μάντις

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	μάντις	οι	μάντιδες
γενική	της	μάντιδος (μάντιδας)	των	μαντίδων (μάντιδων)
αιτιατική	τη	μάντιδα	τις	μάντιδες
κλητική		μάντι (μάντις)		μάντιδες
Κλίση από τα αρχαία ελληνικά. Οι τύποι γενικής '-ιδας, -'ιδων, στη δημοτική. Θηλυκό, για το έντομο.
Κατηγορία όπως «συνεργάτις» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Μάντις (αλογάκι της Παναγίας) που ζευγαρώνει, το θηλυκό είναι το πράσινο

Ετυμολογία

μάντις < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή μάντις (αρχαία σημασία: μάντης) λόγιο ενδογενές δάνειο: νεολατινική Mantis, ταξινομικό γένος εντόμων < (ελληνιστική κοινή) μάντις < αρχαία ελληνική μάντις (αντιδάνειο)

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈman.dis/

τυπογραφικός συλλαβισμός : μά‐ντις

ομόηχα: μάντης, μάντεις

Ουσιαστικό

μάντις

1. (θηλυκό, γενική: -ιδος έντομο) το αλογάκι της Παναγίας (Mantis religiosa, Μάντις η θρησκευτική) ορθόπτερo έντομο της υποοικογένειας των Μαντιδών της οικογένειας των Μαντωδών
2. (αρσενικό ή θηλυκό, αρχαιοπρεπές) άλλη γραφή του μάντης (κλιτικοί τύποι από την αρχαία κλίση στο μάντις)

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη μάντης

Σύνθετα

• χαρτομάντις και χαρτομάντης
• χειρομάντις και χειρομάντης

Μεταφράσεις

    μάντις

→ δείτε τη λέξη μάντης

    το έντομο

αγγλικά : mantis (en) τουρκικά : peygamberdevesi (tr)

Πηγές

• μάντις - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Αυτή η σελίδα μπήκε στον κατάλογο των κλίσεων που χρειάζονται έλεγχο. Παρατηρήσεις:  Ερώτηση: αν το μάντις, -εως είναι κοινού γένους (αν υπάχει και θηλυκό), εκτός από το θηλυκό -ις-ιδος. ‑‑Sarri.greek ♫ | 08:31, 17 Ιουλίου 2023 (UTC)

Ετυμολογία

μάντις < μαίνομαι ή από υποθετικό τύπο *μάτις, συγγενικό με τη λατινική mens και το αρχαίο ινδικό mátih

Ουσιαστικό

μάντις, -εως

1. ( αρσενικό και θηλυκό) μάντης, προφήτης, χρησμολόγος

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 1 (Α. Λοιμός. Μῆνις.), στίχ. 62

   ἀλλ᾽ ἄγε δή τινα μάντιν ἐρείομεν ἢ ἱερῆα,
   ἢ καὶ ὀνειροπόλον, καὶ γάρ τ᾽ ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν,

   Λοιπόν ας ερωτήσωμεν ή μάντιν ή ιερέα / ή ονειροκρίτην —έρχεται και τ᾽ όνειρο απ᾽ τον Δία—

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr
   Σκηνή: Μιλάει ο Αχιλλέας στον Αγαμέμνονα.

2. (ως θηλυκό: ελληνιστική σημασία , έντομο) μάντις, του είδους Mantis religiosa'Μάντις η θρησκευτική, το αλογάκι της Παναγίας

Παράγωγα

 ετυμολογικό πεδίο 
μαντ- 

(Χρειάζεται επεξεργασία)

• μαντοσύνη
• μαντεῖος, μαντεῖον
• μαντεύομαι
• μαντιπόλος
• μαντιπόλος
• πυρομαντείας
• πυρόμαντις

Κλίση

αρσενικό	θηλυκό
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός   μαντῐ- μαντε- ονομαστική ὁ μάντῐς οἱ μάντεις       γενική τοῦ μάντεως & μάντιος  (ιωνικός) τῶν μάντεων       δοτική τῷ μάντει τοῖς μάντεσῐ(ν)     αιτιατική τὸν μάντῐν τοὺς μάντεις      κλητική ὦ! μάντῐ μάντεις   δυϊκός ονομ-αιτ-κλ τὼ  μάντει γεν-δοτ τοῖν  μαντέοιν 3η κλίση, Κατηγορία 'πόλις' όπως «πόλις» - Παράρτημα:Ουσιαστικά	↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός   μαντῐδ- ονομαστική ἡ μάντις αἱ μάντιδες       γενική τῆς μάντιδος τῶν μαντίδων       δοτική τῇ μάντιδῐ ταῖς μάντισῐ(ν)     αιτιατική τὴν μάντιν τὰς μάντιδᾰς      κλητική ὦ! μάντι μάντιδες   δυϊκός ονομ-αιτ-κλ τὼ  μάντιδε γεν-δοτ τοῖν  μαντίδοιν 3η κλίση, Κατηγορία 'ἔρις' όπως «ἔρις» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Πηγές

• μάντις - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• μάντις - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.