ὕπατος

Αρχαία ελληνικά (grc)

γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ	ὕπατος	ἡ	ὑπάτη & ὕπατος	τὸ	ὕπατον
γενική	τοῦ	ὑπάτου	τῆς	ὑπάτης & ὑπάτου	τοῦ	ὑπάτου
δοτική	τῷ	ὑπάτῳ	τῇ	ὑπάτῃ & ὑπάτῳ	τῷ	ὑπάτῳ
αιτιατική	τὸν	ὕπατον	τὴν	ὑπάτην & ὕπατον	τὸ	ὕπατον
κλητική ὦ!		ὕπατε		ὑπάτη & ὕπατε		ὕπατον
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ	ὕπατοι	αἱ	ὕπαται & ὕπατοι	τὰ	ὕπατᾰ
γενική	τῶν	ὑπάτων	τῶν	ὑπάτων & ὑπάτων	τῶν	ὑπάτων
δοτική	τοῖς	ὑπάτοις	ταῖς	ὑπάταις & ὑπάτοις	τοῖς	ὑπάτοις
αιτιατική	τοὺς	ὑπάτους	τὰς	ὑπάτᾱς & ὑπάτους	τὰ	ὕπατᾰ
κλητική ὦ!		ὕπατοι		ὕπαται & ὕπατοι		ὕπατᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	ὑπάτω	τὼ	ὑπάτᾱ & ὑπάτω	τὼ	ὑπάτω
γεν-δοτ	τοῖν	ὑπάτοιν	τοῖν	ὑπάταιν & ὑπάτοιν	τοῖν	ὑπάτοιν
Ο τύπος του θηλυκού σε -ος, λιγότερο συνηθισμένος.
2η&1η κλίση, Κατηγορία 'ὕπατος' όπως «ὕπατος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

ὕπατος < ὕπ-, θέμα ὑπ- (όπως και στο ὑπέρ, στο ὑπό < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *up-) + -ατος (κατά τα ἔσχατος, δέκατος)

το ελληνιστικό ουσιαστικό < εννοείται το ουσιαστικό στρατηγός < απόδοση για τη λατινική consul

Επίθετο

ὕπατος, -η/-ος, -ον

1. ανώτατος, υπέρτατος, ύψιστος
2. (στον πληθυντικό) ὕπατοι: οι θεοί του επάνω κόσμου

   → δείτε και τη  λατινική inferi

   ≠ αντώνυμα: χθόνιοι

3. συνώνυμο του εξοχώτατος (εξοχότατος)
4. (τοπικά) που βρίσκεται στο επάνω μέρος
   1. απώτατος
   2. κατώτατος
5. (χρονικά) τελευταίος, έσχατος

   → δείτε και τη  λατινική supremus

6. που έχει την καλύτερη ποιότητα, άριστος
7. (ουσιαστικοποιημένο) ὑπάτη (εννοείται χορδή)με το μεγαλύτερο μήκος αλλά τονικά χαμηλότερη στους μουσικούς τρόπους

   → δείτε και τις λέξεις παρυπάτη, μέση και νεάτη

Ουσιαστικό

ὕπατος αρσενικό

• (ελληνιστική σημασία) ο ύπατος, διοικητής υπατείας (ρωμαϊκό αξίωμα)

  → δείτε και τη  λατινική consul

Πηγές

• ὕπατος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ὕπατος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.