κάλαθος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	κάλαθος	οι	κάλαθοι
γενική	του	κάλαθου & καλάθου	των	κάλαθων & καλάθων
αιτιατική	τον	κάλαθο	τους	κάλαθους & καλάθους
κλητική		κάλαθε		κάλαθοι
Οι δεύτεροι τύποι, παλιότεροι, λόγιοι.
Κατηγορία όπως «καρδινάλιος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

κάλαθος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική κάλαθος (αρσενικό)

• για την αρχιτεκτονική < σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική corbeille

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈka.la.θos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : κά‐λα‐θος

Ουσιαστικό

κάλαθος αρσενικό

1. (λόγιο) το καλάθι, στον όρο κάλαθος αχρήστων
2. (αρχιτεκτονική, αρχαιολογία) το μέρος του κορινθιακού κιονόκρανου που περιβάλλεται από σειρές φύλλων

Συγγενικά

• συγγενικά και σύνθετα με καλαθο- → δείτε τη λέξη καλάθι

Μεταφράσεις

    καλάθι

→ δείτε τη λέξη καλάθι

    στην αρχαιολογία

Επιπλέον πηγές

• κάλαθος - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

κάλαθος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική κάλαθος

Ουσιαστικό

κάλαθος αρσενικό

• (λόγιο) λογιότερη μορφή του καλάθι

Συγγενικά

• καλάθιον
• καλαθίσκη
• *καλαθόω στον τύπο καλαθώσας
• καλάθωσις
• καλαθωτός

Πηγές

• κάλαθος - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
	κᾰλᾰθο-
ονομαστική	ὁ	κάλαθος	οἱ	κάλαθοι
γενική	τοῦ	καλάθου	τῶν	καλάθων
δοτική	τῷ	καλάθῳ	τοῖς	καλάθοις
αιτιατική	τὸν	κάλαθον	τοὺς	καλάθους
κλητική ὦ!		κάλαθε		κάλαθοι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		καλάθω
γεν-δοτ	τοῖν		καλάθοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'θρίαμβος' όπως «θρίαμβος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

κάλαθος < με την κατάληξη -θος (δείτε και ψίαθος, γύργαθος). O de Saussure το συνδέει με το ρήμα κλώθω, αλλά ο Beekes διαφωνεί και θεωρεί την προέλευση προελληνική.

Ουσιαστικό

κάλαθος [ κᾰλᾰθ ] αρσενικό

1. αγγειόσχημο καλάθι
2. ψύκτης, ψυκτικό δοχείο

Παράγωγα

• καλαθίσκιον (υποκοριστικό)
• καλαθίσκος (υποκοριστικό)
• καλάθωσις
• καλάθιον (ελληνιστική κοινή)
  • καλάθιον (μεσαιωνική ελληνική)
    • καλάθι (νέα ελληνική)

Σύνθετα

• καλαθηφόρος, Καλαθηφόροι
• καλαθοειδής
• καλαθοπλόκος
• καλαθοποιός

Πηγές

• κάλαθος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• κάλαθος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.