πρόφαντος
Νέα ελληνικά (el)
επεξεργασίαΕτυμολογία
επεξεργασία- πρόφαντος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική πρόφαντος < πρό- + -φαντος. Συγκρίνετε με το προφαντός.
Προφορά
επεξεργασία- ΔΦΑ : /ˈpɾo.fan.dos/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : πρό‐φα‐ντος
- παλιότερος συλλαβισμός : πρό‐φαν‐τος
- τονικό παρώνυμο: προφαντός
Επίθετο
επεξεργασίαπρόφαντος, -η, -ο
- (λόγιο) εξαιρετικά φωτεινός
- ※ 19ος αιώνας ⌘ Ανδρέας Κάλβος, Ωδή δεκάτη [X] «Ο Ωκεανός», στροφή 13η, στίχ.111-115, ποιητική συλλογή Λύρα
- [κγ΄] Είπε· κι ευθύς επάνω
εις τας ροάς εχύθη
του Ωκεανού, φωτίζουσα
τα νώτα υγρά και θεία,
πρόφαντος λάμψις.- ΣτΕ: πρόφαντος, θηλυκό, όπως στην αρχαία κλίση.
- [κγ΄] Είπε· κι ευθύς επάνω
- ※ 20ος αιώνας ⌘ Γιάννης Γρυπάρης 1870-1942, [χωρίς τίτλο, Μα ουδέ τασημοκούδουνα], στροφή 3η, Τερρακότες, Ιντερμέδια, ποιητική συλλογή Σκαραβαῖοι καὶ τερρακόττες, Εκδ. Ι.Ν. Σιδέρης, έκδοση 2η, χ.χ. pdf @olympias Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, σελ.53
- ≈ συνώνυμα: φαεινός
- ※ 19ος αιώνας ⌘ Ανδρέας Κάλβος, Ωδή δεκάτη [X] «Ο Ωκεανός», στροφή 13η, στίχ.111-115, ποιητική συλλογή Λύρα
- για άλλες σημασίες → δείτε τη λέξη προφαντός
Πηγές
επεξεργασία- ⌘ Δημητράκος, Δημήτριος Β. (1964) Μέγα λεξικὸν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης, 1930-1950. 2η έκδοση:1964. Αθήνα: Εκδόσεις: Δομή (15 τόμοι) & επανεκδόσεις, 1η έκδοση:1953 (9 τόμοι) Ελληνική Παιδεία, .
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασίαΕτυμολογία
επεξεργασία- πρόφαντος < ρηματικό επίθετο του προφαίνω, θέμα προφαν- + -τος Μορφολογικά αναλύεται σε πρό- + -φαντος (φαίνω)
- ΑΠΟΓΟΝΟΙ: ⇘ νέα ελληνικά: πρόφαντος, προφαντός
Επίθετο
επεξεργασίαπρόφαντος, -ος, -ον
- που φαίνεται από μακριά
- που προδηλώνεται, δηλώνεται εκ των προτέρων, προλεγόμενος (όπως στους χρησμούς)
- ※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 9 (Καλλιόπη), 93.4
- πρόφαντα δέ σφι ἔν τε Δωδώνῃ καὶ ἐν Δελφοῖσι ἐγίνετο
- ※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 9 (Καλλιόπη), 93.4
Παράγωγα
επεξεργασία- Πρόφαντος (όνομα)
Συγγενικά
επεξεργασία→ και δείτε τις λέξεις προφαίνω, φαντός και φαίνω
Πηγές
επεξεργασία- πρόφαντος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- πρόφαντος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.