σκουτέλι

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	το	σκουτέλι	τα	σκουτέλια
γενική	του	σκουτελιού	των	σκουτελιών
αιτιατική	το	σκουτέλι	τα	σκουτέλια
κλητική		σκουτέλι		σκουτέλια
Οι καταλήξεις -ιού, -ια, -ιών προφέρονται με συνίζηση.
Κατηγορία όπως «τραγούδι» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

σκουτέλι < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική σκουτέλι, μορφή του σκουτέλιον & σκουτέλλιον απ' όπου η ετυμολογική γραφή σκουτέλλι. < σκουτέλα → δείτε περισσότερα στο μεσαιωνικό σκουτέλι

Προφορά

ΔΦΑ : /skuˈte.li/

τυπογραφικός συλλαβισμός : σκου‐τέ‐λι

Ουσιαστικό

σκουτέλι ουδέτερο

• (παρωχημένο, ιδιωματικό) πιάτο, γαβαθούλα

  ※  […] ξεχώρισε στο βάθος του μαγεριού, στη γωνιά, ένα τραπέζι μικρό, παστρικά στρωμένο, […] Ο σκουταράτος μπήκε σε λίγο, κρατώντας προσεχτικά δυο πιάτα με φαΐ κ' ένα σκουτέλι. [μεταγραφή σε μονοτονικό]

  σελ. 67 - ⌘ Άγγελος Τερζάκης, Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ. Ηρωικό μυθιστόρημα. [1937‑38], 1η έκδοση: Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα, 1945 (με γλωσσάριο)

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη σκουτέλα

ιδιωματικά:

• σκουτέλλιν (Κάρπαθος)

Μεταφράσεις

    σκουτέλι

→ δείτε τη λέξη γαβάθα

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

σκουτέλι < σκουτέλλι < σκουτέλιν / σκουτέλλιν < σκουτέλιον / σκουτέλλιον (και όψιμη ελληνιστική κοινή ) < σκουτέλ(α) + -ιον > -ιν > -ι (και με απλοποίηση της προφοράς και γραφής του διπλού συμφώνου) < λατινική scutella (πιατάκι) < scutra (πιάτο, δίσκος).

Ουσιαστικό

σκουτέλι ουδέτερο

1. βαθύ πιάτο φαγητού, γαβάθα, σκουτέλι

   για τη μεγάλη γαβάθα → δείτε τη λέξη σκουτέλα

2. (συνεκδοχικά) η ποσότητα του φαγητού σ' ένα πιάτο
3. (ειδικότερα, εκκλησιαστικός όρος) το άγιο δισκάριο όπου τοποθετείται ο άρτος, το πρόσφορο

   ≈ συνώνυμα: σκούτελος / σκούτελλος

Άλλες μορφές

και με διπλό λάμδα, -χωρίς την προφορά του, όταν έπαψε η προφορά του διπλού συμφώνου-

• σκουτέλλιον / σκουτέλιον
• σκουτέλλιν (και σήμερα στο ιδίωμα της Καρπάθου) / σκουτέλιν
• σκουτέλλι / σκουτέλι
• σκούτλιον, σκουτλίον

Κλιτικοί τύποι

• σκουτελίου (γενική ενικού)

Συγγενικά

• μεσοσκούτελον (< mensa (τραπέζι)

υποκοριστικά:

• σκουτελάκι, σκουτελίκι, σκουτελλίκι
• σκουτελλίτσιν

→ και δείτε τη λέξη σκουτέλα

Δείτε επίσης

• τρυβλίδιον (και ελληνιστική κοινή: τρυβλίον)
• λιγότερο βαθύ πιάτο: σκουτελλοπίνακα (σκουτέλια & πινάκια (πινάκιν, πινάκιον)

Πηγές

• σελ.335, Τόμος 20, συμπλήρωση του Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης) πολυτονικό σύστημα: τόμοι 1-5, μεταγραφή σε μονοτονικό: τόμοι 6-τέλος], pdf.Βιβλιογραφία.  Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 
• σκουτέλλιον (& μορφές) - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)
• σκουτέλι - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
• «σκουτέλλι» - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.