Πηνειός
Νέα ελληνικά (el)
επεξεργασία
| ↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||
|---|---|---|---|---|
| ονομαστική | ο | Πηνειός | οι | Πηνειοί |
| γενική | του | Πηνειού | των | Πηνειών |
| αιτιατική | τον | Πηνειό | τους | Πηνειούς |
| κλητική | Πηνειέ | Πηνειοί | ||
| Κατηγορία όπως «ναός» - Παράρτημα:Ουσιαστικά | ||||
Ετυμολογία
επεξεργασία
- Πηνειός < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική Πηνειός
Προφορά
επεξεργασία
- ΔΦΑ : /pi.niˈos/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : Πη‐νει‐ός
Κύριο όνομα
επεξεργασία
Πηνειός αρσενικό
- ποταμός της Θεσσαλίας που πηγάζει από το όρος Πίνδος και εκβάλλει διά μέσου της Κοιλάδας των Τεμπών στο Αιγαίο Πέλαγος
- ※ Στης Λαρίσης το ποτάμι που το λένε Πηνειό.
αν τυχόν και δε με θέλεις, κει θα πέσω να πνιγώ.- Στίχοι τραγουδιού της δεκαετίας του 1960 Μουσική, στίχοι ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ
- ※ Στης Λαρίσης το ποτάμι που το λένε Πηνειό.
- ποταμός της Πελοποννήσου που πηγάζει από το όρος Ερύμανθος και ρέει δυτικά εκβάλλοντας τελικά στο Ιόνιο πέλαγος κοντά στη Γαστούνη
Συγγενικά
επεξεργασίαΔείτε επίσης
επεξεργασία-
Πηνειός στη Βικιπαίδεια
Σημειώσεις
επεξεργασία- Άλλες ονομασίες: Σαλαμβριάς, Σαλαμπριάς, Λυκόστομος, Κοστούμ, Κιουσέμ/Κιοστέμ[1], Αράξης[2]
Μεταφράσεις
επεξεργασία
Πηνειός
Αναφορές
επεξεργασία
- ↑ βλ. Πολεζέ Χριστίνα, Η περίπτωση της Λάρισας (...) μέσα από τα κείμενα Ευρωπαίων περιηγητών (Διδακτορική Διατριβή): «Ο Paul Lucas δίνει δυο ονομασίες στον Πηνειό, Σαλαμπριά και Λυκόστομο (Licoustum) και μάλιστα χαρακτηρίζει τη δεύτερη τούρκικη. Όμως ο Επαμεινώνδας Φαρμακίδης μάς πληροφορεί ότι: “Ο ποταμός ούτος κοινώς καλείται Σαλαμπριά, προσωνυμία ην πρώτη η Άννα Κομνηνή απέδωκεν εις αυτόν κατά το έτος 1150 […] εκ της λέξεως Σαλάμβη, σημαινούσης οπήν”. Όσο για την ονομασία Λυκόστομο αυτή είναι παραφθορά του ονόματος Λυκοστόμιο που αποτελούσε τη Μεσαιωνική ονομασία της Κοιλάδας των Τεμπών απ’ όπου ο Οθωμανός Γεωγράφος Χατζή Κάλφας αποκαλεί τον Πηνειό Κοστούμ ή Κιοστέμ».
- ↑ Α. Ζούκας, Υδρογραφία του νομού Λάρισας
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασία| ↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||
|---|---|---|---|---|
| ονομαστική | ὁ | Πηνειός | οἱ | Πηνειοί |
| γενική | τοῦ | Πηνειοῦ | τῶν | Πηνειῶν |
| δοτική | τῷ | Πηνειῷ | τοῖς | Πηνειοῖς |
| αιτιατική | τὸν | Πηνειόν | τοὺς | Πηνειούς |
| κλητική ὦ! | Πηνειέ | Πηνειοί | ||
| δυϊκός | ||||
| ονομ-αιτ-κλ | τὼ | Πηνειώ | ||
| γεν-δοτ | τοῖν | Πηνειοῖν | ||
| Συνήθως στον ενικό. | ||||
| 2η κλίση, Κατηγορία 'ναός' όπως «ναός» - Παράρτημα:Ουσιαστικά | ||||
Ετυμολογία
επεξεργασία
- Πηνειός < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *pen-[1] [2] (υγρός, λάσπη, βάλτος, νερό). Συγγενή: σανσκριτική पानीय (pānīya, νερό), αγγλική fen (βάλτος) κ.ά.
Κύριο όνομα
επεξεργασία
Πηνειός αρσενικό
- (ελληνική μυθολογία) ανδρικό όνομα, ποτάμιος θεός, γιος του Ωκεανού και της Τηθύος (αδελφός των Ωκεανίδων)
- ποταμός της Θεσσαλίας
- ※ 8ος πκε αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.)
- 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.), στίχ. 749 (749-754)
- Περαιβοὶ/οἳ περὶ Δωδώνην δυσχείμερον οἰκί' ἔθεντο,/οἵ τ' ἀμφ' ἱμερτὸν Τιταρησσὸν ἔργα νέμοντο/ὅς ῥ' ἐς Πηνειὸν προΐει καλλίρροον ὕδωρ,/οὐδ' ὅ γε Πηνειῷ συμμίσγεται ἀργυροδίνῃ,/ἀλλά τέ μιν καθύπερθεν ἐπιρρέει ἠΰτ' ἔλαιον
- 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.), στίχ. 757
- Μαγνήτων δ᾽ ἦρχε Πρόθοος Τενθρηδόνος υἱός,/οἳ περὶ Πηνειὸν καὶ Πήλιον εἰνοσίφυλλον/ναίεσκον
- Στους Μάγνητες αρχηγός ήταν ο Πρόθοος, ο γιος του Τενθρηδόνα, σ᾿ αυτούς που κατοικούσαν γύρω στον Πηνειό και το πυκνόφυλλο Πήλιο
- (Μετάφραση: Ν. Καζαντζάκη - Ι. Θ. Κακριδή)
- Μαγνήτων δ᾽ ἦρχε Πρόθοος Τενθρηδόνος υἱός,/οἳ περὶ Πηνειὸν καὶ Πήλιον εἰνοσίφυλλον/ναίεσκον
- 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.), στίχ. 749 (749-754)
- ※ 2ος κε αιώνας ⌘ Ἀρριανός, Ἀνάβασις Ἀλεξάνδρου, 4, 6
- τοῦ Πηνειοῦ τοῦ Θεσσαλικοῦ ποταμοῦ, ὃς διὰ τῶν Τεμπῶν ῥέων ἐκδιδοῖ ἐς θάλασσαν
- ※ 1ος πκε/κε αιώνας ⌘ Στράβων, Γεωγραφικά, 4.7, 9 @perseus.tufts.edu
- πλησίον δ' ἤδη τῆς τε Μακεδονίας καὶ τῆς Θετταλίας περὶ τὸ Ποῖον ὄρος καὶ τὴν Πίνδον Αἴθικές τε καὶ τοῦ Πηνειοῦ πηγαί (Στράβων, Γεωγραφία, 4, VII, 9)
- ※ 1ος πκε αιώνας ⌘ Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη Ἱστορική, 4, 69
- Ὠκεανοῦ καὶ Τηθύος κατὰ τοὺς μύθους παῖδες ἐγένοντο πλείους ποταμῶν ἐπώνυμοι, ἐν οἷς καὶ Πηνειός, ἀφ´ οὗ συνέβη τὸν ἐν Θετταλίᾳ Πηνειὸν ὀνομασθῆναι. οὗτος δὲ μιγεὶς νύμφῃ τῇ προσαγορευομένῃ Κρεούσῃ παῖδας ἐγέννησεν Ὑψέα καὶ Στίλβην, ᾗ μιγεὶς Ἀπόλλων Λαπίθην καὶ Κένταυρον ἐγέννησε. καὶ τούτων Λαπίθης μὲν κατοικῶν περὶ τὸν Πηνειὸν ποταμὸν ἐβασίλευσε τῶν τόπων τούτων, γήμας δὲ Ὀρσινόμην τὴν Εὐρυνόμου ἐγέννησεν υἱοὺς δύο, Φόρβαντα καὶ Περίφαντα.
- ※ 8ος πκε αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.)
- ποταμός της Πελοποννήσου
- ※ 1ος πκε/κε αιώνας ⌘ Στράβων, Γεωγραφικά, 5.3, 2 @perseus.tufts.edu
- οὕτω δὲ καὶ ἡ Ἦλις ἐκ τῶν περιοικίδων συνεπολίσθη. (...) ῥεῖ δὲ διὰ τῆς πόλεως ὁ Πηνειὸς ποταμὸς παρὰ τὸ γυμνάσιον αὐτῆς
- & 5.3, 5 @perseus.tufts.edu
- μεταξὺ δὲ τοῦ Χελωνάτα καὶ τῆς Κυλλήνης ὅ τε Πηνειὸς ἐκδίδωσι ποταμὸς
- ※ 1ος πκε/κε αιώνας ⌘ Στράβων, Γεωγραφικά, 5.3, 2 @perseus.tufts.edu
Συγγενικά
επεξεργασία Αναφορές
επεξεργασία
- ↑ J. P. Mallory, D. Q. Adams, The Oxford Introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European World, εκδ. Oxford University Press, Oxford 2006, ISBN 9780199296682, p. 127.
- ↑ smerdaleos.wordpress.com Η ετυμολογία του Πηνειού
Πηγές
επεξεργασία
- Πηνειός - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.