καβαλιέρος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	καβαλιέρος	οι	καβαλιέροι
γενική	του	καβαλιέρου	των	καβαλιέρων
αιτιατική	τον	καβαλιέρο	τους	καβαλιέρους
κλητική		καβαλιέρε		καβαλιέροι
Κατηγορία όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

καβαλιέρος < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική καβαλιέρος < (άμεσο δάνειο) βενετική cavalier < υστερολατινική caballarius (ιππέας) < λατινική caballus (άλογο)

Προφορά

ΔΦΑ : /ka.vaˈʎe.ɾos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : κα‐βα‐λιέ‐ρος

Ουσιαστικό

καβαλιέρος αρσενικό

1. ο άνδρας που χορεύει μαζί με μια γυναίκα
2. ο συνοδός μιας γυναίκας σε μια γιορτή ή άλλη κοινωνική εκδήλωση

Μεταφράσεις

    καβαλιέρος

αγγλικά : (dance) partner (en) γαλλικά : cavalier (fr) (1) εσπεράντο : parulo (eo) (1)

Πηγές

• Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.  (Αʹ έκδοση: 1998)
• καβαλιέρος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

καβαλιέρος < (άμεσο δάνειο) βενετική cavalier ή (άμεσο δάνειο) ιταλική cavaliero

Ουσιαστικό

καβαλιέρος θηλυκό (και σήμερα σε χρήση με διαφορετική σημασία)

• ιππέας, ιππότης

  ※  17ος αιώνας Μαρίνος Τζάνες Μπουνιαλής, Ο Κρητικός Πόλεμος, 167, στίχ. 9 (9-10) @georgakas.lit.auth.gr

  Μὰ τότες ἐφανήκανε ποιοί ’τον οἱ καβαλιέροι,
  Ρωμαῖοι ἄξοι τοῦ σπαθιοῦ, παπαδοκαλογέροι.

  Στυλιανός Αλεξίου & Μάρθα Αποσκίτη (επιμ.), Μαρίνου Τζάνε Μπουνιαλή του Ρεθυμναίου, Ο Κρητικός Πόλεμος (1645-1669), Στιγμή, Αθήνα 1995.

  ※  17ος/18ος αιώνας, ⌘ Πέτρος Κατσαΐτης, Κλαυθμός Πελοποννήσου προς Ελλάδα, στίχ. 669 (667-670)

  Ποῦ εἶναι οἱ μινίστροι, οἱ ἀββοκάτοι,
  πὀρχόντανε συχνὰ εἰς τὸ παλάτι;
  οἱ καβαλιέροι, πού ʼσαν στὸ παζάρι,
  ποὺ σὄκαναν στολὴ κιʼ ὥριο καμάρι;

  Εμμανουήλ Κριαράς, Κατσαΐτης: Ιφιγένεια - Θύεστης, Κλαθμός Πελοποννήσου, ανέκδοτα έργα. Κριτική έκδοση με εισαγωγή, σημειώσεις και γλωσσάριο, Αθήνα 1950, (1η έκδοση), σελ. 251

  ΣτΕ: Το έργο Κλαυθμός Πελοποννήσου προς Ελλάδα αναφέρεται στα γεγονότα της κατάκτησης της Πελοποννήσου από τους Τούρκους και ειδικότερα στην άλωση του Ναυπλίου (10 Ιουλίου 1715).

Άλλες μορφές

• καβαλάρης
• καβαλάριος
• καβαλλάρης
• καβαλέρος
• καβελάρης
• καβελιέρης
• καβελιέρος

Κλιτικοί τύποι

• καβαλιέροι (ονομαστική, αιτιατική και κλητική πληθυντικού)

Συγγενικά

• καβαλιεροσύνη
• → και δείτε τις λέξεις καβαλικεύω, καβαλικεύγω και καβαλῶ

Πηγές

• καβαλιέρος -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα]. 
• σελ.188, Τόμος 7 - Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης) πολυτονικό σύστημα: τόμοι 1-5, μεταγραφή σε μονοτονικό: τόμοι 6-τέλος], pdf.Βιβλιογραφία.  Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 
• Δημώδης Γραμματεία στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2015. Από τον Διγενή Ακρίτη (12ος αιώνας) έως την πτώση της Κρήτης (1669)