ίσα

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

ίσα ανάλογα με τη σημασία του :

1. ευθεία < ίσια < ίσιος < μεσαιωνική ελληνική ισιάζω < αρχαία ελληνική ἰσάζω (καθιστώ ίσο) < ἴσος (με το οποίο όμως αυτό το ίσα έχει διαφοροποιηθεί εννοιολογικά)
2. ναυτικός όρος < βενετική issa < λατινική issare (μεταφέρω, υψώνω)
3. με ίσο τρόπο < ίσος < αρχαία ελληνική ἴσος

Επίρρημα

ίσα

1. (οικείο) άλλη μορφή του ίσια, ευθεία

   Τράβα ίσα και θα το δεις στα δεξά σου

2. (ναυτικός όρος) στά ιστιοφόρα καράβια, πρόσταγμα για να υψωθούν, σηκωθούν τα πανιά και τα άρμπουρα
3. με ίσο τρόπο, ίση κατανομή, δίκαια

   Χώρισέ τα ίσα να μη μείνει κανείς παραπονεμένος

Εκφράσεις

• ίσα κι όμοια: φράση που χρησιμοποιείται κατά κανόνα ερωτηματικά ή αρνητικά ("Δεν είμαστε ίσα κι όμοια" ή "Ίσα κι όμοια είμαστε;") και υποδηλώνει ότι στη σύγκριση κάποιος είναι σημαντικά ανώτερος από τον ή τους άλλους
• ίσα-ίσα :

  αρκεί μετά βίας, οριακά, ακριβώς

  Το παντελόνι του φτάνει ίσα-ίσα : είναι μόλις ίσο με το σώμα του

  Τα λεφτά φτάνουν ίσα-ίσα για το νοίκι : αυτά που έχω είναι ίσα με το ενοίκιο, φτάνουν τσίμα τσίμα

  απεναντίας, αντιθέτως

  Να φύγω από τώρα; Ίσα-ίσα που εγώ θέλω να μείνω ως τα χαράματα!

• έρχεται στα ίσα του : αποκαθίσταται κάτι, διορθώνεται, ισορροπεί, επανέρχεται σε ομαλή, κανονική πορεία

Επιφώνημα

ίσα

• (οικείο) (μεταφορικά) άντε από 'δώ, φύγε (πιθανόν "τράβα ίσα από 'δω και χάσου" ή "πρόσεχε, έλα

Μεταφράσεις

    ευθεία

αγγλικά : straight (en)

    με ίσο τρόπο

αγγλικά : equally (en)

Κλιτικός τύπος επιθέτου

ίσα, πληθ. ουδετέρου του επιθέτου ίσος

1. ονομαστική, αιτιατική και κλητική πληθυντικού του ίσα