πλησιάζω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

πλησιάζω < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική πλησιάζω

Προφορά

ΔΦΑ : /pli.siˈa.zo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πλη‐σι‐ά‐ζω

Ρήμα

πλησιάζω, αόρ.: πλησίασα, παθ.φωνή: πλησιάζομαι, π.αόρ.: πλησιάστηκα

1. φέρνω κάτι κοντά σε κάτι άλλο

   ⮡  Πρέπει να πλησιάσεις περισσότερο το κρεββάτι στον τοίχο.

   ≠ αντώνυμα: απομακρύνω

2. πηγαίνω κοντά σε κάποιον

   ⮡  Μη με πλησιάζεις!

   ≈ συνώνυμα: προσεγγίζω

   ≠ αντώνυμα: απομακρύνομαι

3. (για πρόσωπα) προσπαθώ να κερδίσω την εύνοια κάποιου

   ⮡  Με πλησίασαν για να με δωροδοκήσουν.

4. (για πρόσωπα) προσεγγίζω με ερωτικό τρόπο ή με ερωτικούς σκοπούς

   ⮡  Έχουμε πλησιάσει πολύ μεταξύ μας.

5. προσεγγίζω κάτι χρονικά, κοντεύω να κάνω κάτι

   ⮡  Το δίωρο της εκπομπής μας πλησιάζει στο τέλος του.

Συγγενικά

• απλησίαστα (επίρρημα)
• απλησίαστος
• ξαναπλησιάζομαι
• παραπλήσιος
• πλησίαση
• πλησίασμα
• πλησιέστατος
• πλησιέστερος
• προπλησιάζω
• σιγοπλησιάζω

→ και δείτε τη λέξη πλησίον

Κλίση

→ λείπει η κλίση

Μεταφράσεις

    πλησιάζω

αγγλικά : approach (en), be/get/go close (en) γαλλικά : approcher (fr), s'approcher (fr) γερμανικά : nähern (de), sich nähern (de) ολλανδικά : naderen (nl)

Πηγές

• πλησιάζω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• πλησιάζω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

πλησιάζω < πλησί(ος) + -άζω

Ρήμα

πλησιάζω

1. φέρνω κοντά
2. (στην παθητική φωνή) πλησιάζω, έρχομαι κοντά
3. (αμετάβατο) είμαι κοντά

   ※  1ος πκε αιώνας ⌘ Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη Ἱστορική, 3, 29.5 @scaife.perseus

   ὅταν γὰρ πλησιάζῃ τὸ γῆρας, ἐμφύονται τοῖς σώμασι πτερωτοὶ φθεῖρες οὐ μόνον διάφοροι τοῖς εἴδεσιν, ἀλλὰ καὶ ταῖς ἰδέαις ἄγριοι καὶ παντελῶς εἰδεχθεῖς.

4. (+ δοτική) πλησιάζω, οδηγώ κοντά σε

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Κρίτων, 53c

   ἢ πλησιάσεις τούτοις καὶ ἀναισχυντήσεις διαλεγόμενος — τίνας λόγους, ὦ Σώκρατες; ἢ οὕσπερ ἐνθάδε, ὡς ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ δικαιοσύνη πλείστου ἄξιον τοῖς ἀνθρώποις καὶ τὰ νόμιμα καὶ οἱ νόμοι;

   Ή θα τους πλησιάσεις και χωρίς να ντρέπεσαι θα συζητάς μαζί τους, για να τους λες τί, Σωκράτη; Μήπως τα ίδια λόγια που έλεγες και δω, ότι η αρετή και η δικαιοσύνη και η νομιμότητα και οι νόμοι είναι τα πιο πολύτιμα πράγματα για τον άνθρωπο;

   Μετάφραση (1977): Βασίλης Τόγιας. Αθήνα: ΟΕΔΒ. @greek‑language.gr

5. (+ δοτική) συναναστρέφομαι με, συναντώ, ανταμώνω

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Θεαίτητος, 144a @scaife.perseus

   εὖ γὰρ ἴσθι ὅτι ὧν δὴ πώποτε ἐνέτυχον —καὶ πάνυ πολλοῖς πεπλησίακα—οὐδένα πω ᾐσθόμην οὕτω θαυμαστῶς εὖ πεφυκότα.

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Σοφοκλῆς, Οἰδίπους Τύραννος, στίχ. 1136 (1133-1137)

   εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτι | κάτοιδεν ἦμος τὸν Κιθαιρῶνος τόπον | ὃ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις, ἐγὼ δ᾽ ἑνὶ | ἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλους | ἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνους·

   Ξέρω καλά πως | δε λησμόνησε πως κάποτε στον Κιθαιρώνα, | αυτός με δυο κοπάδια και μ᾽ ένα εγώ, | απανωτούς τρεις χρόνους ανταμώναμε. | Από την άνοιξη μέχρι τα πρωτοβρόχια· γεμάτους έξι μήνες.

   Μετάφραση (2000): Κ. Χ. Μύρης, Αθήνα: ΟΕΔΒ @greek‑language.gr

6. (+ δοτική) (για ανθρώπους και ζώα) συνουσιάζομαι

   ※  4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοτέλης, Τῶν περὶ τὰ ζῷα ἱστοριῶν, 6, 29 @scaife.perseus

   Μεταλλάττει δ’ ὁ ἄρρην καὶ οὐ πρὸς μιᾷ διατρίβει, ἀλλὰ διαλιπὼν βραχὺν χρόνον πλησιάζει ἄλλαις.

   ΣτΕ: Ο Αριστοτέλης αναφέρεται στον τρόπο ζευγαρώματος των ελαφιών.

Άλλες μορφές

• δωρικός τύπος : πλᾱτιάζω

Συγγενικά

• πλησίαλος
• πλησίασις
• πλησίασμα
• πλησιασμός
• πλησιαστής
• πλησιαστός
• πλησιότης

• → και δείτε τις λέξεις πλησίος και πλησίον

Σύνθετα

• παραπλησιάζω

Πηγές

• πλησιάζω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πλησιάζω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.