λαλάω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

λαλάω < λαλ(ώ) + νεότερη κατάληξη -άω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική λαλῶ, συνηρημένος τύπος του λαλέω < πιθανόν, ηχομιμητική λέξη πρωτοϊνδοευρωπαϊκής αρχής - περισσότερα στο λαλέω

Προφορά

ΔΦΑ : /laˈla.o/

τυπογραφικός συλλαβισμός : λα‐λά‐ω

Ρήμα

λαλάω, -είς.../λαλώ, πρτ.: λαλούσα/λάλαγα, αόρ.: λάλησα, παθ.φωνή: λαλιέμαι/λαλούμαι, π.αόρ.: λαλήθηκα, μτχ.π.π.: λαλημένος

1. (για άνθρωπο) μιλάω

   ⮡  Δε μιλάει, δε λαλάει...

2. (για ζώο) κραυγάζω με χαρακτηριστική τρόπο
3. (για πουλί) κελαηδάω ή κράζω

   ⮡  Χαράματα λάλησε ο κόκορας.

   (προφορικό. για μουσικό όργανο) ηχώ, βγάζω ήχο, παίζω όργνο

   ⮡  Ας λαλήσουν τα όργανα! Ξεκινάει το γλέντι. Λάλα το το κλαρίνο σου, κλαριτζή!

4. (προφορικό, ιδιωματισμός, ιδίως στον τύπο λαλάω) αδυνατώ να κάνω οτιδήποτε

   ⮡  Έχω λαλήσει από την κούραση. (είμαι εξοντωμένος)

5. (προφορικό, ιδιωματισμός, ιδίως στον τύπο λαλάω) τα χάνω, τρελαίνομαι

   ⮡  Μην τον ακούς, έχει λαλήσει ο άνθρωπος.

Εκφράσεις

• είπα και ελάλησα

Παροιμίες

• όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει

Συγγενικά

 ετυμολογικό πεδίο 
λαλ- 

• -λαλία Νεοελληνικές λέξεις με επίθημα -λαλία στο Βικιλεξικό

και

• αδιαλάλητα (επίρρημα)
• αδιαλάλητος
• αηδονολαλήτρα
• άλαλα (επίρρημα)
• άλαλος
• αλάλητα (επίρρημα)
• αλαλητό
• αλάλητος
• αλαλητός
• αλαλία
• αλαλιά
• αλαλιάζω, αλαλιάζομαι & συγγενικά
• άλαλος
• ανεκλάλητος
• αντιλαλιά
• αντίλαλος
• αντιλαλώ
• αφωνάλαλος
• βραχνόλαλα (επίρρημα)
• βροντόλαλα (επίρρημα)
• γαστριλαλικός
• γαστρίλαλος
• γλυκόλαλα (επίρρημα)
• γλυκολαλάω / γλυκολαλώ
• γλυκολάλητος
• γλυκολαλούσα
• διαλαλώ, διαλαλούμαι & συγγενικά
• θεολαλούσα
• καταλαλητής
• καταλαλητό
• καταλαλιά
• κατάλαλος
• καταλαλώ
• κουφάλαλος
• κωφάλαλος
• λαλιά & σύνθετα
• λάλημα & σύνθετα
• λαλημένος
• λαλητής
• λαλητό
• λαλήτρα
• λαλίστατος
• λαλίστρα
• λαλιτζής
• λαλίτσα
• λάλος & σύνθετα
• λαλούμενος
• ξαναλαλώ
• παραλαλητό
• παραλαλικός
• παραλαλώ
• περιλάλητος
• περιλαλώ
• πολυλαλώ
• προλαλήσας, προλαλήσασα, προλαλήσαν
• προσλαλώ
• πρωτολαλώ
• σιγολαλώ
• συλλαλιά
• συλλαλητήριο
• συλλαλώ

• πιθανόν, για εκδοχή ετυμολογίας: πηλαλάω/πηλαλώ, πιλαλώ & συγγενικά
• Ρήματα με -λαλώ, Λέξεις με -λαλία, -λαλιά, -λάλητος, -λαλος, -λαλούσα — Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη ISBN:960-231-097-9 & online @greek-language.gr (συντομογραφίες, αστερίσκος για λέξεις στη λογοτεχνία)

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	λαλάω - λαλώ	λαλούσα - λάλαγα	θα λαλάω - λαλώ	να λαλάω - λαλώ		λαλώντας
β' ενικ.	λαλάς - λαλείς	λαλούσες - λάλαγες	θα λαλάς - λαλείς	να λαλάς - λαλείς	λάλα - λάλαγε
γ' ενικ.	λαλάει - λαλά - λαλεί	λαλούσε - λάλαγε	θα λαλάει - λαλά - λαλεί	να λαλάει - λαλά - λαλεί
α' πληθ.	λαλάμε - λαλούμε	λαλούσαμε - λαλάγαμε	θα λαλάμε - λαλούμε	να λαλάμε - λαλούμε
β' πληθ.	λαλάτε - λαλείτε	λαλούσατε - λαλάγατε	θα λαλάτε - λαλείτε	να λαλάτε - λαλείτε	λαλάτε - λαλείτε
γ' πληθ.	λαλάν(ε) - λαλούν(ε)	λαλούσαν(ε) - λάλαγαν - λαλάγανε	θα λαλάν(ε) - λαλούν(ε)	να λαλάν(ε) - λαλούν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		λάλησα	θα λαλήσω	να λαλήσω		λαλήσει
β' ενικ.		λάλησες	θα λαλήσεις	να λαλήσεις	λάλα - λάλησε
γ' ενικ.		λάλησε	θα λαλήσει	να λαλήσει
α' πληθ.		λαλήσαμε	θα λαλήσουμε	να λαλήσουμε
β' πληθ.		λαλήσατε	θα λαλήσετε	να λαλήσετε	λαλήστε
γ' πληθ.		λάλησαν λαλήσαν(ε)	θα λαλήσουν(ε)	να λαλήσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω λαλήσει	είχα λαλήσει	θα έχω λαλήσει	να έχω λαλήσει
β' ενικ.	έχεις λαλήσει	είχες λαλήσει	θα έχεις λαλήσει	να έχεις λαλήσει	έχε λαλημένο
γ' ενικ.	έχει λαλήσει	είχε λαλήσει	θα έχει λαλήσει	να έχει λαλήσει
α' πληθ.	έχουμε λαλήσει	είχαμε λαλήσει	θα έχουμε λαλήσει	να έχουμε λαλήσει
β' πληθ.	έχετε λαλήσει	είχατε λαλήσει	θα έχετε λαλήσει	να έχετε λαλήσει	έχετε λαλημένο
γ' πληθ.	έχουν λαλήσει	είχαν λαλήσει	θα έχουν λαλήσει	να έχουν λαλήσει
Συντελεσμένοι χρόνοι β΄ (μεταβατικοί)
Παρακείμενος	έχω (έχεις, έχει, έχουμε, έχετε, έχουν) λαλημένο
Υπερσυντέλικος	είχα (είχες, είχε , είχαμε, είχατε, είχαν) λαλημένο
Συντελ. Μέλλ.	θα έχω (θα έχεις, θα έχει, θα έχουμε, θα έχετε, θα έχουν) λαλημένο
Υποτακτική	να έχω (να έχεις, να έχει, να έχουμε, να έχετε, να έχουν) λαλημένο

Μεταφράσεις

    λαλάω

γαλλικά : parler (fr), chanter (fr), gazouiller (fr)