ῥοή

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	ῥοή	αἱ	ῥοαί
γενική	τῆς	ῥοῆς	τῶν	ῥοῶν
δοτική	τῇ	ῥοῇ	ταῖς	ῥοαῖς
αιτιατική	τὴν	ῥοήν	τὰς	ῥοᾱ́ς
κλητική ὦ!		ῥοή		ῥοαί
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		ῥοᾱ́
γεν-δοτ	τοῖν		ῥοαῖν
1η κλίση, Κατηγορία 'ψυχή' όπως «ψυχή» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

ῥοή < ῥέω, θέμα *ῥοϝ- + -ή

Ουσιαστικό

ῥοή θηλυκό και δωρικός τύπος  ῥοά

1. ποταμός, ρέμα (συνήθως στον πληθυντικό), ο ρους, τα νερά του ποταμού

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.), στίχ. 860 Μαιάνδρου τε ῥοὰς

   ※  μηδ᾽ ἐπ᾽ Εὐρώτα ῥοὰς ἔλθοι: (Ευριπίδης, Ελένη 124)

2. χυμός, ζουμί, απόσταγμα

   ⮡  ἀμπέλου ῥοή: ο χυμός του σταφυλιού

3. (μεταφορικά) εισροή ομοειδών (πάλι στον πληθυντικό, όπως στα νερά των ποταμών), γενικά ροή, πορεία π.χ. γεγονότων ή γεγονότα, συμβάντα ως κάτι ρευστό, αυτά καθαυτά, τα γυρίσματα του καιρού, της μοίρας

   ⮡  προμαθείας ῥοαί / αἵματός τε φοινίου ῥοάς

   ※  ...οὐδ᾽ ἡσύχιμον ἁμέραν ὁπότε, παῖδ᾽ ἁλίου, ἀτειρεῖ σὺν ἀγαθῷ τελευτάσομεν: ῥοαὶ δ᾽ ἄλλοτ᾽ ἄλλαι εὐθυμιᾶν τε μετὰ καὶ πόνων ἐς ἄνδρας ἔβαν. οὕτω δὲ Μοῖρ᾽

   (ούτε ξέρει) πότε θα έρθει μια ειρηνική μέρα, παιδί του θεού, το τέλος μιας ήσυχης ζωής. Αλλά τον άνθρωπο τον βρίσκουν σε διαφορετικές στιγμές διαφορετικά ρεύματα, τόσο χαράς όσο και πόνου. Αυτός είναι ο τρόπος της Μοίρας...

   @greek-language.gr Πίνδαρος, Ὀλυμπιονίκαις, 2.35. (2.33-2.36)

4. ρευστότητα, κίνηση, ορμή, πρωταρχική κίνηση, γενεσιουργός, ροή ως φιλοσοφικός όρος

   ※  [Ὅμηρος] πάντα εἴρηκεν ἔκγονα ῥοῆς τε καὶ κινήσεως: ἢ οὐ δοκεῖ τοῦτο λέγειν;

   όπως έχει ειπωθεί (από τον Όμηρο) τα πάντα είναι γεννήματα της ροής και της κινησης (Πλάτων, Θεαίτητος, 152)

Συγγενικά

• ῥοῦς
• ῥῦσις
• ῥευστός
• ῥεῦμα
• ῥύμη
• ῥύαξ
• ῥῦσις
• ῥυθμός
• ῥεῖθρον
• → και δείτε τη λέξη ῥέω

Δείτε επίσης

• ῥοή (< ῥόα: το ρόδι στην ποίηση και πιθανόν τύπος της ιωνικής κλίσης της ίδιας λέξης, μάλλον όμως από τον τύπο ονομαστικής ῥοιή)
• ῥοῇ (< πιθανόν δοτική του ανωτέρω στην επική γραφή)

Πηγές

• ῥοή - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ῥοή - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.