πανήγυρις

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

πανήγυρις < αρχαία ελληνική πανήγυρις

Ουσιαστικό

πανήγυρις θηλυκό

• (καθαρεύουσα) πανήγυρη

  ※  Τὴν ἑσπέραν τῆς Παρασκευῆς, 25 Σεπτεμβρίου, ὡδεύομεν ὁμοῦ ἀνὰ τὴν ἀμπελόφυτον πεδιάδα, ἀπερχόμενοι εἰς τὸν ναΐσκον τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, μετόχιον τοῦ ἱεροῦ Κοινοβίου τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Ἐτελεῖτο ἐκεῖ μικρὰ πανήγυρις. Ἔμελλε νὰ γίνῃ παννυχίς ἀπὸ τῆς ἐνάτης ὥρας μέχρι τῆς τρίτης τοῦ ὄρθρου, εἶτα δέ, μετὰ δίωρον διάλειμμα, θὰ ἐτελεῖτο λειτουργία. (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Αμαρτίας φάντασμα)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

→ ζητούμενο λήμμα

Πηγές

• «πανήγυρις» -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα]. 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	πανήγυρῐς	αἱ	πανηγύρεις
γενική	τῆς	πανηγύρεως	τῶν	πανηγύρεων
δοτική	τῇ	πανηγύρει	ταῖς	πανηγύρεσῐ(ν)
αιτιατική	τὴν	πανήγυρῐν	τὰς	πανηγύρεις
κλητική ὦ!		πανήγυρῐ		πανηγύρεις
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		πανηγύρει
γεν-δοτ	τοῖν		πανηγυρέοιν
3η κλίση, Κατηγορία 'δύναμις' όπως «δύναμις» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

πανήγυρις < παν- + --ήγυρις, πᾶς + ἄγυρις με έκταση του αρκτικού ⟨ἀ⟩ λόγω της σύνθεσης < από μεταπτωτική βαθμίδα του ἀγείρω (δείτε και ἀγορά)

Ουσιαστικό

πᾰνήγῠρις, -εως θηλυκό & δωρικός τύπος  πανάγυρις

• συνάθροιση (ιδίως προς τιμήν κάποιου θεού)

Συγγενικές λέξεις

• ἐμπανηγυρίζω
• παναγυριάρχος
• πανηγυράζω
• πανηγυριαρχέω
• πανηγυριάρχης
• πανηγυρικός
• πανηγυρισμός
• πανηγυριστήριον
• πανηγυριστής
• πανηγυρίζω
• συμπανηγιρισταί
• συμπανηγυρίζω

Απόγονοι

πανήγυρις (αρχαία ελληνικά)

⇒ μεσαιωνικά ελληνικά: πανηγύριον

⇒ νέα ελληνικά: πανηγύρι

↷ τουρκικά: panayır → δείτε και τον τύπο παναγύριν

↷ αγγλικά: panegyris

↷ λατινικά: Panegyris (κύριο όνομα, χαρακτήρα)

Πηγές

• «πανήγυρις» - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• «πανήγυρις» - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.