λύπη

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	λύπη	οι	λύπες
γενική	της	λύπης		—
αιτιατική	τη	λύπη	τις	λύπες
κλητική		λύπη		λύπες
Η γενική πληθυντικού σε -ών δε συνηθίζεται.
Κατηγορία όπως «ζέστη» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

λύπη < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική λύπη

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈli.pi/

τυπογραφικός συλλαβισμός : λύ‐πη

ομόηχα: λείπει, λίπη

τονικό παρώνυμο: λυπεί

Ουσιαστικό

λύπη θηλυκό

1. το συναίσθημα του πόνου ή της στενοχώριας που προκαλεί μια αρνητική και απευκταία κατάσταση ή γεγονός

   ≈ συνώνυμα: θλίψη

2. ο οίκτος, η λύπηση για κάποιον

Συγγενικά

• λυπούμαι και λυπάμαι
• λύπηση

Μεταφράσεις

    λύπη

αγγλικά : sadness (en), sorrow (en) γαλλικά : tristesse (fr) γερμανικά : Kummer (de), Traurigkeit (de), Trauer (de) ισλανδικά : hryggð (is) ιταλικά : tristezza (it)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
	λῡπα-
ονομαστική	ἡ	λύπη	αἱ	λῦπαι
γενική	τῆς	λύπης	τῶν	λυπῶν
δοτική	τῇ	λύπῃ	ταῖς	λύπαις
αιτιατική	τὴν	λύπην	τὰς	λύπᾱς
κλητική ὦ!		λύπη		λῦπαι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		λύπᾱ
γεν-δοτ	τοῖν		λύπαιν
Το φωνήεν της παραλήγουσας είναι μακρό.
1η κλίση, ομάδα 'γνώμη', Κατηγορία 'νίκη' όπως «γνώμη» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

λύπη, ήδη τον 6ο αιώνα < (ίσως) πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *leup-

Ουσιαστικό

λύπη (ῡ) θηλυκό

1. δυσάρεστη σωματική αίσθηση

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Σοφοκλῆς, Οἰδίπους ἐπὶ Κολωνῷ, στίχ. 1217 (1215-1220)

   ἐπεὶ πολλὰ μὲν αἱ μακραὶ | ἁμέραι κατέθεντο δὴ | λύπας ἐγγυτέρω, τὰ τέρ- | ποντα δ᾽ οὐκ ἂν ἴδοις ὅπου, | ὅταν τις ἐς πλέον πέσῃ | τοῦ δέοντος·

   Γιατί οι πολλές ημέρες που μακραίνουν | φέρνουν τις λύπες πιο κοντά· | χαρές δεν πρόκειται να δεις | όπου η ζωή τραβάει σε μάκρος, | πέρα απ᾽ το θεμιτό της μέτρο.

   Μετάφραση (2004): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, Αθήνα: ΜΙΕΤ @greek‑language.gr

   ※  λῦπαι γὰρ ἀνθρώποισι τίκτουσιν νόσους. (Ευριπίδης, Fragmenta, 1071, 1)

   ≠ αντώνυμα: ἡδονή

2. συναίσθημα λύπης

   ≠ αντώνυμα: χαρά

Συγγενικά

• λυπέω
• λύπημα
• λυπηρός
• λυπητέος
• λυπητικός
• λυπρόβιος
• λυπρός
• λυπρότης
• λυπρόχωρος

(Χρειάζεται επεξεργασία)

Πηγές

• λύπη - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• λύπη - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.