περίοδος

Ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	περίοδος	οι	περίοδοι
γενική	της	περιόδου	των	περιόδων
αιτιατική	την	περίοδο	τις	περιόδους
κλητική		περίοδε		περίοδοι
Κατηγορία όπως «άμπελος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

περίοδος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική περίοδος < περί- + ὁδός

Προφορά

ΔΦΑ : /peˈɾi.o.ðos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πε‐ρί‐ο‐δος

Ουσιαστικό

περίοδος θηλυκό

1. διάστημα χρόνου με ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό
2. η έμμηνος ρύση, αδιαθεσία, βλέπε εμμηνόρροια
3. (γραμματική) το τμήμα ενός κειμένου ανάμεσα σε δύο τελείες
4. (φυσική) το χρονικό διάστημα που απαιτείται για να ολοκληρωθεί μία πλήρης ταλάντωση
5. (χημεία) μία σειρά στον περιοδικό πίνακα των στοιχείων.
6. (μουσική) σύνολο διαδοχικών μουσικών φράσεων που δημιουργούν ολοκληρωμένη μουσική εντύπωση

Συγγενικές λέξεις

• απεριοδικός
• ημιπερίοδος
• μακροπερίοδος
• περιοδεία
• περιοδεύον, (το) (στρατιωτικός όρος)
• περιοδευτικός
• περιοδεύω
• περιοδεύων
• περιοδικό
• περιοδικός
• περιοδικότητα
• περιοδολόγηση

Μεταφράσεις

    περίοδος

αγγλικά : period (en), epoch (en) γαλλικά : période (fr) γερμανικά : Periode (de) δανικά : periode (da) εσπεράντο : periodo (eo) ίντο : periodo (io) ιταλικά : periodo (it)

λιθουανικά : periodas (lt) νορβηγικά : periode (no) ολλανδικά : periode (nl) πολωνικά : okres (pl) πορτογαλικά : período (pt) σικελικά : piriodu (scn) σλοβακικά : perióda (sk) τσεχικά : perioda (cs) φινλανδικά : jakso (fi)

Πηγές

• «περίοδος» -  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

περίοδος < περί- + ὁδός

Ουσιαστικό

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	περίοδος	αἱ	περίοδοι
γενική	τῆς	περιόδου	τῶν	περιόδων
δοτική	τῇ	περιόδῳ	ταῖς	περιόδοις
αιτιατική	τὴν	περίοδον	τὰς	περιόδους
κλητική ὦ!		περίοδε		περίοδοι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		περιόδω
γεν-δοτ	τοῖν		περιόδοιν
2η κλίση, ομάδα 'θρίαμβος', Κατηγορία όπως «κάμινος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

περίοδος θηλυκό

1. κύκλωση, περικύκλωση
2. περιφέρεια

   ↪ περίοδος λίμνης

   ↪ ἡ τοῦ τρίποδος περίοδος

3. (μεταφορικά) περιοδική επανάληψη:
   1. χρόνου, γεγονότων, σκέψης

      ↪ περίοδος χιλιετής (Πλάτων, Φαίδρος)

   2. σειράς υπηρεσιακών λειτουργών
   3. (αστρονομία) φάσεων

      ↪ ἀστέρος κυκλικὴ περίοδος

   4. (ιατρική) εμμηνόρροιας

      ↪ ὁ ἐκ περιόδου πυρετός

4. χάρτης της Γης

   ↪ γῆς περίοδος

5. (γραμματική, ρητορική, μουσική) ολοκληρωμένη πρόταση

   ※  ορισμός του Αριστοτέλη, Ρητορική, 1409b @greek-language-gr)

   λέγω δὲ περίοδον λέξιν ἔχουσαν ἀρχὴν καὶ τελευτὴν αὐτὴν καθ᾽ αὑτὴν καὶ μέγεθος εὐσύνοπτον

Άλλες μορφές

• δωρικός τύπος : πέροδος

Ουσιαστικό

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	περίοδος	οἱ	περίοδοι
γενική	τοῦ	περιόδου	τῶν	περιόδων
δοτική	τῷ	περιόδῳ	τοῖς	περιόδοις
αιτιατική	τὸν	περίοδον	τοὺς	περιόδους
κλητική ὦ!		περίοδε		περίοδοι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		περιόδω
γεν-δοτ	τοῖν		περιόδοιν
2η κλίση, ομάδα 'θρίαμβος', Κατηγορία όπως «θρίαμβος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

περίοδος αρσενικό

• (για στρατιώτη) αυτός που περιπολεί

Συγγενικές λέξεις

(πολλά στην ελληνιστική κοινή)

• μακροπεριοδεύτως
• μακροπερίοδος
• περιοδεία
• περιοδεύσιμος
• περιόδευσις
• περιοδευτικός
• περιοδεύω
• περιοδεύων
• περιοδικός
• περιοδικῶς
• Λέξεις με περιοδ- @perseus.tufts.edu

Πηγές

• «περίοδος» - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ. Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012. 
• «περίοδος» - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
• περίοδος@perseus.tufts.edu - LSJ ανεύρ:2018.07.16.)