῶν	διαβητῶν
δοτική	τῷ	διαβήτῃ	τοῖς	διαβήταις
αιτιατική	τὸν	διαβήτην	τοὺς	διαβήτᾱς
κλητική ὦ!		διαβῆτᾰ		διαβῆται
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		διαβήτᾱ
γεν-δοτ	τοῖν		διαβήταιν
1η κλίση, ομάδα 'στρατιώτης', Κατηγορία 'στρατιώτης' όπως «στρατιώτης» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

διαβήτης < διαβαίνω (επειδή μοιάζει με τα πόδια κάποιου που "διαβαίνει" κάτι)

διαβήτης < διαβαίνω (επείδη το ένα άκρο του οργάνου βαίνει από σημείο σε σημείο διά μέσω του άλλου σταθερού ακρου)

Ουσιαστικό

διαβήτης αρσενικό

1. διαβήτης
2. (ελληνιστική σημασία) η ασθένεια διαβήτης

Πηγές

• διαβήτης - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• διαβήτης - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.