περί ὄνου σκιᾶς

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

περὶ ὄνου σκιᾶς: → δείτε τις λέξεις περί, ὄνου, ὄνος, σκιᾶς και σκιά

ΑΠΟΓΟΝΟΙ: ⇘ νέα ελληνικά: περί όνου σκιάς

Έκφραση

περὶ ὄνου σκιᾶς

• λεγόταν ως απόδειξη επιπολαιότητας και ανοησίας για καθετί ασήμαντο

  ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Φαῖδρος, 260c @scaife.perseus.org

  ὅταν οὖν ὁ ῥητορικὸς ἀγνοῶν ἀγαθὸν καὶ κακόν, λαβὼν πόλιν ὡσαύτως ἔχουσαν πείθῃ, μὴ περὶ ὄνου σκιᾶς ὡς ἵππου τὸν ἔπαινον ποιούμενος, ἀλλὰ περὶ κακοῦ ὡς ἀγαθοῦ,

  Εάν λοιπόν ο ρήτωρ, μη γνωρίζων το αγαθόν και το κακόν, ευρών πολίτας ομοίως αγνοούντας, τους συμβουλεύη, όχι βέβαια επαινώντας περί όνου σκιάς, ότι είναι ίππος, αλλά διά το κακόν ότι είναι αγαθόν

  Μετάφραση στην καθαρεύουσα: Νικόλαος ΑΧΕΙΜΑΣΤΟΣ^{Αχείμαστος@UoI}. στο Πλάτων. Απολογία Σωκράτους-Φαίδρος-Ίππαρχος. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος, χ.χ.. [ΣτΕ: Εδώ, μεταγραφή σε μονοτονικό. Υποσημείωση για την έκφραση: «Παροιμιώδης φράσις επί μηδαμινών πραγμάτων».]

  ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Σφῆκες, στίχ. 191 (190-191)

  [Φιλοκλέων] εἰ μή μ᾽ ἐάσεθ᾽ ἥσυχον, μαχούμεθα. [Βδελυκλέων] περὶ τοῦ μαχεῖ νῷν δῆτα; [Φιλοκλέων] περὶ ὄνου σκιᾶς.

  [ΦΙΛ.] Αφήστε με, ειδεμή θα τσακωθούμε. | [ΒΔΕ.] Θα τσακωθείς μ᾽ εμάς; Και για ποιό λόγο; [ΦΙΛ.] Για σκιά … γαϊδάρου.

  Μετάφραση (1967): Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα: Τυποβιβλιοτεχνική @greek‑language.gr

Σημειώσεις

• Aναφέρεται σε αρχαία δίκη για οικονομική εκμετάλλευση σκιάς ενός γαϊδάρου. Την περί όνου σκιάς δίκη είχε πλάσει ο Δημοσθένης^{(Χρειάζεται τεκμηρίωση…)} σε κάποια αγόρευσή του, πλην όμως αργότερα αποδιδόταν μαζί με άλλα σε Αβδηρίτες. Πιθανότερη εκδοχή: κάποιος νοίκιασε ένα γαϊδουράκι αλλά επειδή έκανε ζέστη στο δρόμο, ξαπόστασε στη σκιά του και ο ιδιοκτήτης (που ξεροστάλιαζε) του είπε "το γάιδαρο νοίκιασες, όχι τη σκιά του". Κατέληξαν στα δικαστήρια επειδή ο ενοικιαστής στο πέρας της διαδρομής αρνήθηκε να πληρώσει παραπάνω για τη σκιά.

Δείτε επίσης

• στα λατινικά: de lana caprina

Πηγές

• ὄνος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ὄνος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.