διά

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

διά < αρχαία ελληνική διά < *δισ-α < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *dwis-

Προφορά

ΔΦΑ : /ði̯a/ και /ðʝa/ άτονο + επόμενη λέξη, ως μία φωνολογική λέξη

τυπογραφικός συλλαβισμός : δι‐ά

Πρόθεση

διά ή δι' πριν από φωνήεν
δηλώνει:

1. (+ γενική) → δείτε και τη λέξη  τις #Εκφράσεις
   1. διέλευση

      θα ταξιδέψομε διά ξηράς

   2. χρονική διάρκεια

      ↪ η διά βίου εκπαίδευση

   3. όργανο, μέσο, τρόπο

      ↪ διά της διπλωματικής οδού

2. (+ αιτιατική)
   1. αναφορά

      ↪ κατάλληλο δι' ανηλίκους

      ≈ συνώνυμα: για

   2. αιτία

      ↪ θα μας πεις το «διά ταύτα» της συνάντησής μας;

      ≈ συνώνυμα: για

3. (μαθηματικά) διαίρεση

   ↪ οκτώ διά τέσσερα ίσον δύο

Άλλες γραφές

• δια

Άλλες μορφές

• δι' πριν από φωνήεν

Σημειώσεις

• Η λέξη αυτή σύμφωνα με τη σχολική γραμματική γράφεται χωρίς τόνο και θεωρείται μονοσύλλαβη. Σε άλλα λεξικά θεωρείται δισύλλαβη και γράφεται με τόνο.

Εκφράσεις

λόγιες, από την καθαρεύουσα:

+ γενική: δι' ανατάσεως της χειρός διά της βίας διά βίου διά βοής διά γυμνού οφθαλού διά της διπλωματικής οδού δι' ευχών διά θαλάσσης διά μακρών διά μέσου διά παντός, άπαξ διά παντός διά πυρός και σιδήρου διά της τεθλασμένης διά της τεθλασμένης οδού διά χειραψίας

+ αιτιατική δι' ανηλίκους διά παν ενδεχόμενον διά ταύτα διά τούτο

Συγγενικές λέξεις

• δια- Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα δια- στο Βικιλεξικό

Μεταφράσεις

    διά

αγγλικά : divided by (en)

Πηγές

• διά -  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ ζητούμενο λήμμα

Πηγές

• διά - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• διά - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.