κόγχη

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	κόγχη	οι	κόγχες
γενική	της	κόγχης	των	κογχών
αιτιατική	την	κόγχη	τις	κόγχες
κλητική		κόγχη		κόγχες
Κατηγορία όπως «νίκη» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

κόγχη < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή κόγχη (αρχαία σημασία κέλυφος, κοχύλι)

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈkoŋ.çi/

τυπογραφικός συλλαβισμός : κόγ‐χη

Ουσιαστικό

κόγχη θηλυκό

1. (αρχιτεκτονική, θρησκεία) ημικυκλική εσοχή σε τοίχο κτίσματος ή ναού, που έχει κυρίως διακοσμητικό χαρακτήρα
2. (ανατομία) (οστέινη συνήθως) κοιλότητα του σώματος

   ※  Η μικροσκοπική εξέταση αποκάλυψε όμως κάποια αδιόρατα σημάδια στην οφθαλμική κόγχη που πρέπει να δημιουργήθηκαν από μακρόχρονη επαφή. (εφημεδίρα Το Βήμα)

3. (γεωλογία) είδος κοιλώματος κοντό σε κορυφή βουνού

Συγγενικά

• δίκογχος
• κογχάριο
• τετράκογχος
• τρίκογχος

→ και δείτε τις λέξεις κόχη και κοχύλι

Μεταφράσεις

    αρχιτεκτονική

αγγλικά : concha (en)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

κόγχη < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική κόγχη (αρχαία σημασία κέλυφος, κοχύλι)

Ουσιαστικό

κόγχη θηλυκό

1. (αρχιτεκτονική, θρησκεία) η κόγχη ναού
2. γωνία

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	κόγχη	αἱ	κόγχαι
γενική	τῆς	κόγχης	τῶν	κογχῶν
δοτική	τῇ	κόγχῃ	ταῖς	κόγχαις
αιτιατική	τὴν	κόγχην	τὰς	κόγχᾱς
κλητική ὦ!		κόγχη		κόγχαι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		κόγχᾱ
γεν-δοτ	τοῖν		κόγχαιν
1η κλίση, ομάδα 'γνώμη', Κατηγορία 'βελόνη' όπως «βελόνη» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

κόγχη < προελληνική ή πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *kongʰ- (κέλυφος, κοχύλι)

Ουσιαστικό

κόγχη θηλυκό

1. στρείδι ή μυς, κοχύλι

   ≈ συνώνυμα: κογχύλη, κόγχος

2. οποιαδήποτε κοιλότητα με μορφή κοχυλιού, ιδίως στο σώμα

   ≈ συνώνυμα: κόγχος

3. θήκη σφραγίδας εγγράφων

   ≈ συνώνυμα: κογχίον

Συγγενικά

θέμα κογχ-

• ἀνακογχίζω
• ἀποκογχίζω
• κογχάριο
• κογχίζω
• κογχίον
• κογχιστής
• κογχιστική
• κογχίτης
• κογχογενής
• κογχοειδής
• κογχοθήρας
• κόγχος
• κογχώδης
• κογχωτός
• σταιτινοκογχομαγής
• στιπποκογχιστής
• τρίκογχος

θέμα κογχυλ- → δείτε κογχύλη & συγγενικά

Πηγές

• κόγχη - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• κόγχη - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.