θεῖος
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασίαΕτυμολογία 1
επεξεργασίαγένη → | αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |||
↓ πτώσεις | ενικός | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
ονομαστική | ὁ | θεῖος | ἡ | θείᾱ | τὸ | θεῖον |
γενική | τοῦ | θείου | τῆς | θείᾱς | τοῦ | θείου |
δοτική | τῷ | θείῳ | τῇ | θείᾳ | τῷ | θείῳ |
αιτιατική | τὸν | θεῖον | τὴν | θείᾱν | τὸ | θεῖον |
κλητική ὦ! | θεῖε | θείᾱ | θεῖον | |||
↓ πτώσεις | πληθυντικός | |||||
ονομαστική | οἱ | θεῖοι | αἱ | θεῖαι | τὰ | θεῖᾰ |
γενική | τῶν | θείων | τῶν | θείων | τῶν | θείων |
δοτική | τοῖς | θείοις | ταῖς | θείαις | τοῖς | θείοις |
αιτιατική | τοὺς | θείους | τὰς | θείᾱς | τὰ | θεῖᾰ |
κλητική ὦ! | θεῖοι | θεῖαι | θεῖᾰ | |||
δυϊκός | ||||||
ονομ-αιτ-κλ | τὼ | θείω | τὼ | θείᾱ | τὼ | θείω |
γεν-δοτ | τοῖν | θείοιν | τοῖν | θείαιν | τοῖν | θείοιν |
2η&1η κλίση, Κατηγορία 'λόγιος' όπως «ὡραῖος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές |
- θεῖος < *θέσ-ιος < θεός. Μορφολογικά αναλύεται σε θε(ός) + -ιος
- ήδη, μυκηναϊκή διάλεκτος 𐀳𐀂𐀊 (te-i-ja, θηλυκό: θεία) [1]
Επίθετο
επεξεργασία- θεϊκός
- αφιερωμένος στον Θεό
- ιερός, άγιος
- θεσπέσιος, εξαιρετικός
- υπερφυσικός
Άλλες μορφές
επεξεργασίαΕτυμολογία 2
επεξεργασία↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||
---|---|---|---|---|
ονομαστική | ὁ | θεῖος | οἱ | θεῖοι |
γενική | τοῦ | θείου | τῶν | θείων |
δοτική | τῷ | θείῳ | τοῖς | θείοις |
αιτιατική | τὸν | θεῖον | τοὺς | θείους |
κλητική ὦ! | θεῖε | θεῖοι | ||
δυϊκός | ||||
ονομ-αιτ-κλ | τὼ | θείω | ||
γεν-δοτ | τοῖν | θείοιν | ||
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «κῆπος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά |
Ουσιαστικό
επεξεργασίαθεῖος αρσενικό
- ο θείος και η θεία το θηλυκό, ό αδελφός του πατέρα ή της μητέρας καθώς και η αδελφή ενός από τους δυο
Συνώνυμα
επεξεργασία- πατροκασίγνητος ή μητροκασίγνητος
- πάτρως (ο θείος από την πλευρά του πατέρα), μάτρως (ο θείος από την πλευρά της μητέρας)
- τηθίς (θείος είτε από τον πατέρα είτε από τη μητέρα)
Αναφορές
επεξεργασία- ↑ «θείος2» - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
Πηγές
επεξεργασία- θεῖος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- θεῖος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.