πολυτέλεια

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	πολυτέλεια	οι	πολυτέλειες
γενική	της	πολυτέλειας & πολυτελείας	των	πολυτελειών
αιτιατική	την	πολυτέλεια	τις	πολυτέλειες
κλητική		πολυτέλεια		πολυτέλειες
Κατηγορία όπως «θάλασσα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

πολυτέλεια < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική πολυτέλεια (σπατάλη) < πολυτελής < πολυ- + -τελής (τέλος)

Προφορά

ΔΦΑ : /po.liˈte.li.a/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πο‐λυ‐τέ‐λει‐α

Ουσιαστικό

πολυτέλεια θηλυκό

1. η δαπάνη χρηματικών ποσών και η χρήση αντικειμένων και υπηρεσιών πέρα από την κάλυψη των βασικών αναγκών και πάνω από το μέσο βιοτικό επίπεδο

   ⮡  Απίστευτη πολυτέλεια και μανία με το θεαθήναι. Πισίνα όταν το σπίτι τους είναι 200 μέτρα από τη θάλασσα; Στο Τέξας νομίζει ότι ζει ο άνθρωπος;

2. σπατάλη που δεν θεωρείται άμεσα απαραίτητη, περιττό έξοδο

   ⮡  Ωραίο είναι και το νέο μοντέλο, αλλά μια χαρά είναι και το κινητό που έχεις, δεν είμαστε τώρα για πολυτέλειες.

3. χλιδή, μεγαλοπρέπεια, πλούτος

   ⮡  Πήγα στο σπίτι τους και έμεινα άλαλη. Πολυτέλεια να δουν τα μάτια σου! Πού τα βρήκαν τα λεφτά βρε παιδί μου αφού πάντα κλαίγονταν;

4. ευχέρεια, άνεση

   ⮡  Εχει την πολύτέλεια να πηγαίνει διακοπές ένα ολόκληρο μήνα, όπως εμείς οι υπόλοιποι πηγαίναμε μόνο όταν είμαστε παιδιά.

5. (γενική της ιδιότητας πολυτελείας), προσδιοριστική ακριβών προϊόντων και υπηρεσιών ανώτερης ποιότητας

   ⮡  Σιγά μην αγοράσω κεράσια με 4,80 το κιλό. Κατάντησε και το φρούτο είδος πολυτελείας.

Συγγενικά

• πολυτελής
• πολυτελώς
• → δείτε τις λέξεις πολύς και τέλος

Μεταφράσεις

    πολυτέλεια

αγγλικά : luxury (en), extravagance (en) γαλλικά : luxe (fr)

Πηγές

• πολυτέλεια - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• πολυτέλεια - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	πολυτέλειᾰ	αἱ	πολυτέλειαι
γενική	τῆς	πολυτελείᾱς	τῶν	πολυτελειῶν
δοτική	τῇ	πολυτελείᾳ	ταῖς	πολυτελείαις
αιτιατική	τὴν	πολυτέλειᾰν	τὰς	πολυτελείᾱς
κλητική ὦ!		πολυτέλειᾰ		πολυτέλειαι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		πολυτελείᾱ
γεν-δοτ	τοῖν		πολυτελείαιν
1η κλίση, Κατηγορία 'βοήθεια' όπως «βοήθεια» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

πολυτέλεια < πολυτελ(ής) + -εια. Μορφολογικά αναλύεται σε πολυ- + -τέλεια. → δείτε  πολύς + -τελής (τέλος)

Ουσιαστικό

πολυτέλεια, -ας θηλυκό

1. σπατάλη
2. πολυτέλεια, μεγαλοπρέπεια
3. υψηλό κόστος

Άλλες μορφές

• ιωνικός τύπος : πολυτεληΐη

Συγγενικά

• → δείτε τις λέξεις πολυτελής, πολύς και τέλος

Πηγές

• πολυτέλεια - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πολυτέλεια - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.