Παράρτημα:Τοπωνύμια

Δείτε Κατηγορία:Τοπωνύμια (νέα ελληνικά)

Σ' αυτό το παράρτημα δίνονται εισαγωγικά και ενημερωτικά σχόλια, βιβλιογραφία και πηγές σχετικά με λήμματα του Βικιλεξικού για τοπωνύμια, ονόματα τόπων

Όροι

ονοματολογία, onomastics
τόπος, μέρος, περιοχή
τοπωνύμιο (π.χ. Χανιά, Athens), τοπωνυμικό, πατριδωνυμικό όνομα (π.χ. Χανιώτης, Athenian)
είδη τοπωνυμίων όπως εδαφωνύμιο, ναωνύμιο → δείτε τοπωνύμιο #Σημειώσεις
-ωνύμιο, -ωνυμία, -ώνυμο
τοπογράφος, πολεοδομία, γεωκωδικός

Είδη:

πολιτική γεωγραφία: περιοχές, πολιτείες, διοικητικές περιφέρειες, νομοί, πόλεις, κωμοπόλεις, χωριά, οικισμοί, κτίρια, πύργοι, παλάτια, ναοί (ναωνύμια)
φυσική γεωγραφία: ωκεανοί, θάλασσες, αρχιπελάγη, πελάγη, ποταμοί, ακρωτήρια, στενά, ισθμοί, πορθμοί, διώρυγες, λίμνες, νησιά, καταρράκτες, ηφαίστεια
κοσμογραφία: πλανήτες, αστέρες, αστερισμοί, γαλαξίες, περιοχές του διαστήματος (π.χ. Νέφος του Μαγγελάνου)
διοικητική διαίρεση: επαρχία, νομός, νομαρχία, κοινότητα, δήμος, δημοτική ενότητα, NUTS
και κάθε τόπος που έχει κατονομαστεί

Κριτήρια συμπερίληψης

Το παρακάτω κείμενο είναι επεξηγηματικό. Το ισχύον κείμενο για τα κριτήρια συμπερίληψης είναι το Βικιλεξικό:Κριτήρια συμπερίληψης

Η χρήση τοπωνυμίων όπως καταγράφεται σε κείμενα (λογοτεχνικά, ιστορικά). Για την αρχαία περίοδο, και σε επιγραφές.
Για νεότερες περιόδους, όπως καταγράφονται σε κείμενα (είτε σε έντυπα, είτε σε ψηφιακά μέσα) ή σε κρατικούς καταλόγους και υπηρεσίες πολεοδομίας.
Ξένα τοπωνύμια: περιλαμβάνονται όταν καταγράφονται σε κείμενα και επίσημους καταλόγους είτε προσαρμοσμένα στη γλώσσα-αποδέκτρια όπως Υόρκη (νέα ελληνικά), Athens (αγγλικά), είτε απροσάρμοστα (Γιορκ, Athina).

Γραμματική

Σε όλες τις γλώσσες:

τα τοπωνύμια είναι ουσιαστικά, κύρια ονόματα (όπως τα κύρια ονόματα στα νέα ελληνικά)

Στις γλώσσες που διαθέτουν κλιτικό σύστημα:

ακολουθούν την κλίση των προσηγορικών ουσιαστικών.

Ορθογραφία

Στις γλώσσες που διακρίνουν κεφαλαία και πεζά γράμματα

όπως όλα τα κύρια ονόματα, γράφονται με αρκτικό κεφαλαίο γράμμα
πολυλεκτικοί όροι: κάθε συστατική τους λέξη γράφεται με κεφαλαίο γράμμα (π.χ. Νέα Υόρκη, New York)

Μεταγραφές τοπωνυμίων: ακολουθούνται οι συμβάσεις μεταγραφών ξένων λέξεων που ισχύουν για κάθε γλώσσα ή σύστημα γραφής.

για τα νέα ελληνικά → δείτε #Πηγές

Νέα ελληνικά

Κατηγορία:Τοπωνύμια (νέα ελληνικά) : όπως έχουν καταγραφεί επίσημα, αλλά αναφορά και σε παρωχημένες γραφές.

Βοήθεια: https://style-guide.europa.eu/el/content/-/isg/topic?identifier=annex-a6-country-and-territory-codes

Για τη μεταγραφή ξένων τοπωνυμίων, στο Βικιλεξικό ακολουθούνται οι κανόνες όπως περιγράφονται

περιληπτικά, στο χώρες και εδάφη του Διοργανικού Εγχειριδίου σύνταξης κειμένων (europa.eu)
αναλυτικά, στο κεφάλαιο «Ορθογραφία των κύριων ονομάτων», Παπαναστασίου, 2008, σελίδες 403‑428.

Εφόσον υπάρχουν σε ελληνικά κείμενα, καταγράφονται υπάρχουσες ή καθιερωμένες γραφές ή εξελληνισμένα ονόματα (Μισσισσιπής)

Για τοπωνύμια με ελάχιστες αναφορές στα Ελληνικά, ισχύει η σύμβαση της απλοποιημένης γραφής (Μισισίπι Μισισιπής) (Δείτε, Παράρτημα:Ονόματα και επώνυμα στα ελληνικά#Ορθογραφία).

Εξαιρέσεις: Υπρ, Αιξ όπως Αιξ αν Προβάνς
Ενωτικό όπως Aix-en-Provence: δεν μεταφέρεται το ενωτικό στα νέα ελληνικά (Αιξ αν Προβάνς)

Τοπωνύμια της Ελλάδας

Κατηγορία:Τοπωνύμια της Ελλάδας (νέα ελληνικά)
Βιβλιογραφία:

Συμεωνίδης, Χαράλαμπος (2010) Ετυμολογικό λεξικό των νεοελληνικών οικωνυμίων, τόμοι 1-2. Λευκωσία: Κέντρο Μελετών Ι.Μ. Κύκκου.

Πιστοποίηση ονομασιών τοπωνυμίων, όπως καταγράφονται επίσημα:

ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ

Για τις μετονομασίες τοπωνυμίων (ιδίως μετά την ανταλλαγή πληθυσμών)

pandektis - Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας 1913-1996 στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
settlement-renames.eie.gr στο Εθνικό Κέντρο Ερευνών
Αναζήτηση ΦΕΚ Εθνικό Τυπογραφείο

Για τους συντάκτες

Δείτε τα πρότυπα

και

Κατηγορία:Λέξεις από τοπωνύμια

Πηγές

https://style-guide.europa.eu/el/content/-/isg/topic?identifier=annex-a6-country-and-territory-codes Κωδικοί χωρών και εδαφών] - Διοργανικό Εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων (europa.eu)
Παπαναστασίου, Γιώργος. Νεοελληνική ορθογραφία, ιστορία, θεωρία, εφαρμογή. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), 2008 (1η έκδοση) ΙSBN 978‑960‑231‑131‑8