πλησιάζω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

πλησιάζω < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική πλησιάζω

Προφορά

ΔΦΑ : /pli.siˈa.zo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πλη‐σι‐ά‐ζω

Ρήμα

πλησιάζω, αόρ.: πλησίασα, παθ.φωνή: πλησιάζομαι, π.αόρ.: πλησιάστηκα

φέρνω κάτι κοντά σε κάτι άλλο
⮡ Πρέπει να πλησιάσεις περισσότερο το κρεββάτι στον τοίχο.

≠ αντώνυμα: απομακρύνω
πηγαίνω κοντά σε κάποιον
⮡ Μη με πλησιάζεις!

≈ συνώνυμα: προσεγγίζω

≠ αντώνυμα: απομακρύνομαι
(για πρόσωπα) προσπαθώ να κερδίσω την εύνοια κάποιου
⮡ Με πλησίασαν για να με δωροδοκήσουν.
(για πρόσωπα) προσεγγίζω με ερωτικό τρόπο ή με ερωτικούς σκοπούς
⮡ Έχουμε πλησιάσει πολύ μεταξύ μας.
προσεγγίζω κάτι χρονικά, κοντεύω να κάνω κάτι
⮡ Το δίωρο της εκπομπής μας πλησιάζει στο τέλος του.

Συγγενικά

→ και δείτε τη λέξη πλησίον

Κλίση

→ λείπει η κλίση

Μεταφράσεις

πλησιάζω

αγγλικά : approach ^(en), be/get/go close ^(en)
γαλλικά : approcher ^(fr), s'approcher ^(fr)
γερμανικά : nähern ^(de), sich nähern ^(de)
ολλανδικά : naderen ^(nl)

Πηγές

πλησιάζω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
πλησιάζω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

πλησιάζω < πλησί(ος) + -άζω

Ρήμα

πλησιάζω

φέρνω κοντά
(στην παθητική φωνή) πλησιάζω, έρχομαι κοντά
(αμετάβατο) είμαι κοντά
※ 1ος πκε αιώνας ⌘ Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη Ἱστορική, 3, 29.5 @scaife.perseus

ὅταν γὰρ πλησιάζῃ τὸ γῆρας, ἐμφύονται τοῖς σώμασι πτερωτοὶ φθεῖρες οὐ μόνον διάφοροι τοῖς εἴδεσιν, ἀλλὰ καὶ ταῖς ἰδέαις ἄγριοι καὶ παντελῶς εἰδεχθεῖς.
(+ δοτική) πλησιάζω, οδηγώ κοντά σε
※ 5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Κρίτων, 53c
ἢ πλησιάσεις τούτοις καὶ ἀναισχυντήσεις διαλεγόμενος — τίνας λόγους, ὦ Σώκρατες; ἢ οὕσπερ ἐνθάδε, ὡς ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ δικαιοσύνη πλείστου ἄξιον τοῖς ἀνθρώποις καὶ τὰ νόμιμα καὶ οἱ νόμοι;
Ή θα τους πλησιάσεις και χωρίς να ντρέπεσαι θα συζητάς μαζί τους, για να τους λες τί, Σωκράτη; Μήπως τα ίδια λόγια που έλεγες και δω, ότι η αρετή και η δικαιοσύνη και η νομιμότητα και οι νόμοι είναι τα πιο πολύτιμα πράγματα για τον άνθρωπο;

Μετάφραση (1977): Βασίλης Τόγιας. Αθήνα: ΟΕΔΒ. @greek‑language.gr
(+ δοτική) συναναστρέφομαι με, συναντώ, ανταμώνω
※ 5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Θεαίτητος, 144a @scaife.perseus
εὖ γὰρ ἴσθι ὅτι ὧν δὴ πώποτε ἐνέτυχον —καὶ πάνυ πολλοῖς πεπλησίακα—οὐδένα πω ᾐσθόμην οὕτω θαυμαστῶς εὖ πεφυκότα.

※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Σοφοκλῆς, Οἰδίπους Τύραννος, στίχ. 1136 (1133-1137)
εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτι | κάτοιδεν ἦμος τὸν Κιθαιρῶνος τόπον | ὃ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις, ἐγὼ δ᾽ ἑνὶ | ἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλους | ἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνους·

Ξέρω καλά πως | δε λησμόνησε πως κάποτε στον Κιθαιρώνα, | αυτός με δυο κοπάδια και μ᾽ ένα εγώ, | απανωτούς τρεις χρόνους ανταμώναμε. | Από την άνοιξη μέχρι τα πρωτοβρόχια· γεμάτους έξι μήνες.
Μετάφραση (2000): Κ. Χ. Μύρης, Αθήνα: ΟΕΔΒ @greek‑language.gr
(+ δοτική) (για ανθρώπους και ζώα) συνουσιάζομαι
※ 4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοτέλης, Τῶν περὶ τὰ ζῷα ἱστοριῶν, 6, 29 @scaife.perseus
Μεταλλάττει δ’ ὁ ἄρρην καὶ οὐ πρὸς μιᾷ διατρίβει, ἀλλὰ διαλιπὼν βραχὺν χρόνον πλησιάζει ἄλλαις.

ΣτΕ: Ο Αριστοτέλης αναφέρεται στον τρόπο ζευγαρώματος των ελαφιών.

Άλλες μορφές

δωρικός τύπος : πλᾱτιάζω

Συγγενικά

→ και δείτε τις λέξεις πλησίος και πλησίον

Σύνθετα

παραπλησιάζω

Πηγές

πλησιάζω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
πλησιάζω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.