πόνος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	πόνος	οι	πόνοι
γενική	του	πόνου	των	πόνων
αιτιατική	τον	πόνο	τους	πόνους
κλητική		πόνε		πόνοι
Κατηγορία όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

πόνος < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική πόνος (σκληρή δουλειά)

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈpo.nos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πό‐νος

Ουσιαστικό

πόνος αρσενικό

1. δυσάρεστο οδυνηρό αίσθημα που προκαλείται από κάποια δυσλειτουργία του σώματος, αρρώστια, φλεγμονή, χτύπημα κ.λπ.

   ↪ ο πόνος έγινε δυσβάσταχτος

2. δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση που προέρχεται από άλλα συναισθήματα

   ↪ τον κοίταξε με πόνο

3. (σπάνιο, (ιδιωματικό) μόχθος, κόπος

Εκφράσεις

• καθένας με τον πόνο του
• μπρος τα κάλλη τι' ν' ο πόνος
• οι πόνοι : οι ωδίνες του τοκετού
• το κρεβάτι του πόνου
• τον έπιασε ο πόνος για κάτι : λέγεται ειρωνικά για κάποιον που ξαφνικά ενδιαφέρεται για κάτι, αν και ως τώρα αδιαφορούσε τελείως

Συνώνυμα

άλγος κεντιά οδύνη σουβλιά

σφαγμός, σφαμός σφάχτης φαρμάκωμα

ντέρτι φαρμάκι καημός σταυρός βάσανο

Συγγενικές λέξεις

 ετυμολογικό πεδίο 
πον- 

• πονάω / πονώ
• πονάκι
• πονεμένος
• πόνημα
• πόνοι

Σύνθετα

• άπονος
• απονιά
• ματαιοπονία
• πονο- Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα πονο- στο Βικιλεξικό
• -πονος Νεοελληνικές λέξεις με επίθημα -πονος στο Βικιλεξικό
• παράπονο
• ψυχοπονιάρης

Μεταφράσεις

    πόνος

αγγλικά : pain (en), ache (en), distress (en), soreness (en) αγγλοσαξονικά : æce (ang), sar (ang) αλβανικά : dhembje (sq) αρχαία εβραϊκά : יגון αφρικάανς : pyn (af) γαλλικά : douleur (fr) γερμανικά : Schmerz (de), Weh (de) δανικά : smerte (da) εσπεράντο : doloro (eo) ίντο : doloro (io) ισλανδικά : verkur (is) ισπανικά : dolor (es) ιταλικά : dolore (it) καταλανικά : dolor (ca), mal (ca) κουρδικά : êş (ku), azar (ku), ezyet (ku), ezab (ku) μάγια του Γιουκατάν : k’iinam, yah μαλαϊκά : sakit (ms) νορβηγικά : pine (no), smerte (no) ολλανδικά : pijn (nl), wee (nl), zeer (nl) ουγγρικά : fájdalom (hu) ουκρανικά : біль (uk) παπιαμέντο : doló, dolór, due πολωνικά : ból (pl) πορτογαλικά : aflição (pt), dor (pt) ρουμανικά : durere (ro) ρωσικά : боль (ru) σκωτικά γαελικά : pian (gd) σουηδικά : pina (sv), smärta (sv), värk (sv) σράναν : pen τουρκικά : acı (tr), ağrı (tr), azap (tr) τσεχικά : bolení (cs), bolest (cs) φινλανδικά : tuska (fi) φεροϊκά : pína (fo) φιλιππινέζικα : sakít (tl) δυτικά φριζικά : pine (fy)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	πόνος	οἱ	πόνοι
γενική	τοῦ	πόνου	τῶν	πόνων
δοτική	τῷ	πόνῳ	τοῖς	πόνοις
αιτιατική	τὸν	πόνον	τοὺς	πόνους
κλητική ὦ!		πόνε		πόνοι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		πόνω
γεν-δοτ	τοῖν		πόνοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

πόνος < μεταπτωτική βαθμίδα πον- (που απαντά και στο πένομαι)

Ουσιαστικό

πόνος αρσενικό

1. η μεγάλη δυσκολία της μάχης, η μάχη καθαυτή (στον Όμηρο)

   ↪ καί δή αὖ τοι πολεμήια ἔργα μέμηλε καί πόνος

2. ο μόχθος, η ταλαιπωρία, η πολλή δουλειά, ο κόπος

   μάταιος πόνος (άδικος κόπος)

   ἄνευ πόνου (άκοπα, εύκολα)

   ἔχει πόνον πολύν (δεν είναι καθόλου εύκολη δουλειά)

3. η επιχείρηση, η δουλειά

   ↪ καί πόνος ἐντί θάλασσα ( : η δουλειά τους, ο μόχθος τους είναι στη θάλασσα)

4. το ιδιαίτερα σοβαρό ζήτημα, πρόβλημα

   ὁ Μηδικὸς πόνος (το πρόβλημα με τους Πέρσες)

5. ο πόνος, το φυσικό σύμπτωμα του πόνου

   ※  ἔπειτα ἐξ αὐτῶν πταρμὸς καὶ βράγχος ἐπεγίγνετο, καὶ ἐν οὐ πολλῷ χρόνῳ κατέβαινεν ἐς τὰ στήθη ὁ πόνος (Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 2.49.3 @greek-language.gr)

   ※  πλευρᾶς πόνοι καὶ θώρακος καὶ ἥπατος, πόνοι ἐν κεφαλῇ (πονοκέφαλος) ἐς τὰ ἄρθρα πόνοι (Ιπποκράτης)

6. το πόνημα (π.χ. το μέλι, ὑψηλὸς τεκτόνων πόνος, τούς ἡμετέρους πόνους: οι καρποί του μόχθου μας)

Συγγενικές λέξεις

• πονέω
• πόνημα
• ...
• πονόεις
• πονοπαίκτωρ
• -πονος Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -πονος στο Βικιλεξικό
• πονοψυχία

Πηγές

• πόνος - Βασικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής - Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2006‑2008. greek‑language.gr
• πόνος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πόνος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.