φεύγω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

φεύγω < αρχαία ελληνική φεύγω

Ρήμα

φεύγω, πρτ.: έφευγα, στ.μέλλ.: θα φύγω, αόρ.: έφυγα

1. κινούμαι από έναν τόπο με σκοπό να πάω κάπου αλλού, αφήνω ένα μέρος, αναχωρώ ή αποχωρώ

   το τρένο φεύγει στις 8

   φεύγω από την Ελλάδα

2. παραμερίζω, απομακρύνομαι (κυριολεκτικά ή μεταφορικά)

   φύγε από μπροστά μου, δε βλέπω

   όπου φύγει-φύγει

   έφυγα!!!! έγινα καπνός!

   μη φεύγεις από το θέμα

3. απαλλάσσω κάποιον από την παρουσία μου επειδή το θέλω εγώ (τον εγκαταλείπω) ή αυτός (επειδή με θεωρεί εμπόδιο)

   αν φύγεις θα σκοτωθώ (αν με εγκαταλείψεις ερωτικά, αν χωρίσουμε)]

   η Ελλάδα έφυγε από το ΝΑΤΟ εξαιτίας του Κυπριακού (βγήκε, έπαψε να συμμετέχει στο στρατιωτικό σκέλος της συμμαχίας)

   μου ξεκαθάρισε ότι πρέπει να φύγω από τη μέση

4. παύω να υπάρχω, εξαφανίζομαι

   να δω πώς θα φύγει τώρα ο λεκές

   πώς φεύγουν έτσι τα λεφτά

5. διατίθεμαι, πωλούμαι

   με χαμηλές τιμές φεύγει εύκολα το εμπόρευμα

6. ξεφεύγω, δραπετεύω

   ο κατάδικος τους έφυγε μέσα από τα χέρια

   δεν κατάλαβα πώς μου έφυγε το παιδί και βρέθηκε στο δρόμο

7. μου φεύγει: χάνω τον έλεγχο ενός πράγματος, μου ξεφεύγει

   του έφυγαν τα τσίσα

   του έφυγε το τιμόνι κι έπεσε στην κολώνα

   είναι εμπιστευτικά όλα αυτά, μη σου φύγει κουβέντα

8. (μεταφορικά) πεθαίνω

   πάει ο κυρ-Κώστας, έφυγε

Συγγενικά

• φευγαλέος
• φευγιό
• φευγατίζω
• φευγάτος
• φυγή
• φυγάς

Σύνθετα

• αποφεύγω
• διαφεύγω
• προσφεύγω
• καταφεύγω
• ξεφεύγω
• ξαναφεύγω

και

• άφευκτος
• φυγόδικος
• φυγομαχώ
• φυγόποινος
• φυγόπονος

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	φεύγω	έφευγα	θα φεύγω	να φεύγω		φεύγοντας
β' ενικ.	φεύγεις	έφευγες	θα φεύγεις	να φεύγεις	φεύγε
γ' ενικ.	φεύγει	έφευγε	θα φεύγει	να φεύγει
α' πληθ.	φεύγουμε	φεύγαμε	θα φεύγουμε	να φεύγουμε
β' πληθ.	φεύγετε	φεύγατε	θα φεύγετε	να φεύγετε	φεύγετε
γ' πληθ.	φεύγουν(ε)	έφευγαν φεύγαν(ε)	θα φεύγουν(ε)	να φεύγουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		έφυγα	θα φύγω	να φύγω		φύγει
β' ενικ.		έφυγες	θα φύγεις	να φύγεις	φύγε
γ' ενικ.		έφυγε	θα φύγει	να φύγει
α' πληθ.		φύγαμε	θα φύγουμε	να φύγουμε
β' πληθ.		φύγατε	θα φύγετε	να φύγετε	φύγτε
γ' πληθ.		έφυγαν φύγαν(ε)	θα φύγουν(ε)	να φύγουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω φύγει	είχα φύγει	θα έχω φύγει	να έχω φύγει
β' ενικ.	έχεις φύγει	είχες φύγει	θα έχεις φύγει	να έχεις φύγει
γ' ενικ.	έχει φύγει	είχε φύγει	θα έχει φύγει	να έχει φύγει
α' πληθ.	έχουμε φύγει	είχαμε φύγει	θα έχουμε φύγει	να έχουμε φύγει
β' πληθ.	έχετε φύγει	είχατε φύγει	θα έχετε φύγει	να έχετε φύγει
γ' πληθ.	έχουν φύγει	είχαν φύγει	θα έχουν φύγει	να έχουν φύγει

Μεταφράσεις

    φεύγω

αγγλικά : leave (en) γαλλικά : partir (fr) γερμανικά : weggehen (de), gehen (de) ιταλικά : partire (it) ολλανδικά : weggaan (nl) πορτογαλικά : partir (pt) τουρκικά : (αφαιρετική +) ayrılmak (tr), (αιτιατική +) terk etmek (tr), (αφαιρετική +) gitmek (tr)

Αρχαία ελληνικά (grc)

Αρχικοί Χρόνοι
Ενεστώτας	φεύγω
Παρατατικός	ἔφευγον φεῦγον (ποιητ.)
Μέλλοντας	φεύξομαι, φευξοῦμαι
Αόριστος β'	ἔφυγον, (ἐφεύχθην)
Παρακείμενος	πέφευγα
Υπερσυντέλικος	ἐπεφεύγειν, (κατα)-πεφευγώς ἦν

Ετυμολογία

φεύγω < το θέμα φευγ- και κατά μετάπτωση φυγ- (συγγενές με το λατινικό fugio)

Ρήμα

φεύγω

1. τρέπομαι σε φυγή, προσπαθώ να φύγω, αποφεύγω, ξεφεύγω, γλιτώνω

   Ἀχαιοὶ ἀσπασίως ἀνέπνεον φεύγοντες Ἕκτορα δῖον (οι Αχαιοί ανέπνεαν με ανακούφιση που ξέφυγαν, γλίτωσαν από τον θεϊκό Έκτορα)

   ἔξειμι γαίας, φιλτάτων παίδων φόνον φεύγουσα (θα φύγω έξω από τη χώρα, για να γλιτώσω -τις συνέπειες- από το φόνο των αγαπημένων μου παιδιών)

   Ἀλκαῖος ὁ ποιητὴς νικώντων Ἀθηναίων αὐτὸς φεύγων ἐκφεύγει (Ο Αλκαίος το έβαλε στα πόδια και ξέφυγε -στους ενεστωτικούς τύπους το φεύγω συχνά συνοδευόταν και από συγγενές ρήμα που αποσαφήνιζε αν κάποιος τα κατάφερε να γλιτώσει ή αν απλώς αποπειράθηκε ανεπιτυχώς να ξεφύγει)

2. είμαι εξόριστος, εξορίζομαι, ζω στην εξορία, καταδιώκομαι

   δύο δ᾽ ἐξ ἀνάγκης ἔτη φευγέτω (θα αναγκαστεί να ζήσει στην εξορία δύο χρόνια)

   ὅσοι φυγόντες μετὰ τῶν πολεμίων ἐπὶ τὴν χώραν ἐστράτευσαν... (οι εξόριστοι που συμμάχησαν με τους εχθρούς της χώρας τους και..)

3. κατηγορούμαι ή αποδρώ και αυτοεξορίζομαι για να αποφύγω κατηγορία

   φόνου φεύγω (στην Αττική, "κατηγορούμαι, δικάζομαι για φόνο", αλλού όμως "δραπετεύω για να γλιτώσω" από τη δίκη για φόνο)

   φεύγω δειλίας (κατηγορούμαι για δειλίά)

   τὸ φεῦγον ψήφισμα (το υπο αμφισβήτηση, το προς κατάργηση ψήφισμα)

   ῥᾷστον ἐστιν ἀνδρὸς περὶ θανάτου φεύγοντος τὰ ψευδῆ καταμαρτυρῆσαι (εύκολα κατηγορείς έναν άνδρα για φόνο με ψευδή στοιχεία)

4. απολογούμαι

   ἔφευγε μὴ εἰδέναι (απολογήθηκε ότι δεν εγνώριζε, ότι είχε άγνοια)

5. ξεφεύγω για αντικείμενα, αφηρημένες έννοιες

   ἡνίοχον φύγον ἡνία (του ξέφυγαν τα ηνία)

   ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων (τι κουβέντα ήταν αυτή που ξέφυγε από το στόμα σου)

Συγγενικά

• ὁ φεύγων (ο εξόριστος και ο κατηγορούμενος) (προς αντιδιαστολή ο διώκων: ο κατήγορος)
• τό φευκτέον
• ὁ φευκτός, ἡ φευκτή, τό φευκτόν
• ἡ φεῦξις (τῆς φεύξεως) και αρχαιότερος τύπος ἡ φῦξις (η φυγή)
• φύγαδε
• φυγαδεία
• φυγαδεύω
• φυγαδικός
• φυγαίχμης
• φυγαρχέω
• φυγάς
• φυγή
• φυγομαχέω
• φυγόμαχος

Σύνθετα

• ἀναφεύγω
• ἀποφεύγω
• διαφεύγω
• καταφεύγω
• ἐκφεύγω
• περιφεύγω
• προφεύγω
• προσφεύγω
• συμφεύγω

Δείτε επίσης

• λατινικά: fugio ^{(la) fuga= φυγή}