δυσώδης
Νέα ελληνικά (el)
επεξεργασία↓ πτώσεις | ενικός | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
γένη → | αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |||
ονομαστική | ο | δυσώδης | η | δυσώδης | το | δυσώδες |
γενική | του | δυσώδους | της | δυσώδους | του | δυσώδους |
αιτιατική | τον | δυσώδη | τη | δυσώδη | το | δυσώδες |
κλητική | δυσώδη(ς) | δυσώδης | δυσώδες | |||
↓ πτώσεις | πληθυντικός | |||||
γένη → | αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |||
ονομαστική | οι | δυσώδεις | οι | δυσώδεις | τα | δυσώδη |
γενική | των | δυσωδών | των | δυσωδών | των | δυσωδών |
αιτιατική | τους | δυσώδεις | τις | δυσώδεις | τα | δυσώδη |
κλητική | δυσώδεις | δυσώδεις | δυσώδη | |||
Κατηγορία όπως «μανιώδης» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές |
Ετυμολογία
επεξεργασία- δυσώδης < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική δυσώδης < δυσ- + -ώδης (ὄζω)
Προφορά
επεξεργασία- ΔΦΑ : /ðiˈso.ðis/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : δυ‐σώ‐δης
- παλιότερος συλλαβισμός : δυσ‐ώ‐δης
- ομόηχο: δυσώδεις
Επίθετο
επεξεργασίαδυσώδης, -ης, -ες, συγκριτικός : δυσωδέστερος, υπερθετικός : δυσωδέστατος
- (κυριολεκτικά, μεταφορικά, λόγιο) που έχει άσχημη οσμή, βρομερός, που βρομάει
Συγγενικά
επεξεργασία- δυσωδία → δείτε και την έκφραση βρόμα και δυσωδία
Μεταφράσεις
επεξεργασία δυσώδης
Πηγές
επεξεργασία- δυσώδης - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
- δυσώδης - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασία→ γένη | αρσενικό & θηλυκό | ουδέτερο | ||||
↓ πτώσεις | ενικός | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
ονομαστική | ὁ/ἡ | δυσώδης | τὸ | δυσῶδες | ||
γενική | τοῦ/τῆς | δυσώδους | τοῦ | δυσώδους | ||
δοτική | τῷ/τῇ | δυσώδει | τῷ | δυσώδει | ||
αιτιατική | τὸν/τὴν | δυσώδη | τὸ | δυσῶδες | ||
κλητική ὦ! | δυσῶδες | δυσῶδες | ||||
↓ πτώσεις | πληθυντικός | |||||
ονομαστική | οἱ/αἱ | δυσώδεις | τὰ | δυσώδη | ||
γενική | τῶν | δυσώδων | τῶν | δυσώδων | ||
δοτική | τοῖς/ταῖς | δυσώδεσῐ(ν) | τοῖς | δυσώδεσῐ(ν) | ||
αιτιατική | τοὺς/τὰς | δυσώδεις | τὰ | δυσώδη | ||
κλητική ὦ! | δυσώδεις | δυσώδη | ||||
δυϊκός | ||||||
ονομ-αιτ-κλ | τὼ | δυσώδει | τὼ | δυσώδει | ||
γεν-δοτ | τοῖν | δυσώδοιν | τοῖν | δυσώδοιν | ||
3η κλίση, Κατηγορία 'μανιώδης' όπως «μανιώδης» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές |
Ετυμολογία
επεξεργασίαΕπίθετο
επεξεργασίαδυσώδης, -ης, -ες
- δύσοσμος, βρομερός
- ※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 2 (Εὐτέρπη), 94.2
- ταῦτα ἐν τῇ Αἰγύπτῳ σπειρόμενα καρπὸν φέρει πολλὸν μέν, δυσώδεα δέ· τοῦτον ἐπεὰν συλλέξωνται, οἱ μὲν κόψαντες ἀπιποῦσι, οἱ δὲ καὶ φρύξαντες ἀπέψουσι καὶ τὸ ἀπορρέον ἀπ᾽ αὐτοῦ συγκομίζονται.
- στην Αίγυπτο τα σπέρνουν κι αυτά κάνουν πολύν καρπό, αλλά δύσοσμο· μαζεύουν πάντως τον καρπό, και άλλοι τον κοπανίζουν και τον λιώνουν, άλλοι τον ψήνουν, ύστερα τον βράζουν και μαζεύουν το ζουμί του.
- Μετάφραση (1992): Λεωνίδας Ζενάκος Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr
- ταῦτα ἐν τῇ Αἰγύπτῳ σπειρόμενα καρπὸν φέρει πολλὸν μέν, δυσώδεα δέ· τοῦτον ἐπεὰν συλλέξωνται, οἱ μὲν κόψαντες ἀπιποῦσι, οἱ δὲ καὶ φρύξαντες ἀπέψουσι καὶ τὸ ἀπορρέον ἀπ᾽ αὐτοῦ συγκομίζονται.
- ※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 2, 49.2
- τοὺς δὲ ἄλλους ἀπ᾽ οὐδεμιᾶς προφάσεως, ἀλλ᾽ ἐξαίφνης ὑγιεῖς ὄντας πρῶτον μὲν τῆς κεφαλῆς θέρμαι ἰσχυραὶ καὶ τῶν ὀφθαλμῶν ἐρυθήματα καὶ φλόγωσις ἐλάμβανε, καὶ τὰ ἐντός, ἥ τε φάρυγξ καὶ ἡ γλῶσσα, εὐθὺς αἱματώδη ἦν καὶ πνεῦμα ἄτοπον καὶ δυσῶδες ἠφίει·
- Όλοι, όμως, όσοι ήσαν υγιείς πάθαιναν την αρρώστια ξαφνικά. Στην αρχή με δυνατούς πονοκεφάλους, ψηλό πυρετό, με φλόγωση των ματιών, που κοκκίνιζαν. Το στόμα βρωμούσε.
- Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr
- τοὺς δὲ ἄλλους ἀπ᾽ οὐδεμιᾶς προφάσεως, ἀλλ᾽ ἐξαίφνης ὑγιεῖς ὄντας πρῶτον μὲν τῆς κεφαλῆς θέρμαι ἰσχυραὶ καὶ τῶν ὀφθαλμῶν ἐρυθήματα καὶ φλόγωσις ἐλάμβανε, καὶ τὰ ἐντός, ἥ τε φάρυγξ καὶ ἡ γλῶσσα, εὐθὺς αἱματώδη ἦν καὶ πνεῦμα ἄτοπον καὶ δυσῶδες ἠφίει·
- ※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 2 (Εὐτέρπη), 94.2
Πηγές
επεξεργασία- δυσώδης - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- δυσώδης - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.