λέω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

λέω < αρχαία ελληνική λέγω

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈle.o/

Ρήμα

λέω (και λέγω), β' πρόσ.: λες, πρτ.: έλεγα, στ.μέλλ.: θα πω, αόρ.: είπα, παθ.φωνή: λέγομαι, μτχ.π.π.: ειπωμένος

1. διατυπώνω προφορικά ή και γραπτά μία λέξη ή φράση

   ο διευθυντής μου είπε ότι πρέπει να τελειώνουμε με τη δουλειά που μας ανέθεσε

2. προτείνω

   λέω να πάμε μια βόλτα

3. προτίθεμαι

   λέω να πάω μια βόλτα

4. ονομάζω κάτι ή κάποιον με ένα συγκεκριμένο όνομα, αποκαλώ

   πώς σε λένε;

5. (σε τρίτο πρόσωπο)
   1. (ενικός ή πληθυντικός) πιστεύεται, φημολογείται, ακούστηκε ότι

      λένε πως το κλίμα της γης αλλάζει

      θα ρίξει, λέει, χαλάζι

   2. (στον ενικό) υποθετικό

      σκέψου, λέει, να κερδίσουμε το λαχείο!

      ≈ συνώνυμα: φαντάσου

Εκφράσεις

• δε θα πει τίποτα!: επιβεβαιώνει τα προηγούμενα
• δε λέω: βέβαια (με σκοπό να δείξουμε, αμέσως μετά, ότι υπάρχουν και αρνητικές πλευρές)
• θα μου πεις (εσύ): εισάγει ρητορική απάντηση
• θα σου πω εγώ: απειλητική έκφραση
• θα τα πούμε: αποχαιρετισμός
• και πάει λέγοντας: για να δηλώσουμε ότι συνεχίζεται μια, συνήθως κακή, κατάσταση
• λες και: όπως, σαν να
• λέω το ψωμί ψωμάκι
• μην το πεις ούτε του παπά

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	λέω	έλεγα	θα λέω	να λέω		λέγοντας
β' ενικ.	λες	έλεγες	θα λες	να λες	λέγε
γ' ενικ.	λέει	έλεγε	θα λέει	να λέει
α' πληθ.	λέμε	λέγαμε	θα λέμε	να λέμε
β' πληθ.	λέτε	λέγατε	θα λέτε	να λέτε	λέγετε
γ' πληθ.	λένε	έλεγαν λέγανε	θα λένε	να λένε
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		είπα	θα πω	να πω		πει
β' ενικ.		είπες	θα πεις	να πεις	πες
γ' ενικ.		είπε	θα πει	να πει
α' πληθ.		είπαμε	θα πούμε	να πούμε
β' πληθ.		είπατε	θα πείτε	να πείτε	πείτε - πέστε
γ' πληθ.		είπαν(ε)	θα πουν	να πουν
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω πει	είχα πει	θα έχω πει	να έχω πει
β' ενικ.	έχεις πει	είχες πει	θα έχεις πει	να έχεις πει
γ' ενικ.	έχει πει	είχε πει	θα έχει πει	να έχει πει
α' πληθ.	έχουμε πει	είχαμε πει	θα έχουμε πει	να έχουμε πει
β' πληθ.	έχετε πει	είχατε πει	θα έχετε πει	να έχετε πει
γ' πληθ.	έχουν πει	είχαν πει	θα έχουν πει	να έχουν πει

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	λέγομαι	λεγόμουν(α)	θα λέγομαι	να λέγομαι		λεγόμενος
β' ενικ.	λέγεσαι	λεγόσουν(α)	θα λέγεσαι	να λέγεσαι	λέγου
γ' ενικ.	λέγεται	λεγόταν(ε)	θα λέγεται	να λέγεται
α' πληθ.	λεγόμαστε	λεγόμαστε λεγόμασταν	θα λεγόμαστε	να λεγόμαστε
β' πληθ.	λέγεστε	λεγόσαστε λεγόσασταν	θα λέγεστε	να λέγεστε	λέγεστε
γ' πληθ.	λέγονται	λέγονταν λεγόντουσαν	θα λέγονται	να λέγονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		ειπώθηκα	θα ειπωθώ	να ειπωθώ		ειπωθεί
β' ενικ.		ειπώθηκες	θα ειπωθείς	να ειπωθείς
γ' ενικ.		ειπώθηκε	θα ειπωθεί	να ειπωθεί
α' πληθ.		ειπωθήκαμε	θα ειπωθούμε	να ειπωθούμε
β' πληθ.		ειπωθήκατε	θα ειπωθείτε	να ειπωθείτε	ειπωθείτε
γ' πληθ.		ειπώθηκαν ειπωθήκαν(ε)	θα ειπωθούν(ε)	να ειπωθούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω ειπωθεί	είχα ειπωθεί	θα έχω ειπωθεί	να έχω ειπωθεί		ειπωμένος
β' ενικ.	έχεις ειπωθεί	είχες ειπωθεί	θα έχεις ειπωθεί	να έχεις ειπωθεί
γ' ενικ.	έχει ειπωθεί	είχε ειπωθεί	θα έχει ειπωθεί	να έχει ειπωθεί
α' πληθ.	έχουμε ειπωθεί	είχαμε ειπωθεί	θα έχουμε ειπωθεί	να έχουμε ειπωθεί
β' πληθ.	έχετε ειπωθεί	είχατε ειπωθεί	θα έχετε ειπωθεί	να έχετε ειπωθεί
γ' πληθ.	έχουν ειπωθεί	είχαν ειπωθεί	θα έχουν ειπωθεί	να έχουν ειπωθεί

Μεταφράσεις

    λέω

αγγλικά : say (en), tell (en) γαλλικά : dire (fr), 2- proposer (fr), 3- avoir l'intention (fr) παλαιά γαλλικά : dire πορτογαλικά : dizer (pt) γερμανικά : sagen (de) εσπεράντο : diri (eo) ισπανικά : decir (es) ιταλικά : dire (it) καταλανικά : dir (ca) κάτω σαξονικά : seggen (nds) λατινικά : dico (la) ολλανδικά : zeggen (nl) σλοβενικά : povej (sl) ουαλικά : dweud (cy), dywedyd (cy) πολωνικά : mówić (pl) ρωσικά : сказать (ru) (skazát’) σουηδικά : säga (sv) τουρκικά : demek (tr), söylemek (tr)

    ονομάζω κάτι ή κάποιον με ένα συγκεκριμένο όνομα

αγγλικά : call (en)