ἀδαής

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ γένη	αρσενικό & θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ/ἡ	ἀδαής	τὸ	ἀδαές
γενική	τοῦ/τῆς	ἀδαοῦς	τοῦ	ἀδαοῦς
δοτική	τῷ/τῇ	ἀδαεῖ	τῷ	ἀδαεῖ
αιτιατική	τὸν/τὴν	ἀδαῆ	τὸ	ἀδαές
κλητική ὦ!		ἀδαές		ἀδαές
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ/αἱ	ἀδαεῖς	τὰ	ἀδαῆ
γενική	τῶν	ἀδαῶν	τῶν	ἀδαῶν
δοτική	τοῖς/ταῖς	ἀδαέσῐ(ν)	τοῖς	ἀδαέσῐ(ν)
αιτιατική	τοὺς/τὰς	ἀδαεῖς	τὰ	ἀδαῆ
κλητική ὦ!		ἀδαεῖς		ἀδαῆ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	ἀδαεῖ	τὼ	ἀδαεῖ
γεν-δοτ	τοῖν	ἀδαοῖν	τοῖν	ἀδαοῖν
3η κλίση, Κατηγορία 'συνεχής' όπως «συνεχής» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

ἀδαής < ἀ- + -δαής (*δάω (μαθαίνω))

Επίθετο

ἀδαής, -ής, -ές, συγκριτικός :ἀδαέστερος

1. που δεν γνωρίζει πώς να κάνει κάτι

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 2 (Εὐτέρπη), 49.1

   ἤδη ὦν δοκέει μοι Μελάμπους ὁ Ἀμυθέωνος τῆς θυσίης ταύτης οὐκ εἶναι ἀδαὴς ἀλλ᾽ ἔμπειρος.

   Έτσι, μου φαίνεται ότι ο Μελάμπους του Αμυθάωνα δεν είχε άγνοια γι᾽ αυτή τη θυσία αλλά τη γνώριζε καλά.

   Μετάφραση (1992): Λεωνίδας Ζενάκος Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 5 (Τερψιχόρη), 90.2

   ἔτι δὲ πρὸς τούτοισι ἐνῆγόν σφεας οἱ χρησμοὶ λέγοντες πολλά τε καὶ ἀνάρσια ἔσεσθαι αὐτοῖσι ἐξ Ἀθηναίων, τῶν πρότερον μὲν ἦσαν ἀδαέες, τότε δὲ Κλεομένεος κομίσαντος ἐς Σπάρτην ἐξέμαθον.

   Κι επιπλέον, σα να μην έφταναν αυτά, τους ξεσήκωναν και οι χρησμοί, που έλεγαν πως θα τους βρουν πολλά και πρωτάκουστα απ᾽ τους Αθηναίους· πρωτύτερα δεν είχαν ιδέα για τους χρησμούς αυτούς, αλλά τότε τους έμαθαν καλά, όταν τους έφερε στη Σπάρτη ο Κλεομένης.

   Μετάφραση (1992): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Σοφοκλῆς, Φιλοκτήτης, στίχ. 827

   Ὕπν᾽ ὀδύνας ἀδαής, Ὕπνε δ᾽ ἀλγέων,

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ξενοφῶν, Κύρου Παιδεία, 1, 6.43 @scaife.perseus

   ὅσα τε γὰρ ἔγωγε ᾔδειν, πολλάκις ἀκήκοας, ἄλλος τε ὅστις ἐδόκει τι τούτων ἐπίστασθαι, οὐδενὸς αὐτῶν ἠμέληκας οὐδʼ ἀδαὴς γεγένησαι.

   ≈ συνώνυμα: ἀδαήμων

2. σκοτεινός, αδιαπέραστος

   ※  6ος/5ος πκε αιώνας Παρμενίδης, Περί φύσεως, Απόσπασμα, 8.59, (8.58-8.59) @scaife.perseus

   ἀτὰρ κἀκεῖνο κατ΄ αὐτό
   τἀντία νύκτ΄ ἀδαῆ, πυκινὸν δέμας ἐμβριθές τε.

3. (ελληνιστική σημασία) (για νεαρή κοπέλα) παρθένα

Συγγενικά

• ἀδαηστί
• ἀδάητος
• ἀρτιδαής
• αὐτοδαής
• δάης
• κισσοδαής
• ὀρθοδαής
• παλινδαής
• πανδαής
• παντοδαής
• πρωτοδαής

• → και δείτε τις λέξεις δάω και διδάσκω

Πηγές

• ἀδαής - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἀδαής - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.