ἀπόφασις

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

ἀπόφασις < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική ἀπόφασις < ἀπόφημι

Ουσιαστικό

ἀπόφασις

1. τελική κρίση, γνώμη
2. απάντηση
3. (νομική) απόφανση, δικαστική κρίση
4. διάταγμα, διαταγή

Άλλες μορφές

• ἀπόφα (→ δείτε και κυπριακά: απόφα)
• ἀπόφαση

Συγγενικές λέξεις

• ἀποφασίζω

Πηγές

• Τόμος 3, σελ.139 - Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης).   Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Πτώση	Ενικός	Δυϊκός	Πληθυντικός
Ονομαστική	ἀπόφασις	ἀποφάσει	ἀποφάσεις
Γενική	ἀποφάσεως	ἀποφασέοιν	ἀποφάσεων
Δοτική	ἀποφάσει	ἀποφασέοιν	ἀποφάσεσι(ν)
Αιτιατική	ἀπόφασιν	ἀποφάσει	ἀποφάσεις
Κλητική	ἀπόφασι	ἀποφάσει	ἀποφάσεις

Ετυμολογία 1

ἀπόφασις < ἀποφαίνω: ἀπό- + φάσις (κατηγορία) < μηδενική βαθμίδα φα- του φαίνω (φανερώνω, φέρνω στο φως) < απώτερη αρχή η ινδοευρωπαϊκή ρίζα *bʰeh₂- (με τη σημασία: λάμπω)

Ουσιαστικό

ἀπόφᾰσις θηλυκό

• απόφαση εξουσίας, δικαστηρίου, καταδίκη, τελεσίδικη σοβαρή δήλωση κάποιου που θεωρείται αυθεντία, κάποιου που ορίστηκε ως διαιτητής

  ≈ συνώνυμα: ἀπόφανσις

Ετυμολογία 2

ἀπόφασις < ἀπόφημι: < ἀπό- + φάσις < θέμα φα- του φημί < απώτερη αρχή η ινδοευρωπαϊκή ρίζα *bʰeh₂- (με τη σημασία: λέω, μιλάω)

ΑΠΟΓΟΝΟΙ: ⇒ μεσαιωνικά ελληνικά: ἀπόφασις ⇒ νέα ελληνικά: απόφαση

Ουσιαστικό

ἀπόφᾰσις θηλυκό

• η διάκριση, η άρνηση, ο διαχωρισμός, το αντώνυμο της κατάφασης

  ≠ αντώνυμα: κατάφασις

Πηγές

• «ἀπόφασις» - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ. Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012. 
• «ἀπόφασις» - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
• «απόφαση» - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.