δέος
Νέα ελληνικά (el)
επεξεργασία| ↓ πτώσεις | ενικός | |||
|---|---|---|---|---|
| ονομαστική | το | δέος | ||
| γενική | του | δέους | ||
| αιτιατική | το | δέος | ||
| κλητική | δέος | |||
| Κατηγορία όπως «δάσος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά | ||||
Ετυμολογία
επεξεργασία
- δέος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική δέος
Προφορά
επεξεργασία
- ΔΦΑ : /ˈðe.os/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : δέ‐ος
Ουσιαστικό
επεξεργασία
δέος ουδέτερο, μόνο στον ενικό
Εκφράσεις
επεξεργασία
Μεταφράσεις
επεξεργασία
συναίσθημα φόβου ή σεβασμού
Πηγές
επεξεργασία
- δέος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
- δέος - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασία| ↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | |||
|---|---|---|---|---|---|
| δεεσ- | |||||
| ονομαστική | τὸ | δέος | τὰ | δέη - δέα | |
| γενική | τοῦ | δέους - δέατος | τῶν | δεῶν | |
| δοτική | τῷ | δέει | τοῖς | δέεσῐ(ν) | |
| αιτιατική | τὸ | δέος | τὰ | δέη - δέα | |
| κλητική ὦ! | δέος | δέη - δέα | |||
| δυϊκός | |||||
| ονομ-αιτ-κλ | τὼ | δέει | |||
| γεν-δοτ | τοῖν | δεοῖν | |||
| Με επιπλέον τύπους, στη γενική ενικού και στον πληθυντικό. Πληθυντικοί και σε -α, όπως «χρέος». | |||||
| 3η κλίση, Κατηγορία 'βέλος' όπως «ἄνθος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά | |||||
Ετυμολογία 1
επεξεργασία
δέος < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *dwéyos (φόβος) → δείτε και τη λέξη δείδω
Ουσιαστικό
επεξεργασία
δέος ουδέτερο
Εκφράσεις
επεξεργασία Ετυμολογία 2
επεξεργασία
δέος < → λείπει η ετυμολογία
Ουσιαστικό
επεξεργασία
δέος ουδέτερο
- (ελληνιστική σημασία) έλλειψη
- ※ 4ος/5ος κε αιώνας ⌘ Ιωάννης Χρυσόστομος, Ομιλίαι M.62.21. στο Patrologiae cursus completus, series graeca, Τόμος 62, Επιμ. Jacques-Paul Migne
- ποία γὰρ ἀνάγκη τὸ ἁρπάζειν, εἰπέ μοι; ποία βία; Πενία, φησὶ, ποιεῖ, καὶ τὸ δέος τῶν ἀναγκαίων.
- ※ 4ος/5ος κε αιώνας ⌘ Ιωάννης Χρυσόστομος, Ομιλίαι M.62.21. στο Patrologiae cursus completus, series graeca, Τόμος 62, Επιμ. Jacques-Paul Migne
Πηγές
επεξεργασία
- δέος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- δέος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.