παραμερίζω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

παραμερίζω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική παραμερίζω

Προφορά

ΔΦΑ : /pa.ɾa.meˈɾi.zo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πα‐ρα‐με‐ρί‐ζω

Ρήμα

παραμερίζω, αόρ.: παραμέρισα, παθ.φωνή: παραμερίζομαι, π.αόρ.: παραμερίστηκα, μτχ.π.π.: παραμερισμένος

1. (μεταβατικό)
   1. βάζω κάτι στην άκρη, στο πλάι, παράμερα
   2. (μεταφορικά) αποδέχομαι κάτι ως ασήμαντο και το παραβλέπω
   3. (κατ’ επέκταση) υποσκελίζω, παραγκωνίζω
2. (αμετάβατο) πηγαίνω ο ίδιος στην άκρη, στο πλάι

Συγγενικά

• απαραμέριστος
• παραμερίσιμος
• παραμέρισμα
• παραμερισμένος
• παραμερισμός
• παραμεριστέος
• παραμεριστικός
• → δείτε τις λέξεις παρά και μέρος

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	παραμερίζω	παραμέριζα	θα παραμερίζω	να παραμερίζω		παραμερίζοντας
β' ενικ.	παραμερίζεις	παραμέριζες	θα παραμερίζεις	να παραμερίζεις	παραμέριζε
γ' ενικ.	παραμερίζει	παραμέριζε	θα παραμερίζει	να παραμερίζει
α' πληθ.	παραμερίζουμε	παραμερίζαμε	θα παραμερίζουμε	να παραμερίζουμε
β' πληθ.	παραμερίζετε	παραμερίζατε	θα παραμερίζετε	να παραμερίζετε	παραμερίζετε
γ' πληθ.	παραμερίζουν(ε)	παραμέριζαν παραμερίζαν(ε)	θα παραμερίζουν(ε)	να παραμερίζουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		παραμέρισα	θα παραμερίσω	να παραμερίσω		παραμερίσει
β' ενικ.		παραμέρισες	θα παραμερίσεις	να παραμερίσεις	παραμέρισε
γ' ενικ.		παραμέρισε	θα παραμερίσει	να παραμερίσει
α' πληθ.		παραμερίσαμε	θα παραμερίσουμε	να παραμερίσουμε
β' πληθ.		παραμερίσατε	θα παραμερίσετε	να παραμερίσετε	παραμερίστε
γ' πληθ.		παραμέρισαν παραμερίσαν(ε)	θα παραμερίσουν(ε)	να παραμερίσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω παραμερίσει	είχα παραμερίσει	θα έχω παραμερίσει	να έχω παραμερίσει
β' ενικ.	έχεις παραμερίσει	είχες παραμερίσει	θα έχεις παραμερίσει	να έχεις παραμερίσει	έχε παραμερισμένο
γ' ενικ.	έχει παραμερίσει	είχε παραμερίσει	θα έχει παραμερίσει	να έχει παραμερίσει
α' πληθ.	έχουμε παραμερίσει	είχαμε παραμερίσει	θα έχουμε παραμερίσει	να έχουμε παραμερίσει
β' πληθ.	έχετε παραμερίσει	είχατε παραμερίσει	θα έχετε παραμερίσει	να έχετε παραμερίσει	έχετε παραμερισμένο
γ' πληθ.	έχουν παραμερίσει	είχαν παραμερίσει	θα έχουν παραμερίσει	να έχουν παραμερίσει
Συντελεσμένοι χρόνοι β΄ (μεταβατικοί)
Παρακείμενος	έχω (έχεις, έχει, έχουμε, έχετε, έχουν) παραμερισμένο
Υπερσυντέλικος	είχα (είχες, είχε , είχαμε, είχατε, είχαν) παραμερισμένο
Συντελ. Μέλλ.	θα έχω (θα έχεις, θα έχει, θα έχουμε, θα έχετε, θα έχουν) παραμερισμένο
Υποτακτική	να έχω (να έχεις, να έχει, να έχουμε, να έχετε, να έχουν) παραμερισμένο

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	παραμερίζομαι	παραμεριζόμουν(α)	θα παραμερίζομαι	να παραμερίζομαι
β' ενικ.	παραμερίζεσαι	παραμεριζόσουν(α)	θα παραμερίζεσαι	να παραμερίζεσαι
γ' ενικ.	παραμερίζεται	παραμεριζόταν(ε)	θα παραμερίζεται	να παραμερίζεται
α' πληθ.	παραμεριζόμαστε	παραμεριζόμαστε παραμεριζόμασταν	θα παραμεριζόμαστε	να παραμεριζόμαστε
β' πληθ.	παραμερίζεστε	παραμεριζόσαστε παραμεριζόσασταν	θα παραμερίζεστε	να παραμερίζεστε	(παραμερίζεστε)
γ' πληθ.	παραμερίζονται	παραμερίζονταν παραμεριζόντουσαν	θα παραμερίζονται	να παραμερίζονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		παραμερίστηκα	θα παραμεριστώ	να παραμεριστώ		παραμεριστεί
β' ενικ.		παραμερίστηκες	θα παραμεριστείς	να παραμεριστείς	παραμερίσου
γ' ενικ.		παραμερίστηκε	θα παραμεριστεί	να παραμεριστεί
α' πληθ.		παραμεριστήκαμε	θα παραμεριστούμε	να παραμεριστούμε
β' πληθ.		παραμεριστήκατε	θα παραμεριστείτε	να παραμεριστείτε	παραμεριστείτε
γ' πληθ.		παραμερίστηκαν παραμεριστήκαν(ε)	θα παραμεριστούν(ε)	να παραμεριστούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω παραμεριστεί	είχα παραμεριστεί	θα έχω παραμεριστεί	να έχω παραμεριστεί		παραμερισμένος
β' ενικ.	έχεις παραμεριστεί	είχες παραμεριστεί	θα έχεις παραμεριστεί	να έχεις παραμεριστεί
γ' ενικ.	έχει παραμεριστεί	είχε παραμεριστεί	θα έχει παραμεριστεί	να έχει παραμεριστεί
α' πληθ.	έχουμε παραμεριστεί	είχαμε παραμεριστεί	θα έχουμε παραμεριστεί	να έχουμε παραμεριστεί
β' πληθ.	έχετε παραμεριστεί	είχατε παραμεριστεί	θα έχετε παραμεριστεί	να έχετε παραμεριστεί
γ' πληθ.	έχουν παραμεριστεί	είχαν παραμεριστεί	θα έχουν παραμεριστεί	να έχουν παραμεριστεί
Συντελεσμένοι χρόνοι (β΄ τύποι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι παραμερισμένος - είμαστε, είστε, είναι παραμερισμένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν παραμερισμένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν παραμερισμένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι παραμερισμένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι παραμερισμένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι παραμερισμένος - να είμαστε, να είστε, να είναι παραμερισμένοι

Μεταφράσεις

    παραμερίζω

γαλλικά : écarter (fr), s'écarter (fr), mettre (fr) de côté (fr)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

παραμερίζω < παραμέρ(α) (επίρρημα) + -ίζω

Ρήμα

παραμερίζω

1. (μεταβατικό)
   1. τοποθετώ παράμερα
   2. (μεταφορικά) απομακρύνω, αφήνω στην άκρη
   3. αποφεύγω (π.χ. κίνδυνο)
   4. περιφρονώ
2. (αμετάβατο)
   1. τραβιέμαι στην άκρη, απομακρύνομαι
   2. υποχωρώ, αποσύρομαι

Άλλες μορφές

• παραμερῶ

Ρηματικοί τύποι

• ἐπαραμέριζεν
• ἐπαραμέρισαν, παραμέρισαν
• ἐπαραμέρισε, ἐπαραμέρισεν
• παραμέρισε (προστακτική)
• παραμερίσω
• παραμερίσεις
• παραμερίσουσιν

Πηγές

• σελ.106] - Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης) πολυτονικό σύστημα: τόμοι 1-5, μεταγραφή σε μονοτονικό: τόμοι 6-τέλος], pdf.Βιβλιογραφία.  Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.