↓ πτώσεις       ενικός      
γένη → αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
ονομαστική ο καινούριος η καινούρια το καινούριο
      γενική του καινούριου της καινούριας του καινούριου
    αιτιατική τον καινούριο την καινούρια το καινούριο
     κλητική καινούριε καινούρια καινούριο
↓ πτώσεις   πληθυντικός  
γένη → αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
ονομαστική οι καινούριοι οι καινούριες τα καινούρια
      γενική των καινούριων των καινούριων των καινούριων
    αιτιατική τους καινούριους τις καινούριες τα καινούρια
     κλητική καινούριοι καινούριες καινούρια
ομάδα 'ωραίος', Κατηγορία όπως «θαυμάσιος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

  Ετυμολογία

επεξεργασία
καινούριος < (κληρονομημένο) ελληνιστική κοινή καινούργιος με συνήθη γραφή ρ-ιος χωρίς την αναγραφή του [ʝ] όπως οι καταληξεις στο καθαρός-καθάριος, περίσσιος, ίσιος [1] [2]

  Προφορά

επεξεργασία
ΔΦΑ : /ceˈnuɾ.ʝos/ (όπως και καινούργιος)
τυπογραφικός συλλαβισμός: και‐νού‐ριος

  Επίθετο

επεξεργασία

καινούριος, -α, -ο / καινούργιος, -α, ο

  1. που κατασκευάστηκε ή αποκτήθηκε ή εμφανίστηκε πρόσφατα
    ⮡  τα καινούρια/καινούργια μοντέλα αυτοκινήτων έχουν όλα αερόσακο
    ⮡  αγόρασα καινούριο/καινούργιο αυτοκίνητο
    ⮡  ήρθε στην πολυκατοικία καινούριος/καινούργιος ένοικος
  2. που αναμένεται να κατασκευαστεί ή να εμφανιστεί προσεχώς, ο επόμενος
    ⮡  τι περιμένετε από τον καινούριο/καινούργιο χρόνο;

Συνώνυμα

επεξεργασία

Συγγενικά

επεξεργασία

σύνθετα:

  Μεταφράσεις

επεξεργασία

  Αναφορές

επεξεργασία
  1. «καινούριος» - Ανδριώτης, Νικόλαος Παντελής (1983) Ετυμολογικό λεξικό της κοινής νεοελληνικής. Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη). ISBN 960‑231‑036‑7. Έκδοση 3η, φωτοτυπική με διορθώσεις και προσθήκες του συγγραφέα. (1η έκδ:1951, 2η έκδ:1967)
  2. καινούριος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
  3. «καινούργιος» - Δημητράκος, Δημήτριος Β. (1964) Μέγα λεξικὸν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης, 1930-1950. 2η έκδοση:1964. Αθήνα: Εκδόσεις: Δομή (15 τόμοι) & επανεκδόσεις, 1η έκδοση:1953 (9 τόμοι) Ελληνική Παιδεία, .
  4. «καινούργιος» - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.  (Αʹ έκδοση: 1998)
  5. «καινούργιος» & σχόλιο - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.