πλησμονή

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	πλησμονή	οι	πλησμονές
γενική	της	πλησμονής	των	πλησμονών
αιτιατική	την	πλησμονή	τις	πλησμονές
κλητική		πλησμονή		πλησμονές
Κατηγορία όπως «ψυχή» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

πλησμονή < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική πλησμονή

Ουσιαστικό

πλησμονή θηλυκό (λόγιο)

1. αφθονία, πλήθος

   ≈ συνώνυμα: περίσσεια, πληθώρα

   ≠ αντώνυμα: έλλειψη, στέρηση

2. (μεταφορικά) κορεσμός

   ≈ συνώνυμα: χορτασμός

Μεταφράσεις

    πλησμονή

αγγλικά : abundance (en), saturation (en), surfeit (en) γερμανικά : Überfluss (de), Sättigung (de), Völlegefühl (de)

Πηγές

• πλησμονή - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• πλησμονή - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
• Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.  (Αʹ έκδοση: 1998)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	πλησμονή	αἱ	πλησμοναί
γενική	τῆς	πλησμονῆς	τῶν	πλησμονῶν
δοτική	τῇ	πλησμονῇ	ταῖς	πλησμοναῖς
αιτιατική	τὴν	πλησμονήν	τὰς	πλησμονᾱ́ς
κλητική ὦ!		πλησμονή		πλησμοναί
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		πλησμονᾱ́
γεν-δοτ	τοῖν		πλησμοναῖν
1η κλίση, Κατηγορία 'ψυχή' όπως «ψυχή» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

πλησμονή < → λείπει η ετυμολογία

Ουσιαστικό

πλησμονή, -ῆς θηλυκό

1. γέμισμα, πλήρωση ή ικανοποίηση, η κατάσταση του κορεσμού

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Τρῳάδες, στίχ. 1211

   ὦ τέκνον, οὐχ ἵπποισι νικήσαντά σε
   οὐδ᾽ ἥλικας τόξοισιν, οὓς Φρύγες νόμους
   τιμῶσιν, οὐκ ἐς πλησμονὰς θηρώμενοι,

   [H Εκάβη στον νεκρό εγγονό της]
   Ω, παιδί [μου], όχι γιατί σε ιππικούς αγώνες νίκησες
   ούτε που τους συνομήλικούς σου [νίκησες] στο τόξο, αγώνες/(έθιμα) που οι Φρύγες
   τιμούν, χωρίς να κυνηγάνε υπερβολές

   Μετάφραση λέξεων: Βικιλεξικό.

   Μετάφραση, αναθεωρημένη έκδοση (1972) Οι Τρωαδίτισσες: Θρασύβουλος Σταύρου, 1η έκδοση (1952) @greek‑language.gr: που τους τιμούν με μέτρο οι Τρωαδίτες·

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Συμπόσιον, 186c

   ἔστι γὰρ ἰατρική, ὡς ἐν κεφαλαίῳ εἰπεῖν, ἐπιστήμη τῶν τοῦ σώματος ἐρωτικῶν πρὸς πλησμονὴν καὶ κένωσιν,

   Γιατί, για να δώσω ένα συνοπτικό ορισμό, ιατρική είναι η επιστήμη των ερωτικών σχέσεων που εκδηλώνονται μέσα στο σώμα κι έχουν να κάνουν με τον κορεσμό και την κένωση·

   Μετάφραση (2004): Ηλίας Σπυρόπουλος, Θεσσαλονίκη:Ζήτρος. @greek‑language.gr

2. (για φαγητό) πλήρωση του στομάχου, κορεσμός

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Συμπόσιον, 185c

   Παυσανίου δὲ παυσαμένου —διδάσκουσι γάρ με ἴσα λέγειν οὑτωσὶ οἱ σοφοί— ἔφη ὁ Ἀριστόδημος δεῖν μὲν Ἀριστοφάνη λέγειν, τυχεῖν δὲ αὐτῷ τινα ἢ ὑπὸ πλησμονῆς ἢ ὑπό τινος ἄλλου λύγγα ἐπιπεπτωκυῖαν καὶ οὐχ οἷόν τε εἶναι λέγειν,

   Λοιπόν, με το που ο Παυσανίας έπαυσε —για να κάνω λεκτικό παιχνίδι, κατά τη διδασκαλία των σοφών— συνέχισε να διηγείται ο Αριστόδημος, είχε σειρά να μιλήσει ο Αριστοφάνης, αλλά —θες βαρυστομάχιασε, θες κάτι άλλο;— τον έπιασε λόξιγκας και δεν μπορούσε ν᾽ αγορεύσει·

   Μετάφραση (2004): Ηλίας Σπυρόπουλος, Θεσσαλονίκη:Ζήτρος. @greek‑language.gr

Αντώνυμα

• ἔνδεια
• κένωσις

Συγγενικά

• πλησμονικός
• πλησμονώδης
• → δείτε τις λέξεις πίμπλημι και πλήθω

Πηγές

• πλησμονή - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πλησμονή - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.