γυνή

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

γυνή < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική γυνή < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *gʷḗn- < *gʷen- (γυναίκα) + *-h₂- (συγκρίνετε με το γυναίκα)

Προφορά

ΔΦΑ : /ʝiˈni/

τυπογραφικός συλλαβισμός : γυ‐νή

Ουσιαστικό

γυνή θηλυκό

• (απαρχαιωμένο) η γυναίκα, ενήλικο άτομο θηλυκού γένους (σε παγιωμένες εκφράσεις)

Εκφράσεις

• γυνή της απωλείας: ανήθικη, πόρνη
• η γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα: η σύζυγος να σέβεται τον σύζυγο
• πυρ, γυνή και θάλασσα: για να δείξουμε ότι επίκεινται ή συμβαίνουν μεγάλες συμφορές
• συν γυναιξί και τέκνοις: με όλο το σόι, όλοι μαζί, πολλοί

Συγγενικές λέξεις

• → δείτε τη λέξη γυναίκα

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
	γῠν- γῠναικ-
ονομαστική	ἡ	γυνή	αἱ	γυναῖκες
γενική	τῆς	γυναικός	τῶν	γυναικῶν
δοτική	τῇ	γυναικῐ́	ταῖς	γυναιξῐ́(ν)
αιτιατική	τὴν	γυναῖκᾰ	τὰς	γυναῖκᾰς
κλητική ὦ!		γύναι		γυναῖκες
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		γυναῖκε
γεν-δοτ	τοῖν		γυναικοῖν
Τύπος από την 1η κλίση (γυνή), και τύποι από την 3η κλίση.
ανώμαλη κλίση, Κατηγορία 'ετερόκλιτα' όπως «γυνή» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

γυνή < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *gʷḗn- < *gʷen- (γυναίκα) + *-h₂-

• ήδη μυκηναϊκή διάλεκτος 𐀓𐀙𐀊 (ku-na-ja)

Ουσιαστικό

γυνή θηλυκό

1. γυναίκα
2. (οικογένεια) η σύζυγος
3. θνητή
4. θηλυκό

Άλλες μορφές

• δωρικός τύπος : γυνά
• βοιωτικός τύπος : βανά

Εκφράσεις

• ὅρκους γυναικὸς εἰς ὕδωρ γράφω
• γυναιξὶ κόσμον ἡ σιγὴ φέρει

Συγγενικές λέξεις

• γυναικεῖος, ιωνικός τύπος : γυναικήιος
• γυναικίζω (φέρομαι σαν γυναίκα)
• γυναικών
• γυναικωνῖτις, γυναικεία &γυναικηΐη (ο χώρος των γυναικών)
• γύναιος
• γύννις (ο γυναικωτός, ο θηλυπρεπής άνδρας)

Σύνθετα

• γυναικόβουλος
• γυναικογήρυτος
• γυναικοκρασία (η γυναικεία ιδιοσυγκρασία)
• γυναικοκρατέομαι / γυναικοκρατοῦμαι
• γυναικομανής γυναικομανέω/γυναικομανῶ, γυναικομανία
• γυναικόμιμος
• γυναικονόμος, γυναικονομέω/γυναικονομῶ, γυναικονομία
• γυναικοπληθής
• γυναικόποινος
• γυναικώδης

Πηγές

• «γυνή» - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• «γυνή» - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.