πρωτο-

Ελληνικά (el)

Ετυμολογία

πρωτο- < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική πρωτο- < πρῶτος

για τους σύγχρονους όρους < λόγιο ενδογενές δάνειο: (άμεσο δάνειο) διαγλωσσική ορολογία proto- < αρχαία ελληνική πρωτο-

Προφορά

ΔΦΑ : /pɾo.to/

Πρόθημα

πρωτο-
πρόθημα που δηλώνει:

1. (σε σύνθετα ρήματα) κάτι που έγινε για πρώτη φορά

   πρωτοεμφανίζομαι

2. (σε σύνθετα επίθετα)
   1. κάτι που έπαθε το προσδιοριζόμενο για πρώτη φορά

      πρωτοφανέρωτος, πρωτάκουστος

   2. (ιστορία, αρχαιολογία, επιστήμες) η πρώτη χρονική περίοδος

      πρωτοελληνική γλώσσα, πρωτομινωικός πολιτισμός

      ≠ αντώνυμα: υστερο-

   3. (ταξινομία, βιολογία) πρώιμη κατηγορία όντων

      πρωτόζωο

3. (σε σύνθετα ουσιαστικά)
   1. την πρώτη εμφάνιση του προσδιοριζομένου

      πρωτοβρόχι

   2. την πρωτιά στην ιεραρχία, το κατεξοχήν πρόσωπο

      πρωτομάστορας, πρωθυπουργός, πρωτοπαλίκαρο

   3. την πρώτη βαθμίδα σε μια κλίμακα

      πρωτοετής φοιτητής

      → δείτε τις λέξεις δευτερο- και τριτο-

Άλλες μορφές

• πρωτό- (όταν τονίζεται στη σύνθεση)
• πρωτ- (όταν το β' συνθετικό αρχίζει με φωνήεν)
• πρωθ- (όταν το β' συνθετικό άρχιζε με δασυνόμενο φωνήεν)

Σύνθετα

• Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα πρωτο- στο Βικιλεξικό
• Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα πρωτό- στο Βικιλεξικό
• Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα πρωτ- στο Βικιλεξικό
• Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα πρωθ- στο Βικιλεξικό

Δείτε επίσης

• Αρχαίες ελληνικές λέξεις με πρόθημα πρωτο- στο Βικιλεξικό