ἦχος

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

ἦχος < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική ἦχος

Ουσιαστικό

ἦχος αρσενικό

1. ήχος
2. θόρυβος (από φωνές)
3. (μουσική) μουσικός τρόπος (διάταξη διάδοχων μουσικών διαστημάτων)

   ⮡  ἦχος πλάγιος

   → δείτε και τις λέξεις ὀκτάηχος και ὀκτώηχος, έκφραση: κατὰ ἤχου

Άλλες μορφές

• ἠχός

Πηγές

• ἦχος -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα]. 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	ἦχος	οἱ	ἦχοι
γενική	τοῦ	ἤχου	τῶν	ἤχων
δοτική	τῷ	ἤχῳ	τοῖς	ἤχοις
αιτιατική	τὸν	ἦχον	τοὺς	ἤχους
κλητική ὦ!		ἦχε		ἦχοι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		ἤχω
γεν-δοτ	τοῖν		ἤχοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «κῆπος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

ἦχος < παράλληλος τύπος του ἠχή, όπως και η ἠχώ, προέλευσης από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή . Συγγενή: ἰάχω

Ουσιαστικό

ἦχος αρσενικό άλλη μορφή του ἠχή

1. θόρυβος, ήχος

   ※  4ος πκε αιώνας ⌘ Ψευδοαριστοτέλης, Ἐκ τοῦ περὶ ἀκουστῶν / Περὶ ἀκουστῶν^w, 31 @scaife.perseus

   Ἀπὸ δὲ τῶν ἄλλων ὀργάνων οἱ τῶν κεράτων ἦχοί πυκνοὶ καὶ συνεχεῖς πρὸς τὸν ἀέρα προσπίπτοντες ποιοῦσι τὰς φωνὰς ἀμαυράς·

   ※  4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοτέλης, Περὶ θαυμασίων ἀκουσμάτων, 99.1 @scaife.perseus

   Ἐν τῇ τῶν Ὀρχομενίων πόλει τῇ ἐν Βοιωτοῖς φανῆναί φασιν ἀλώπεκα, ἣν κυνὸς διώκοντος εἰσδῦναι εἴς τινα ὑπόνομον, καὶ τὸν κύνα συνεισδῦναι αὐτῇ, καὶ ὑλακτοῦντα ἦχον μέγαν ποιεῖν ὡσανεὶ εὐρυχωρίας τινὸς ὑπαρχούσης αὐτῷ·

2. ηχώ, αντίλαλος, αντήχηση

   ※  4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοτέλης, Προβλήματα (αμφίβολο)^w, Ὅσα περὶ φωνῆς, 11.8 @scaife.perseus

   Διὰ τί, ἐάν τις πίθον καὶ κεράμια κενὰ κατορύξῃ καὶ πωμάσῃ, μᾶλλον ἠχεῖ τὰ οἰκήματα, καὶ ἐὰν φρέαρ ἢ λάκκος ᾖ ἐν τῇ οἰκίᾳ; 〈ἢ〉 ὅτι ἐπεὶ ἀνάκλασις ἡ ἠχώ, δεῖ περιειλημμένον ἀθρόον εἶναι τὸν ἀέρα, καὶ ἔχειν πρὸς ὃ ἀνακλασθήσεται, προσπῖπτον πυκνὸν καὶ λεῖον; οὕτω γὰρ μάλιστα ἦχος γίνεται.

3. (ιατρική) βόμβος μέσα στ' αφτιά που νοιώθουν οι ασθενείς

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Ἱπποκράτης, Περὶ ἱερῆς νούσου [ιεράς νόσου], (De morbo sacro), 5 , @scaife.perseus

   ἢν δὲ πλέονα ῥυῇ ἀπὸ παντὸς τοῦ ἐγκεφάλου καὶ ἀπότηξις πολλὴ γένηται, νοσώδεά τε τὴν κεφαλὴν ἕξει αὐξόμενος καὶ ἤχου πλέην,

4. (γραμματική) δασεία ή λεπτή πνοή κατά την εκφώνηση ορισμένων συμφώνων
5. μελωδία του τραγουδιού ή του μουσικού οργάνου

Σύνθετα

• ἄηχος
• ἄντηχος
• βαρύηχος
• δύσηχος
• ἔξηχος
• ἔνηχος
• εὔηχος
• φιλεύηχος
• μεγαλόηχος
• ὀξύηχος
• ὁμόηχος
• πολύηχος

Συγγενικά

• ἠχέω
• ἤχημα
• ἤχησις
• ἠχητής
• ἠχώ

→ και δείτε τη λέξη ἠχή

Πηγές

• ἦχος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἦχος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.