ἄπαστος

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

ἄπαστος < ἄ- στερητικό + παστός (< πάσσω (πασπαλίζω, ραντίζω, διακοσμώ))

Επίθετο

ἄπαστος (και σήμερα ως ιδιωματικό)

• ανάλατος

  ≈ συνώνυμα: ἄναλος, ἀνάλατος

Πηγές

• ἄπαστος -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα]. 
• ἄπαστος σελ.326, Τόμος 2 & σελ.327, Τόμος 2 - Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης) πολυτονικό σύστημα: τόμοι 1-5, μεταγραφή σε μονοτονικό: τόμοι 6-τέλος], pdf.Βιβλιογραφία.  Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 
• ἄπαστος - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ γένη	αρσενικό & θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ/ἡ	ἄπαστος	τὸ	ἄπαστον
γενική	τοῦ/τῆς	ἀπάστου	τοῦ	ἀπάστου
δοτική	τῷ/τῇ	ἀπάστῳ	τῷ	ἀπάστῳ
αιτιατική	τὸν/τὴν	ἄπαστον	τὸ	ἄπαστον
κλητική ὦ!		ἄπαστε		ἄπαστον
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ/αἱ	ἄπαστοι	τὰ	ἄπαστᾰ
γενική	τῶν	ἀπάστων	τῶν	ἀπάστων
δοτική	τοῖς/ταῖς	ἀπάστοις	τοῖς	ἀπάστοις
αιτιατική	τοὺς/τὰς	ἀπάστους	τὰ	ἄπαστᾰ
κλητική ὦ!		ἄπαστοι		ἄπαστᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	ἀπάστω	τὼ	ἀπάστω
γεν-δοτ	τοῖν	ἀπάστοιν	τοῖν	ἀπάστοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δύσκολος' όπως «δύσκολος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

ἄπαστος < ἄ- στερητικό + πατέομαι + -τος

Επίθετο

ἄπαστος, -ος, -ον

1. (για άνθρωπο) που δεν έχει φάει, που απέχει από το φαγητό, που νηστεύει

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 19 (Τ. Μήνιδος ἀπόρρησις.), στίχ. 346 (344-346)

   κεῖνος ὅ γε προπάροιθε νεῶν ὀρθοκραιράων | ἧσται ὀδυρόμενος ἕταρον φίλον· οἱ δὲ δὴ ἄλλοι | οἴχονται μετὰ δεῖπνον, ὁ δ᾽ ἄκμηνος καὶ ἄπαστος.

   Τον βλέπεις οπού κάθεται κατέμπροσθεν στα πλοία | και κλαίει για τον φίλον του· κι οι άλλοι αναχωρήσαν | να γευματίσουν· και τροφήν να πάρει αυτός δεν θέλει.

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 6 (ζ. Ὀδυσσέως ἄφιξις εἰς Φαίακας.), στίχ. 250 (249-250)

   ἦ τοι ὁ πῖνε καὶ ἦσθε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεὺς | ἁρπαλέως· δηρὸν γὰρ ἐδητύος ἦεν ἄπαστος.

   Εκείνος, βασανισμένος ο Οδυσσέας και θείος, | έπινε κι έτρωγε με λαίμαργη σπουδή, καθώς τόσον καιρό δεν είχε αγγίξει φαγητό.

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

   ≈ συνώνυμα: ἄκμηνος

2. (για φαγητό) που δεν έχει φαγωθεί

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη πατέομαι

Πηγές

• ἄπαστος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἄπαστος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.